Hamas: voorstel staakt-het-vuren overhandigd • Palestijnse Autoriteit krijgt nieuwe premier
Hamas: voorstel staakt-het-vuren overhandigd aan bemiddelaars
Hamas heeft een voorstel voor een wapenstilstand met Israël overhandigd aan bemiddelaars. De militante beweging meldt dat in een verklaring. De exacte details van het voorstel zijn nog niet bekend. De Israëlische premier Netanyahu laat in een reactie weten dat de standpunten onrealistisch zijn.
Hamas zegt dat er een document is opgesteld met een voorstel voor de ruil van Palestijnse gevangen tegen Israëlische gijzelaars. Verder wil de terroristische organisatie dat het Israëlische leger zich volledig terugtrekt uit Gaza, maar de kans is nihil dat Israël daarmee akkoord zal gaan. Ook roept Hamas op de "agressie" tegen Palestijnen te stoppen, ontheemden terug te laten keren naar huis en om meer noodhulp toe te laten.
De onderhandelingen duren inmiddels al enkele maanden. Eind januari was er nog optimisme vanuit de VS dat er mogelijk snel een akkoord zou komen. Maar sindsdien zijn de gesprekken, die lopen met tussenkomst van Qatar, Egypte en de VS, in een impasse beland. De laatste wapenstilstand in de oorlog was eind november.
Honger in Gaza
Het voedseltekort in Gaza is nijpend. Fayed liet vorig weekend - voor de ramadan begon - zien hoe hij onkruid gebruikt om voor zijn gezin te koken.
Hamas tegen moslims: 'barricadeer jezelf binnen de al-Aqsamoskee'
Hamas roept Palestijnen op om zichzelf massaal binnen de Al-Aqsamoskee te barricaderen. De actie moet van Hamas morgen plaatsvinden, tijdens het eerste vrijdaggebed van de ramadan, en zou bedoeld zijn om de moskee te "beschermen". De Al-Aqsamoskee is het grootste islamitische gebedshuis in Jeruzalem en een van de heilige plaatsen voor moslims.
Volgens de Israëlische krant Haaretz heerst er tot nu toe tijdens deze ramadan relatieve kalmte in Jeruzalem, zonder gevechten op de Tempelberg of op andere plekken in de oude stad. De krant schrijft dat toe aan het besluit van de politie, na de eerste dag van de ramadan, om grote aantallen gelovigen toe te laten tot de Al-Aqsamoskee. Ook Palestijnse media melden dat, "ondanks restricties", vele tienduizenden moslims konden bidden bij de moskee. Dat zijn er veel meer dan in de afgelopen jaren tijdens de ramadan.
Morgen worden er eveneens zo'n 50.000 gelovigen verwacht bij de moskee. De politie zegt 3000 agenten op de been te brengen en veel straten rond de oude stad af te zullen zetten om de toegang tot de moskee te vergemakkelijken.
Gisteren deden foto's de ronde op sociale media van ogenschijnlijk nieuwe politie-checkpoints bij de toegang tot de Tempelberg. De politie ontkende dat het de bedoeling is om mensen weg te houden van de moskee en zei dat ze alleen bezig zijn om oude hekken te vervangen. Toch lijkt het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken niet gerustgesteld. Het ministerie beschuldigt Israël ervan toegang tot de moskee onmogelijk te maken.
Palestijnse Autoriteit krijgt nieuwe premier
Econoom Mohammad Mustafa wordt de nieuwe premier van de Palestijnse Autoriteit (PA), zo liet President Mahmoud Abbas weten. Mustafa moet de komende weken een kabinet samenstellen om de regering van demissionair premier Shtayyeh te vervangen.
Shtayyeh diende vorige maand zijn ontslag in op verzoek van president Abbas. Arabische landen en de VS hadden aangedrongen op hervormingen van de PA, die in een deel van de Westelijke Jordaanoever aan de macht is. Die hervormingen zouden bedoeld zijn om de Palestijnse Autoriteit in staat te stellen om na de Gaza-oorlog ook in de Gazastrook het gezag over te nemen.
De vandaag benoemde Mustafa is 69 jaar oud. Naar verwachting zal hij een kabinet samenstellen van technocraten die geen lid zijn van de Fatah-partij van president Abbas. Volgens de krant Times of Israel geniet hij internationaal veel respect. Hij is universitair opgeleid in de VS en werkte 15 jaar in dienst van de Wereldbank.
