Mocht Donald Trump president worden én besluiten uit de NAVO te stappen, zoals hij meermaals heeft gedreigd te doen, dan moet Nederland de defensie-uitgaven verdubbelen. Dat zei demissionair minister van Defensie Kajsa Ollongren vanavond tegen Nieuwsuur.
Het is een theoretisch scenario, benadrukt Ollongren, en ze verwacht niet dat het gebeurt, maar het is wel een scenario waar de NAVO-lidstaten over nadenken. Ze noemt de meest recente uitspraken van Trump, die hij afgelopen weekend deed op een campagnebijeenkomst, een wake up call. "We realiseren ons al langer dat we in Europa meer voor onze eigen veiligheid moeten doen, ook binnen de NAVO uiteraard. We kunnen dat niet voor vanzelfsprekend aannemen."
Vooralsnog haalt Nederland de huidige NAVO-norm om 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp) aan defensie uit te geven niet. Maar volgens Ollongren "zijn we er zo goed als". Die 2 procent noemt de minister een ondergrens die voor meerdere jaren moet worden vastgelegd. "Maar Amerika is zo'n grote en belangrijke bondgenoot. Zonder hun steun moeten we aan het dubbele denken."
Inmiddels voldoen achttien van de 31 landen dit jaar aan die tweeprocentsnorm. Vorig waren dat er nog maar zeven. Sinds de Russische invasie in Oekraïne staat de richtlijn weer hoger op de agenda van de NAVO-leden. "Waar we elkaar op aanspreken, is dat we vorig jaar in Vilnius allemaal onze handtekening hebben gezet onder die 2 procent als minimum. En ja, je moet wel staan voor je handtekening", aldus Ollongren.
Russische aanval op NAVO-land
Gisteren kwamen de ministers van Defensie van de NAVO-lidstaten bijeen in Brussel. "We leven in een tijdperk waarin we het onverwachte moeten verwachten", sprak NAVO-admiraal Rob Bauer. De Deense minister van Defensie voegde daaraan toe dat niet kan worden uitgesloten dat Rusland binnen drie tot vijf jaar in staat is een NAVO-land aan te vallen.
Ollongren wil er geen jaartal op plakken, maar zegt de dreiging van Rusland niet te onderschatten. "Rusland heeft laten zien dat ze hun oorlog kunnen omzetten in een oorlogseconomie, eigenlijk sneller dan de meeste deskundigen hadden verwacht. Feit is dat er serieuze dreiging uitgaat van Rusland, zowel in taal, maar ook in daden."
Een oorlogseconomie is een economie die niet wordt bepaald door de markt, maar die in dienst staat van het oorlogsapparaat. NAVO-admiraal Bauer zei vorige maand al dat lidstaten ook in die richting moeten denken.
'Veel vragen van de samenleving'
Ollongren is het eens met Bauer dat lidstaten, dus ook Nederland, zich mentaal moeten voorbereiden op een situatie "waarin we veel gaan vragen van de samenleving". "Onze veiligheid - de verdediging van Nederland en het bondgenootschap - is natuurlijk iets van militairen, maar het gaat ons allemaal aan." Ze zegt dat er onder andere mensen nodig zijn voor de krijgsmacht en dat er meer belastinggeld naar Defensie moet. "Maar we hebben ook bedrijven nodig, bijvoorbeeld om te helpen met onze cyberverdediging."
"We moeten alle ketens op orde hebben", vervolgt de minister. "Als er grote aanvoer van troepen en materieel nodig is in onze havens, dan moet dat over het spoor of over de weg. Daar komt heel veel bij kijken. Dat is dus niet iets waarvan je kunt denken: dat regelt Defensie allemaal wel. We moeten allemaal ons steentje bijdragen."
