Geen enkel van de 29 bedrijven die Milieudefensie om zijn klimaatplannen heeft gevraagd zit volgens de milieuorganisatie op koers om de klimaatdoelen te halen. Het gaat onder meer om banken, pensioenfondsen, staalproducent Tata Steel, vleesverwerker Vion, Ahold Delhaize, DSM en Boskalis.
De bedrijven hebben soms geen idee van hun volledige CO2-uitstoot en zijn er ook niet altijd transparant over, zegt het onderzoeksbureau NewClimate Institute, dat de plannen op verzoek van Milieudefensie analyseerde.
Milieudefensie vroeg de bedrijven om hun klimaatplannen nadat de organisatie vorig jaar mei een rechtszaak tegen Shell had gewonnen. De rechter oordeelde toen dat Shell de CO2-uitstoot in 2030 met 45 procent moet verminderen ten opzichte van 2019.
De rechter bepaalde ook dat Shell een "zwaarwegende inspanningsverplichting" heeft om de uitstoot die toeleveranciers en klanten met hun producten veroorzaken - ook wel indirecte uitstoot of scope 3-uitstoot genoemd - te verminderen.
Uitstoot van leveranciers
Over die scope 3-uitstoot is heel wat te doen. Veel bedrijven zeggen niet verantwoordelijk gehouden te kunnen worden voor wat leveranciers en gebruikers van hun producten uitstoten. Ook Shell blijft erbij dat het niet haalbaar is om ook de uitstoot van klanten te verminderen en gaat daarom in beroep tegen de uitspraak van de rechter.
Milieudefensie zegt juist dat de hele keten grote stappen kan maken en legde de 29 andere bedrijven langs dezelfde meetlat als Shell. Er is dus ook gekeken naar hun doelen voor het reduceren van de scope 3-uitstoot. Uit het onderzoek van NewClimate Institute blijkt dat de bedrijven dan gemiddeld niet verder komen dan 19 procent CO2-reductie voor 2030.
De EU-lidstaten hebben met elkaar afgesproken dat die afname 55 procent moet bedragen. In Nederland is het streven zelfs 60 procent, zo staat in het regeerakkoord
Niet transparant
Volgens de onderzoekers van NewClimate Institute ontbreekt het bij veel bedrijven aan transparantie en soms aan zicht op wat de totale uitstoot is. "Er waren maar een paar bedrijven die precies wisten wat de uitstoot van de hele keten is. En dat is echt zorgwekkend, want daar ligt gemiddeld 80 procent van de uitstoot", zegt onderzoekster Sybrig Smit.
Vooral bedrijven die afhankelijk zijn van de fossiele industrie, als Boskalis, Vitol en Vopak, zouden de emissie van de eindgebruikers van hun producten moeten meerekenen, zegt het bureau, omdat die eindgebruikers onlosmakelijk zijn verbonden aan hun verdienmodel.
"Dit laat zien dat deze bedrijven op ramkoers liggen met het klimaat", zegt Milieudefensie-directeur Donald Pols. "De klimaatcrisis vraagt om concrete en haalbare plannen. De tijd van groene praatjes is voorbij. Het gaat nu om de uitvoering."
Milieudefensie wil in gesprek blijven en kijkt over een jaar opnieuw of de klimaatplannen dan wel toekomstbestendig zijn. In de tussentijd beginnen ze wel met een juridisch vooronderzoek. Pols: "We zijn er niet om rechtszaken te voeren, maar als het nodig is om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen, zijn we daar wel degelijk toe bereid."
