Felle uithalen over asiel, klimaat- en belastingplannen in EenVandaag-debat

55 procent van de gemeenten telt stemmen centraal

Sinds de verkiezingen voor de Provinciale Staten en waterschappen in maart, mogen gemeenten kiezen tussen het tussen centraal of decentraal tellen van de stemmen. 55 procent kiest bij de komende Tweede Kamerverkiezing voor centraal tellen, zoals in de gemeente Barneveld:

FvD gelast campagne-evenement af vanwege aanval Baudet

Forum voor Democratie gelast een campagne-evenement af, vanavond in Zwolle, vanwege de gezondheid en veiligheid van lijsttrekker Baudet. Hij werd in een café in Groningen op het hoofd geslagen met een bierfles. Hij was daar voor een verkiezingsbijeenkomst.

Baudet is volgens zijn partij behandeld door een traumachirurg in het UMCG. Ook een beveiliger raakte gewond. De politie heeft een verdachte opgepakt.

Peilingwijzer: PVV sluit aan bij kopgroep, maar nog veel in beweging

In de Peilingwijzer, een gewogen gemiddelde van de zetelpeilingen van Ipsos/EenVandaag en I&O Research, is de PVV de voorbije week gestegen naar 22 tot 28 Kamerzetels, terwijl NSC juist wegzakt naar 19 tot 25.

Daarmee heeft de partij van Geert Wilders zich bij de overige drie gevoegd die nog kans maken om de grootste te worden komende woensdag. Die andere grotere partijen zijn de VVD met 26 tot 30 zetels, GroenLinks-PvdA met 21 tot 25 en ook nog het NSC van Pieter Omtzigt.

Wilders over klimaatplannen GL-PvdA: 'U geeft kapitalen uit'

FvD: Baudet met bierfles op achterhoofd en slaap geslagen

Op X geeft Forum voor Democratie een update over de situatie rond lijsttrekker Baudet. Hij is in het ziekenhuis in Groningen behandeld, nadat hij werd aangevallen in een café.

VVD fel over belastingplannen van GL-PvdA

VVD-lijsttrekker Yesilgöz heeft veel kritiek op de belastingplannen van GroenLinks-PvdA. "Je gaat fors meer erfbelasting betalen, als je twee bakkerijen hebt en je wilt het doorgeven aan je kinderen, moet je er een inleveren omdat meneer Timmermans voor de deur staat met belastingen. U plukt mensen kaal."

"Wij vragen een bijdrage aan de rijkste Nederlanders" antwoordt Timmermans. "Wij gaan niet bezuinigen op de zorg, dat doet u wel. Wij zeggen er eerlijk bij: wij gaan de rijke Nederlanders meer belasten. Wij gaan de miljonairs belasten. Dat is niet leuk voor de miljonairs, maar zo krijg je wel een eerlijker Nederland."

Jettten: 'We hebben geen asielcrisis, maar een VVD-crisis'

D66 en GL-PvdA botsen met PVV over klimaat

Het volgende thema is klimaat. D66 en GroenLinks-PvdA wijzen erop dat er dringend meer actie nodig is om klimaatverandering te verminderen. PVV-leider Wilders zegt dat hij vindt dat Jetten en Timmermans hier veel te veel geld aan uitgeven en wil kijken "hoe je de gevolgen aanpakt: investeren in hoge dijken en ruimte voor de rivier. Dan ben je voor een paar miljard klaar."

Jetten noemt dat "een vinger in de dijk steken, terwijl de klimaatverandering over ons heen klotst". Timmermans wijst er daarna op dat maatregelen vanwege klimaatverandering meer kosten dan maatregelen nemen om klimaatverandering tegen te gaan. Bovendien kan de energietransitie onze economie versterken, denkt hij.

"U weet dat als u anders gaat praten dat uw argumenten niet sterker worden. U spreekt zeven talen, maar niet de taal van het volk. U geeft kapitalen uit", zegt Wilders daarover. Hij vindt dat buitenproportioneel "terwijl mensen hun boodschappen niet kunnen betalen".

