Geert Wilders wil geen asielzoekers meer toelaten, stoppen met wapens geven aan Oekraïne en een referendum over de nexit. Is er een meerderheid voor die buitenlandplannen? Nieuwsuur legt zijn verkiezingsprogramma naast die van de VVD, NSC en BBB, drie partijen die worden genoemd als mogelijke coalitiepartners.
PVV-leider Wilders pleitte in zijn campagne voor een volledige asielstop. Hij wil het VN-vluchtelingenverdrag opzeggen, dat gaat over toelating van mensen die in hun land vervolgd worden vanwege religie of politieke overtuiging. Ook wil hij "pushbacks" van asielzoekers die vanuit veilige buurlanden naar ons toekomen.
Voor dat laatste plan zou hij een medestander kunnen vinden in de VVD. De partij van Dilan Yesilgöz wil afspraken maken met Duitsland en België over asielzoekers die zich melden aan de Nederlandse grens.
Dublin-verdrag
Op dit moment moeten asielzoekers volgens het zogeheten 'Dublin-verdrag' al terug naar het Europese land waar ze als eerste asiel hebben aangevraagd. Maar in de praktijk komt daar weinig van terecht.
NSC, de partij van Pieter Omtzigt, wil daarom eventueel afspraken proberen te maken met andere EU-landen over de binnengrenzen. De PVV is daar sowieso voorstander van: "Nederlandse grensbewaking wordt in ere hersteld", staat in het verkiezingsprogramma. Al druist het rechtstreeks in tegen een van de belangrijkste kernwaardes van de EU: het Schengenverdrag. Daarin staat dat mensen zich vrij moeten kunnen bewegen tussen lidstaten.
Opt-out
Wilders wil een zogenoemde opt-out om de asiel- en migratieplannen waar te maken. Dat is een uitzonderingspositie die maakt dat een lidstaat zich niet hoeft te houden aan EU-regels. Denemarken heeft als enige lidstaat sinds de jaren 90 zo'n opt-out. Die bedong het land bij de onderhandelingen tot EU-toetreding. Nederland kan alleen zo'n uitzonderingspositie krijgen als alle lidstaten akkoord gaan met een aanpassing van het EU-verdrag, en dat ook allemaal ratificeren.
Intensieve samenwerking tussen landen behoeft geen politieke unie zoals de EU.
VVD en BBB zijn ook voorstander van zo'n opt-out. NSC wil het liefst binnen bestaande EU-regels asielbeleid maken, maar is "in het uiterste geval" ook voorstander.
Verder wil de PVV de instroom van arbeids- en studiemigranten "fors inperken". NSC is daar ook voor. Die partij wil een maximaal migratiesaldo van 50.000 studie-, arbeids-, en asielmigranten per jaar.
Nexit
Dan de nexit: in het verkiezingsprogramma van de PVV staat dat Nederland "soeverein" moet zijn. "Intensieve samenwerking tussen landen behoeft geen politieke unie zoals de EU", schrijft Wilders. Daarom pleit hij voor een bindend referendum over de nexit. VVD, NSC en BBB willen in de EU blijven.
Zolang Nederland nog in de EU zit, moeten we ons volgens Wilders anders opstellen tegenover Brussel. En daarin krijgt hij wel bijval van de andere partijen. Zo vindt NSC dat Nederland Europees beleid "niet als voldongen feiten" moet accepteren. De Tweede Kamer moet zich volgens hem buigen over alle verordeningen en richtlijnen uit Brussel.
De PVV wil ook minder betalen voor de EU. NSC is tegenstander van een "toename van de afdracht" en de BBB is "zeer kritisch" over een eventuele stijging van de Europese begroting.
Uitbreiding EU
Als het aan de PVV ligt krijgt de EU er geen nieuwe lidstaten bij. De drie andere partijen zijn ook terughoudend, maar laten meer ruimte dan Wilders.
VVD vindt dat landen er alleen bij mogen als ze aan alle Kopenhagencriteria voldoen, en de rechtsstaat respecteren. BBB sluit zich daarbij aan. NSC vindt dat áls de Tweede Kamer instemt met uitbreiding, er een mogelijkheid moet zijn voor een correctief referendum.
Oorlog in Oekraïne
De PVV kiest in de oorlog de kant van Oekraïne, maar wil dat Nederland niet langer geld en wapens levert aan het leger van president Zelensky. Wilders wil dit behouden voor de "eigen krijgsmacht".
We doen geen valse beloftes aan Oekraïne.
Daar verschilt de PVV met de andere partijen. VVD en NSC willen zich blijven inzetten voor financiële en materiële steun aan Oekraïne. Ook willen ze humanitaire hulp bieden, zoals het land wederopbouwen, en sancties tegen Rusland effectiever maken.
Ook BBB is voor steun, maar partijleider Caroline van der Plas spreekt in haar verkiezingsprogramma iets voorzichtigere taal. Ze wil "evenredige en effectieve" steun geven. "We doen geen valse beloftes aan Oekraïne."
Leger
De PVV wil een "zelfstandige" krijgsmacht. Dus geen EU-leger en ook geen "samensmelting" met het Duitse leger. Defensie moet volgens Wilders vooral worden ingezet voor grensbewaking en "om de asielstormloop" te stoppen.
Hij schrijft in het programma niets over de NAVO-norm, die bepaalt dat landen minimaal van 2 procent van hun bruto binnenlands product aan defensie moeten besteden. VVD, NSC en BBB zijn voor die norm.