Mustafa had eerder verschillende regeringsfuncties, waaronder vicepremier en minister van Economische Zaken van de Palestijnse Autoriteit.
Netanyahu tegen naasten van gijzelaars: 'Hamas stelt onmogelijke eisen'
Israëlische premier Netanyahu beschuldigt Hamas ervan "onmogelijke eisen" te stellen in onderhandelingen. Hij deed die uitspraak tijdens een ontmoeting met de naasten van de gijzelaars die 7 oktober vorig jaar door Hamasstrijders zijn meegenomen. Netanyahu zei dat zijn regering er alles aan doet om de gijzelaars terug te halen.
Netanyahu vertelde de familieleden dat er nog weinig schot zit in de gesprekken met Hamas. In die onderhandelingen zou er weer een voorstel op tafel liggen om de gevechten in Gaza tijdelijk te pauzeren en de gijzelaars vrij te laten.
Ondertussen hielden activisten een protestmars in Tel Aviv om te pleiten voor vrijlating van de gijzelaars. Honderden demonstranten liepen van een centrale plein richting het ministerie van Defensie. Ze hadden fakkels en posters van gijzelaars bij zich.
Kijk naar beelden van de protestmars op X:
De mars werd georganiseerd door de protestgroep Women's Protest for the Hostages, die liet weten dat "de belangrijkste en meest urgente missie het redden van mensenlevens is."
Demissionair premier Rutte is in het Midden-Oosten. Hij pleitte na een gesprek met de emir van Qatar ervoor om zo snel mogelijk "het grote aantal gijzelaars" vrij te krijgen en een onmiddellijke gevechtspauze te bereiken zodat er veel meer hulp naar de bevolking van Gaza kan worden gebracht.
Leider Democraten in Senaat VS: 'Netanyahu voldoet niet meer'
De leider van de Democraten in de Amerikaanse Senaat, Chuck Schumer, roept Israël op nieuwe verkiezingen te houden en "belangrijke koerswijzigingen" te maken om een duurzame vrede te bereiken met de Palestijnen. Schumer zei dat in een toespraak die de Israëlische krant Haaretz omschrijft als "de meest betekenisvolle afwijzing van de Israëlische regering door de Democratische partijtop sinds 7 oktober".
"De coalitie van Netanyahu voldoet niet meer aan de behoeftes van Israël", zei Schumer. Hij noemde de Israëlische premier een obstakel tegen de vrede en bekritiseerde wat hij noemde het "gevaarlijke en licht ontvlambare" beleid van de Israëlische regering. Dat stelt volgens de Senaatsvoorzitter "de geldende Amerikaanse normen voor assistentie op de proef".
Israël is al decennialang een van de grootste ontvangers van Amerikaanse hulp, dat vooral voor militaire doeleinden wordt gebruikt. Vorige maand keurde de Senaat 95 miljard dollar aan hulp goed, dat voor een deel is bestemd voor Israël. President Biden had in dat voorstel de voorwaarde laten opnemen dat alle hulp meteen wordt stopgezet als het wordt ingezet tegen de burgerbevolking. Het hulppakket voor Israël, Oekraïne en Taiwan moet trouwens nog worden goedgekeurd door het Huis van Afgevaardigden.
'Opnieuw doden bij voedseldistributie in Noord-Gaza'
Volgens Palestijnse bronnen zijn er afgelopen nacht opnieuw doden gevallen onder inwoners van het noorden van de Gazastrook die noodhulp wilde krijgen. Het Palestijnse persbureau Wafa meldt op basis van lokale bronnen en getuigen dat Israëlische militairen het vuur openden op de menigte die stond te wachten bij een rotonde ten zuiden van Gaza-Stad. Ook persbureau Reuters en nieuwszender Al Jazeera spraken met mensen ter plaatse. Het Israëlische leger heeft nog niet op de gebeurtenissen gereageerd.
Het is het zoveelste dodelijke incident bij de voedseldistributie in het noorden van de Gazastrook. In de nacht van maandag op dinsdag werden op dezelfde rotonde zeker negen mensen gedood en raakten tientallen mensen gewond, volgens de plaatselijke gezondheidsautoriteiten opnieuw door Israëlische kogels. Eind februari was er een bloedbad toen er vele tientallen mensen omkwamen.