Jetten haalt zich de woede van BBB-leider Van der Plas door te zeggen dat Nederland met alle intensieve veehouderij "de megastal van de wereld" is. "U schoffeert de boeren", zegt Van de Plas boos. Volgens haar lopen de Nederlandse boeren juist voorop bij innovatie. Het stikstofprobleem moet aangepakt worden door juist meer geld uit te geven aan die innovatie, vindt ze.

EenVandaag-debat begonnen, D66 valt VVD aan om asiel

Het EenVandaag Verkiezingsdebat is begonnen. Als eerste gaan VVD, NSC en D66 met elkaar in debat over migratie. D66-leider Jetten zegt dat Nederland niet te maken heeft met een asielcrisis, "maar met een VVD-crisis". "De partij van mevrouw Yesilgöz heeft 12 jaar lang de scepter gezwaaid. Daarin is de overlast in Budel niet aangepakt, zitten mensen in overvolle azc's. Er is geen asielcrisis, maar een VVD-crisis, omdat u geen leiderschap toonde en geen keuzes maakte."

Yesilgöz zei daarop dat het D66 is die "elk probleem op asiel ontkent, de zorgen van de mensen negeert en doet alsof het niet bestaat". PVV-leider Wilders viel Jetten bij door te zeggen: "Het is inderdaad een crisis omdat de VVD D66-beleid heeft uitgevoerd."

Verdachte aangehouden voor aanval Baudet

De politie heeft een verdachte opgepakt voor de aanval op FvD-leider Baudet. Dat meldt een woordvoerder aan de NOS.

Het is nog onduidelijk hoe Baudet er na de aanval aan toe is. Volgens een medewerker van het café waar Baudet vandaag op bezoek was, is hij aangevallen met een bierfles, meldt RTV Noord . Op beelden is te zien dat iemand Baudet een paar keer raakt met iets wat inderdaad lijkt op een fles.

Het gaat om deze video die rondgaat op sociale media:

FvD: Baudet opnieuw aangevallen

Forum voor Democratie-lijsttrekker Baudet is opnieuw aangevallen bij een evenement. Dat meldt de partij in een bericht op X. Op beelden die op sociale media rondgaan, is te zien dat Baudet wordt aangevallen met iets wat lijkt op een fles. Hij is volgens de partij op weg naar het ziekenhuis in Groningen. "Het lijkt erop dat alles goed zal komen", meldt FvD.

Een medewerker van het café aan het Gedempte Zuiderdiep waar Baudet op bezoek was, bevestigt de aanval tegenover RTV Noord . Het ging volgens de medewerker om een aanval met een bierfles. Baudet zou deze avond bij een bijeenkomst in Zwolle zijn. Het is nog niet zeker of die doorgaat.

Bijna een maand geleden werd Baudet ook aangevallen. Een man sloeg toen met een paraplu op het hoofd van de FvD-leider bij een bezoek aan de Universiteit Gent. Daar hield hij toen een lichte hersenschudding aan over.

Nieuwe site maakt partijprogramma's makkelijker te begrijpen

Met behulp van kunstmatige intelligentie is een website gebouwd waarmee het makkelijker wordt om de verkiezingsprogramma's van partijen te begrijpen. Via Partijplein kun je standpunten lezen in een makkelijkere óf andere taal, waardoor de verkiezingen een stukje toegankelijker worden.

Met behulp van de website krijg je een completer beeld van de standpunten van partijen. Ook word je door de tool niet beïnvloed, wat bij andere stemtools wel het geval kan zijn.

Lees hier meer over het ontstaan van de website:

Waarom mensen nog niet weten op welke partij te stemmen

De zwevende kiezer, strategisch stemmen en twijfelen tot in het stemhokje: ook deze Tweede Kamerverkiezingen zijn er weer veel mensen die kort voor de verkiezingsdag niet weten bij welke partij ze het bolletje rood moeten inkleuren. Volgens I&O Research weet 75 procent van de kiezers het nog niet zeker.

