De gaswinningsproblematiek levert Groningers nog altijd veel stress op, blijkt uit een onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) en onderzoeksinstituut Nivel. Mensen die vaker schade aan hun woning hebben gehad, kregen een steeds slechtere gezondheid. Daarnaast laten interviews met ouderen zien dat het veranderingen aan hun leefomgeving en sociale netwerk een sterke impact op hen heeft.
De resultaten van het onderzoek komen naar buiten op de dag vol commotie rond een beslissing in de Eerste Kamer om een besluit over het definitief sluiten van de gaskraan uit te stellen.
De impact op de bevolking van aardbevingsschade wordt sinds 2016 onderzocht. Wetenschappers van de RUG meten met vragenlijsten hoe mensen zich voelen over hun veiligheid, hoe ze risico's inschatten, hoeveel vertrouwen ze hebben in instanties en hoe gezond ze zijn.
De resultaten laten zien dat al deze aspecten negatief worden beïnvloed. Door de jaren heen is volgens alle ondervraagden hun gezondheid verslechterd. Daarbij gaat het om hun geestelijke gezondheid en stress-gerelateerde gezondheid.
Vaker machteloos
De verslechtering is het sterkst onder deelnemers die meerdere keren aardbevingsschade ondervonden. Die groep is er op allerlei terreinen slechter aan toe dan wie geen schade heeft gehad of daar één mee keer te maken had. "Ze voelen zich vaker machteloos, minder hoopvol, minder veilig en schatten het risico om in de knel te komen om financiële of andere redenen hoger in", aldus de onderzoekers.
Na versterking van hun huis volgt er vaak wel wat herstel van gezondheid en welzijn in bij de bewoners. De stress-gerelateerde klachten nemen dan wat af volgens de onderzoekers. "Ze krijgen meer hoop, hun gevoelens van boosheid en machteloosheid nemen af en het gevoel van veiligheid neemt toe."
De impact van de problemen rond de gaswinning op ouderen is vergelijkbaar met die op de rest van de Groningers. Ouderen zijn op het gebied van mentale gezondheid zelfs weerbaarder, vonden de onderzoekers. Wel hebben ouderen meer moeite met de praktische gevolgen van aardbevingsschade: naar instanties toe moeten, digitaal aanvragen doen of verhuisdozen inpakken. Ook hebben ze moeite met het verdwijnen van vertrouwde dorpsgezichten, het wennen aan een wisselwoning en het afbrokkelen van hun sociale netwerk door verhuizingen.
Het onderzoek maakt deel uit van Gronings Perspectief. Voor deze vierde fase van het langlopende project zijn in 2023 twee studies uitgevoerd: een vragenlijstonderzoek met 8000 panelleden die samen een representatieve vertegenwoordiging vormen van de inwoners van Groningen van 18 jaar en ouder, en twintig diepte-interviews met bewoners van 65 jaar en ouder.
Uit een onderzoek, specifiek gericht op minderjarigen, bleek vorige week dat de aardbevingsproblematiek in Groningen en Noord-Drenthe ook het leven van kinderen en jongeren flink kan ontwrichten.
