Brussel geeft Polen 3 weken om onafhankelijkheid van rechters te verbeteren
Polen moet binnen drie weken de onafhankelijkheid van de tuchtkamer voor rechters verbeteren. Doet Polen niets dan stapt de Commissie naar de rechter om het land boetes op te leggen. Dat schrijft Eurocommissaris Didier Reynders (Justitie) vandaag in een brief aan de Poolse regering.
De tuchtkamer van de Poolse Hoge Raad is omstreden. De Poolse regering bepaalt welke rechters erin zitten. Bij verschillende hoven en lagere rechtbanken zijn nieuwe rechters benoemd die steun verlenen aan regeringspartij PiS. De onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de tuchtkamer is volgens de Commissie dan ook in het geding.
Het Europese Hof van Justitie oordeelde vorige week dat de tuchtkamer zoals hij nu functioneert in strijd is met het Europese recht. Polen heeft nu dus drie weken gekregen om daar iets aan te doen.
Eurocommissaris Vera Jourova (Transparantie en Waarden) benadrukt dat Europese wetgeving bindend is. "We leven niet in een Europa à la carte. Europese wetten staan boven de nationale wetten." Ze lijkt daarmee ook te refereren aan een uitspraak van het Poolse Constitutionele Hof. Dat oordeelde vorige week dat het het Europees Hof over interne aangelegenheden niets te zeggen heeft en dat de Poolse tuchtkamer zijn werk mag blijven doen.
Rapport over de rechtsstaat
De Europese Commissie gaf vandaag Hongarije en Polen opnieuw een tik op de vingers. De positie van onder andere onafhankelijke rechters is in die landen ook dit jaar weer verslechterd. Dat concludeert de Commissie in een rapport over de rechtsstaat in alle Europese lidstaten.
De Commissie kijkt jaarlijks naar onder andere de persvrijheid, corruptiebestrijding en de onafhankelijkheid van de rechtspraak in de Europese landen. Het is weleens vergeleken met een APK voor de rechtsstaat. Hoewel de Commissie in het algemeen wel verbetering ziet, geldt dit niet voor Hongarije en Polen. Het zit de EU al jaren dwars dat de twee landen hun rechtsstaat aan het verzwakken zijn.
Corruptie
De situatie in Hongarije is niet heel veel beter. Zo zou Hongarije te weinig doen om corruptie op hoog niveau tegen te gaan. Ook is de persvrijheid in het gedrang. Zo wordt het onafhankelijke media en journalisten nog altijd moeilijk gemaakt en is er volgens de Commissie sprake van intimidatie.
Andere landen die eerder onder vuur lagen vanwege corruptie of het indammen van de persvrijheid, zoals Bulgarije en Slovenië, krijgen ook kritiek. Zo maakt de Commissie zich zorgen over het Sloveense persbureau STA waarvan de subsidie dit jaar plotseling werd stopgezet.
De kritiek in het rapport heeft niet direct gevolgen voor de landen. Maar de conclusies uit het rapport kunnen uiteindelijk wel gebruikt worden door de Commissie om financiële strafmaatregelen te eisen. Daarnaast kan de Commissie sinds afgelopen januari uiteindelijk ook subsidies stopzetten als landen geen respect tonen voor hun rechtsstaat.
