'Hij wil ons kapot maken', onafhankelijke media onder druk in EU-voorzitter Slovenië

• Kysia Hekster

  Correspondent Europese Unie

In Brussel zijn zorgen over het Sloveense voorzitterschap van de EU. Veel Europarlementariërs reageren sceptisch op de plannen die gisteren door Sloveense premier Janez Jansa zijn gepresenteerd. De EU maakt zich ook zorgen over de onafhankelijke media die onder druk staan in het land. Die zorgen zijn meer dan terecht, vindt de hoofdredacteur van het het Sloveense persbureau STA. "Hij wil ons kapot maken."

Tijdens de ochtendvergadering op het kantoor van het Sloveense persbureau STA gaat het over de premier, Jansa. Het lijkt op een normale redactievergadering. Maar schijn bedriegt. "Het persbureau staat aan de rand van een faillissement", zegt hoofdredacteur Barbara Strukelj. "Volgens de wet hebben we recht op een overheidsbijdrage van 2 miljoen per jaar. Maar we hebben dit jaar nog geen cent gekregen."

De kersverse voorzitter van de Europese Unie voert naar eigen zeggen oorlog tegen de media. Volgens Strukelj is haar persbureau niet het enige onafhankelijke medium dat de gevolgen daarvan ondervindt. Ook de publieke omroep staat onder druk. Jansa staat bekend om het aanvallen van journalisten via Twitter in de stijl van de oud-Amerikaanse president Donald Trump, van wie hij een groot bewonderaar is.

'Hij wil ons kapotmaken'

Om ook zonder de overheidsbijdrage te kunnen blijven werken, organiseerde het Sloveense persbureau een succesvolle crowdfundingcampagne. "Dat zo veel mensen bereid waren via sms geld te doneren, gaf veel mentale steun", zegt Strukelj.

"Maar een oplossing is het natuurlijk niet. Vijf van onze beste mensen zijn al ergens anders aan de slag gegaan vanwege de onzekere situatie hier. Als er nog vijf gaan, kunnen we onze professionele standaarden niet meer zo hooghouden als we willen."

Volgens de hoofdredacteur is dat ook waar Jansa op uit is. "Hij wil ons kapot maken. Ik weet niet waarom, want we doen niets anders dan mensen aan het woord laten. Maar als die mensen iets zeggen wat de premier niet bevalt, dan beschuldigt hij ons van liegen en manipuleren."

Rechts tegengeluid

Even verderop zit televisiekanaal Nova24tv, een paar jaar geleden opgericht door partijgenoten en sympathisanten van de premier. Ook daar gaat het over Jansa. "Wij zijn opgericht omdat alle media in handen waren van linkse journalisten", zegt hoofdredacteur Boris Tomasic. "Die doen niets anders dan liegen en de boel bedriegen. Het was hoog tijd dat er een conservatief televisiestation zoals het onze kwam."

Veel Slovenen beschouwen zijn station als propagandakanaal voor de premier, maar zo ziet Tomasic het niet. "Hoezo propaganda? Wij zijn een uitgesproken conservatief televisiestation. Als de premier iets doet wat wij goed vinden, waarom zou ik dat dan niet mogen zeggen, is dat dan propaganda?"

Tomasic is behalve hoofdredacteur ook anchor van het dagelijkse opinieprogramma Wie liegt er tegen u?. "Meer dan genoeg stof om iedere dag een half uur mee te vullen", lacht hij. Van de week ging het over Eurocommissaris Frans Timmermans. Die had kritiek geleverd op de Sloveense premier.

In zijn show noemt Tomasic de Nederlandse politicus "een verwend kind dat beledigd was". Hij heeft geen goed woord over voor critici van Janez Jansa. "Iedereen die zegt dat in Slovenië de onafhankelijke media onder druk staan, heeft geen idee waar hij het over heeft. Op de publieke zenders zie je discussies met alleen maar gelijkgestemden. Dat is de echte ramp. Wij stellen daar onze waarheid tegenover."

Ondanks Tomasic' geruststellende woorden maakt de Europese Unie zich wel degelijk zorgen over de onafhankelijke media die onder druk staan in Slovenië. Bij het begin van het voorzitterschap waarschuwde de voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen de Sloveense premier nog expliciet het persbureau de bijdragen te geven waar het wettelijk recht op heeft. Maar bij STA zijn ze er niet gerust op dat dat ook echt gaat gebeuren.

"Ik verwacht er niets van", zegt hoofdredacteur Barbara Strukelj. Net als de EU maakt ze zich zorgen dat haar land hetzelfde pad inslaat als de andere zorgenkindjes van de club, Hongarije en Polen. "Het is moeilijk om de overeenkomsten met die landen niet te zien", zegt Strukelj, "Zeker als het gaat over de media. De Europese Unie moet de situatie goed in de gaten houden. Misschien zouden ze een mediafonds kunnen oprichten om organisaties als de onze overeind te houden. Want als we straks echt failliet zijn, betekent dat ons einde."