Waar komt dat door? Lees het in dit artikel:

Nog twee grote tv-debatten

Voordat er woensdag gestemd wordt, zijn er nog twee grote debatten met lijsttrekkers. Vanavond om 18.20 uur is het EenVandaag Verkiezingsdebat. De leiders van VVD, NSC, GroenLinks-PvdA, PVV, BBB en D66 debatteren daarin over de thema's migratie, klimaat en bestaanszekerheid.

En morgenavond is het slotdebat van de NOS. Vanaf 19.00 uur komen eerst de kleinere partijen aan bod en na het NOS Journaal van 20.00 uur kruisen de grotere partijen de degens.

Het NOS-debat wordt gehouden in de Statenpassage van het Tweede Kamergebouw in Den Haag. In het gebouw zijn de voorbereidingen al in volle gang:

Honderden in Noordoostpolder vragen nieuwe stempas aan

Honderden inwoners van de gemeente Noordoostpolder in Flevoland hebben een nieuwe stempas gekregen, meldt het ANP. De gemeente zegt tegen het persbureau dat het om zeker 666 stemgerechtigden gaat. Zonder stempas mag je je stem niet uitbrengen.

Vorige week bleek dat er bij de drukker fouten waren gemaakt met de stempassen. Daardoor konden ze op een verkeerd adres zijn bezorgd of helemaal niet zijn aangekomen. Tot uiterlijk morgenmiddag 12.00 uur kunnen gedupeerden langsgaan bij het gemeentehuis in Emmeloord om een vervangende stempas te krijgen .

Ook in Middelburg waren er volgens het ANP problemen met de bezorging van stempassen. Daar hebben tientallen mensen een nieuwe pas aangevraagd. "We denken dat de stempassen in een aantal straten niet of slecht zijn bezorgd", zegt een woordvoerder.

Jonge Boeren-debat begonnen

In Dronten is het Jonge Boeren Verkiezingsdebat zojuist begonnen. Het debat, dat is georganiseerd door NAJK, Aeres Hogeschool en Nieuwe Oogst, is rechtstreeks te volgen op YouTube .

Aan het debat doet onder anderen Caroline van der Plas mee. De meeste partijen hebben hun landbouwwoordvoerder gestuurd.

Voor sommigen is dit het laatste debat voor de verkiezingen van woensdag.

Opbouw stembureaus

Overal in het land zijn mensen druk met het opbouwen van de stembureaus voor woensdag. Die staan vaak in scholen, buurthuizen of zorginstellingen, maar ook op bijzondere locaties zoals kerken. Zo ook in de hoofdstad, waar kiezers onder meer terechtkunnen in de Oud-Katholieke parochie in Amsterdam-Zuid.

Persbureau ANP nam een kijkje:

Kleinste grootste partij ooit?

Timmermans noemt Omtzigts vakministers 'raar idee'

Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) vindt het idee van NSC-leider Pieter Omtzigt voor een kabinet van vakministers een raar idee, zei hij in het NOS Radio 1 Journaal. "Dit land heeft politieke richting nodig. Partijen die samen een koers uitzetten en daar dan de beste ministers bij zoeken. Wat hij zegt, is een soort zakenkabinet, waarmee je het zou depolitiseren. Maar het moet juist politiek zijn, daar vraagt Nederland om."

Timmermans was vanochtend te gast in de radio-uitzending. Daar herhaalde hij zijn belofte om zijn partij in de Tweede Kamer te leiden als hij geen minister-president wordt. Volgens Timmermans is een grote partij op links belangrijk om te voorkomen "dat ze elkaar gaan opzoeken op rechts". Zijn missie is naar eigen zeggen om ervoor te zorgen dat ze niet om hem heen kunnen.

Voor hem is de samenwerking van de twee linkse partijen geslaagd als die meer zetels oplevert dan de PvdA en GroenLinks nu samen in de Kamer hebben. Dat zijn er zeventien, volgens de laatste Peilingwijzer staat GroenLinks-PvdA op 21-25 zetels .

