Poolse regering mag uitspraak EU-hof negeren, zeggen Poolse rechters
Het conflict tussen Polen en de EU escaleert. Het Poolse Constitutionele Hof heeft een uitspraak gedaan die een van de belangrijkste principes binnen de EU ondermijnt. Het Hof heeft geoordeeld dat een omstreden Poolse tuchtkamer voor rechters zijn werk mag blijven doen, ook al heeft het Europees Gerechtshof in Luxemburg de kamer meerdere keren opgedragen het werk te staken in afwachting van een uitspraak over de legitimiteit en de onafhankelijkheid ervan.
Volgens de Poolse rechters gaat het Europees Hof zijn boekje te buiten en heeft het over interne aangelegenheden niks te zeggen. Daarmee gaan ze in tegen het zogenoemde voorrangsprincipe: de afspraak tussen EU-lidstaten dat uitspraken van het Europees Hof altijd bindend zijn en in geval van conflict met nationale wetten voorgaan. Dit is afgesproken om ervoor te zorgen dat EU-wetgeving voor alle EU-burgers en bedrijven geldt.
De tuchtkamer is een van de vele hervormingen waarover Brussel en Polen overhoop liggen. De Poolse regering is al een paar jaar bezig de invloed van de politiek op de rechterlijke macht te vergroten. Zo werden bij het Poolse Constitutionele Hof, de Hoge Raad en talloze lagere rechtbanken in hoog tempo nieuwe rechters benoemd die de regeringspartij PiS steunen.
Ook de rechters van de tuchtkamer zijn volgens Brussel niet onafhankelijk en op de hand van de regering. Voor de kamer moeten voornamelijk rechters verschijnen die kritisch zijn geweest over de regering en de hervormingen. Het Hof in Luxemburg oordeelde daarom al twee keer dat de tuchtkamer haar activiteiten moet staken. Tot nu toe negeert Polen die uitspraken.
Gezond verstand
De Poolse regering voelt zich in haar opvattingen gesterkt door het vonnis van vandaag. "Gelukkig wegen de Poolse grondwet en gezond verstand zwaarder dan de poging van EU-agentschappen die proberen zich met interne zaken te bemoeien, in dit geval die van Polen."
Bij oppositie en tegenstanders van het PiS-regime overheerst bezorgdheid. Ze vrezen dat dit de eerste stap is richting een polexit, of in ieder geval een exit uit de Europese rechtsorde. De hoop bij hen is dat Brussel nu meer druk gaat zetten, onder meer door boetes te eisen en subsidies in te houden.
De tumultueuze week is nog niet voorbij. Morgen komt het Europees Hof met zijn definitieve oordeel over de tuchtkamer. De verwachting is dat het hof zal zeggen dat de kamer niet onafhankelijk en dus niet legitiem is. Morgen zou ook het Poolse Hof zich nog uitspreken over de bredere vraag wat zwaarder weegt, Pools of Europees recht. Die uitspraak is verzet naar 3 augustus.