Hongersnood
De humanitaire situatie in het noorden van de Gazastrook is buitengewoon ernstig, doordat er nauwelijks goederen het gebied inkomen is er een tekort aan alles. Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) waarschuwde eerder deze week dat hongersnood ophanden is en volgens de noodhulpchef van de Europese Unie zijn er nu al delen in Gaza waar die heerst.
Volgens de definitie die WFP hanteert is er sprake van hongersnood als 20 procent van de huishoudens extreme voedseltekorten heeft, 30 procent van de kinderen lijdt aan acute ondervoeding en 2 op de 10.000 mensen sterven aan uithongering of een combinatie van ziekte en ondervoeding.
Deskundigen zeggen dat Israël de bevolking van Gaza uithongert, maar dat land zegt dat het er alles aan doet om zoveel mogelijk noodhulp het gebied in te krijgen. In de praktijk blokkeert Israël veel hulp.
Eerste bewoners terug naar getroffen kibboetsen: 'Dit blijft mijn thuis'
Kibboets Nir Oz is een van de kibboetsen die werd aangevallen door Hamas op 7 oktober. Van de 400 inwoners werd een kwart ontvoerd of gedood.
Inmiddels zijn sommigen weer teruggekeerd naar huis, waar de sporen van de aanval nog altijd goed te zien zijn:
Schip met hulpgoederen nadert Gaza, onduidelijk waar het moet aanmeren
Het schip Open Arms met hulpgoederen dat ongeveer 50 uur geleden vertrok uit Cyprus nadert Gaza, maar waar het kan aanleggen is nog onduidelijk. Het schip sleept 200 ton aan voedsel met zich mee. Dat staat gelijk aan zo'n half miljoen maaltijden.
Het schip is onderdeel van een test voorafgaand van het openen van een humanitaire corridor tussen Cyprus en Gaza. Omdat er geen haven meer is in Gaza zou daar een steiger van puin gebouwd worden door Amerikaanse hulporganisatie World Central Kitchen. Volgens Cyprus ligt er een "veel groter" schip klaar om uit te varen als de test met Open Arms slaagt.
Volgens Hamas is de levering van hulp over zee onvoldoende om tegemoet te komen aan de behoefte in Gaza. "De lading over zee overschrijdt niet die van een paar vrachtwagens, en het duurt dagen voor het aankomt", zegt het hoofd van het mediabureau van de Hamas-regering in een verklaring. Ook is het volgens hem niet duidelijk waar het schip kan aanmeren. Gisteren zijn er vier schepen met bouwmateriaal vertrokken uit de VS, maar de reis naar de Middellandse Zee kan een maand duren.
Voor de oorlog begon kwamen er dagelijks 500 vrachtwagens met hulpgoederen Gaza binnen. Ook nu staan er vrachtwagens klaar aan de grens met Gaza, maar Israël weigert de toegang. Gisteren is er een 'proefproject' gestart door Israël. Het VN-Wereldvoedselprogramma (WFP) mocht voor het eerst rechtstreeks naar het noorden van de Gazastrook, maar de zes trucks die daar aankwamen zijn een druppel op een gloeiende plaat.
De VN verwachten deze week officieel de hongersnood uit te roepen. EU-buitenlandchef Borrell zei gisteren dat Israël "de uithongering van de bevolking gebruikt als oorlogswapen". "Als we op zoek gaan naar alternatieve manieren om steun te verlenen, over zee of door de lucht, moeten we ons eraan herinneren dat we dat doen omdat de natuurlijke manier om steun te verlenen via wegen wordt afgesloten, kunstmatig wordt afgesloten", aldus Borrell verwijzend naar Israël.
Israël raakt voedselopslag VN bij dodelijke aanval Rafah
Het Israëlische leger heeft bij een luchtaanval op Gaza een voedselopslag van de Verenigde Naties geraakt. Volgens de gezondheidsautoriteiten in Gaza zijn er vijf slachtoffers gevallen, onder wie een medewerker van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA. 22 anderen raakten gewond.
Rafah zit vol met naar schatting 1,5 miljoen Palestijnen die gevlucht zijn voor het Israëlische grondoffensief ten noorden van de stad. Volgens UNRWA-chef Lazzarini zijn de aanvallen op de VN-faciliteiten "alledaags geworden en een overduidelijke minachting voor het internationaal humanitair recht". Volgens het Israëlische leger is er bij de aanval een Hamas-commandant gedood.
Welkom
Welkom in het liveblog van donderdag 14 maart over de ontwikkelingen in het Midden-Oosten. Het liveblog van gisteren lees je hier terug.