Timmermans voert campagne op het thema klimaat, waarbij hij benadrukt dat iedereen moet kunnen meedoen. "Wij willen klimaatbeleid koppelen aan sociaal beleid. Zodat mensen die dat nodig hebben een steuntje in de rug krijgen bij de verduurzaming van hun woning." Hij wil ook woningcorporaties helpen, zodat die hun huizen kunnen isoleren. "Daardoor houden huurders meer geld over in hun portemonnee, want de energierekening wordt substantieel lager."

Mocht zijn partij in een nieuw kabinet komen, dan wil Timmermans in elk geval voor elkaar krijgen dat de armoede in Nederland aan het eind van de kabinetsperiode is gehalveerd. "Daarover moeten we afspraken kunnen maken."

Frans Timmermans beantwoordt vragen van kijkers

GroenLinks-PvdA-leider Timmermans was vanochtend te gast bij de NOS. Hij ging onder meer in gesprek met verslaggever Albert Bos waarbij hij vragen beantwoordde die lezers via Instagram hadden gesteld.

Bekijk hieronder de hele Q&A met Timmermans terug:

Bontenbal sluit nieuwe regeringsdeelname niet uit

CDA-lijsttrekker Henri Bontenbal zegt dat er met zijn partij altijd goed valt samen te werken, maar dat zijn eventuele regeringsdeelname afhangt van de verkiezingsuitslag. "Wij willen constructieve politiek bedrijven, maar ook zoveel mogelijk punten uit ons programma realiseren", zegt hij bij Goedemorgen Nederland op NPO 1.

Op de vraag of het CDA onder zijn leiding opnieuw in het kabinet zal komen, zegt hij dat hij "eerst komende woensdag even gaat afwachten. Dat zal erg bepalend zijn voor hoeveel zin wij hebben in coalitiedeelname".

Een van de speerpunten van het CDA is het gezin , dat de partij wil versterken door onder meer hogere kinderbijslag en een hoger kindgebonden budget.

Volgens Bontenbal helpt dat meer dan het minimumloon verhogen:

Strategische stemmers op links en rechts

Ruim de helft van de mensen die van plan zijn GroenLinks-PvdA te stemmen, is een strategische kiezer. Zij zien hun stem als kans om een linkse partij groot te maken en te voorkomen dat 'rechts' overheerst. In de GL-PvdA-achterban speelt dit het sterkst, blijkt uit onderzoek van EenVandaag onder ruim 30.000 leden van het Opiniepanel.

Zij stemmen daarmee dus niet op de partij die het dichtst bij hen staat, maar hopen met hun stem invloed te hebben op een mogelijke coalitievorming na de verkiezingen. Nu partijen op rechts, NSC, VVD, BBB en PVV, groot genoeg zijn voor een meerderheid én die partijen elkaar al opzoeken in de campagne, passen linkse kiezers hun stemgedrag aan om een rechts kabinet te voorkomen.

Maar niet alleen linkse panelleden zijn gevoelig voor strategische overwegingen. Ook aan rechterzijde stemmen kiezers niet op hun eerste keus, omdat ze een andere partij de grootste willen maken. Die kiezers zitten dit keer vooral bij de PVV. 43 procent van de mensen die daar nu een voorkeur voor heeft, zegt dat tactische motieven meespelen. Dat zijn veel kiezers die eigenlijk meer thuis zijn bij FVD, BVNL of JA21.

Podcast De Campagne Stemming met Vullings en Van der Wulp

In de dagelijkse podcast De Campagne Stemming constateren Xander van der Wulp (NOS) en Joost Vullings dat de eindsprint in de campagne is aangetrokken. Verder bespreken ze de mededeling van Pieter Omtzigt (NSC) over het eventuele premierschap. Kwam zijn opmerking uit het niets of toch niet? En ze buigen zich over de vraag of peilingen verboden zouden moeten worden.

GL-PvdA-lijsttrekker Timmermans in NOS Radio 1 Journaal, waar staan hij en zijn partij voor?

GroenLinks-PvdA-lijsttrekker Frans Timmermans (62) komt uit Heerlen. Zijn vader werkte als kanselier in de diplomatieke dienst, waardoor hij een deel van zijn jeugd in het buitenland doorbracht. Hij spreekt vloeiend Frans, Engels, Italiaans, Duits en Russisch. Timmermans is een PvdA-coryfee. Hij was Kamerlid, staatssecretaris en minister van Buitenlandse Zaken. Sinds 2014 was hij Eurocommissaris. Hij kreeg de bijnaam 'klimaatpaus' omdat hij een omstreden Green Deal voor elkaar kreeg. Bij de Europese verkiezingen van 2019 was Timmermans met succes PvdA-lijsttrekker.

Vanwege al zijn ervaring bij de PvdA en zijn affiniteit met GroenLinks-thema's als klimaat en Europa wordt hij gezien als ideale lijsttrekker van de nieuwe linkse samenwerking. Hij heeft de ambitie om premier te worden. Zijn belangrijkste thema is de aanpak van de klimaatcrisis, waarbij de lasten eerlijk worden verdeeld.

GroenLinks en de PvdA doen voor het eerst samen mee aan de verkiezingen. Ze willen de versnippering tegengaan en hopen als links blok kans te maken op regeringsdeelname. Met name voor de Partij van de Arbeid is het samengaan een grote stap. De partij bestaat sinds 1946 en had lang een vaste schare kiezers, die vaak ook lid waren van de vakbond FNV. PvdA behoorde met VVD en CDA tot de grote partijen van Nederland en heeft vaak meegeregeerd.

GroenLinks is veel jonger, in 1990 ontstaan door een fusie van vier kleine linkse partijen uit de hoek van de vredesbeweging. De partij was aanvankelijk duidelijk linkser dan de PvdA, maar is meer naar het midden opgeschoven. PvdA-coryfee Frans Timmermans is tot lijsttrekker gekozen, omdat hij als Europese 'klimaatpaus' ook de GL-kiezers aanspreekt.

Frans Timmermans is tussen 08.30 en 09.00 te horen op in het NOS Radio 1 Journaal en vanaf 09.15 uur beantwoordt hij vragen op NOS.nl

Wat gebeurde er gisteren?

Een dag nadat PVV-lijsttrekker Wilders een gamechanger claimde, omdat hij volgens een peiling van Maurice de Hond bij de grootste vier partijen zou horen, geeft NSC-lijsttrekker Pieter Omtzigt dan toch antwoord op de 'premiersvraag': hij wil eventueel een kabinet gaan leiden, als daar vakministers in zitten. Hij zegt er nogmaals bij dat hij een stellige voorkeur heeft om zijn partij vanuit de Tweede Kamer te leiden. Maar mocht er "een ideale opstelling" komen, met mensen met veel vakinhoudelijke kennis en afstand tot de Tweede Kamer, dan is hij bereid die stap te zetten.

Yesilgöz sprak van "vage toverformules" . Zij vindt dat nog steeds niet duidelijk is of Omtzigt nou wel of niet het ambt wil bekleden. 's Ochtends had zij al over samenwerking met Wilders gezegd dat zijn oplossingen het land kapotmaken en dat de verschillen tussen haar VVD en zijn PVV nog altijd "levensgroot" zijn.

Politiek verslaggever Xander van der Wulp concludeerde gisteravond dat de " nerveuze slotfase van deze campagne , waarin vier partijen de grootste kunnen worden" is begonnen.

Verkiezingsuitzending NOS Jeugdjournaal: een bonte bal, een quiz en een torentje

Wat zou u doen als u 1 miljoen euro had? Wat is uw grootste angst? Heeft u een idee hoe we de oorlog tussen Israël en Hamas kunnen stoppen? Het waren geen voorzichtige vragen die de lijsttrekkers in de speciale Verkiezingsuitzending van het NOS Jeugdjournaal voorgelegd kregen. En een aantal politici liet zich ook van een andere kant zien.

Bekijk hier de samenvatting van de uitzending ( of lees hier een verslag ):

Welkom!

Welkom in het liveblog over de campagne voor de Tweede Kamerverkiezingen. Het blog van gisteren lees je hier terug.