Guido van Gorp en Ben Meindertsma
Onderzoeksredacteuren
Guido van Gorp en Ben Meindertsma
Onderzoeksredacteuren
"Onze bevoegdheden zijn te gering", stelt Peter Vogelzang van het Instituut Sportrechtspraak. "Matchfixing moet worden opgepakt door de overheid. Zij moeten het voortouw nemen." Eerder vandaag liet het instituut weten het onderzoek naar machfixing in het basketbal stil te hebben gelegd, omdat het niet voldoende geld en de bevoegdheden zegt te hebben om het onderzoek af te ronden.
Bijna alle sportbonden in Nederland zijn voor matchfixingonderzoek aangewezen op het Instituut Sportrechtspraak (ISR). Maar de organisatie ziet het zelf niet langer zitten om namens sportbonden complexe matchfixingonderzoeken te doen. Het onderzoek naar oud-spelers van basketbalclub Aris was het eerste onderzoek naar gemanipuleerde wedstrijden door het ISR. Mogelijk was het ook het laatste grote onderzoek.
Alleen als het zaken zijn "waar de dader voor het oprapen ligt" wil het ISR er nog wel naar kijken, stelt Vogelzang, "Bij alle andere zaken ligt het zeer ingewikkeld."
"Je hoopt dat dit een mooie casus wordt, waarbij de sport een waarschuwing geeft: we willen dit niet, we weten je te vinden. Daarom is het doodzonde dat we het onderzoek nu, noodgedwongen eigenlijk, on hold hebben moeten zetten", zegt Vogelzang over het basketbalonderzoek.
Het ISR liep volgens hem tegen te veel (internationale) vertragingen aan. Zo lukte het al anderhalf jaar niet om te achterhalen welke gokkers achter verdachte Zuid-Koreaanse gokaccounts zitten. Ook bleef een hulpverzoek bij Australische autoriteiten onbeantwoord.
"Op een gegeven moment wordt het kosten versus baten. Wij hebben niet de middelen, bevoegdheden en mankracht om dit binnen beperkte tijd op te lossen. Als de gokkantoren allemaal zouden meewerken dan zou je een heel stuk verder kunnen komen. Alleen het ISR kan moeilijk een vinger achter dit type zaken krijgen."
Criminele organisatie
Als oud-korpschef en chef de mission van de Spelen in Athene kent Vogelzang de sport- en opsporingswereld. Volgens hem wordt bij matchfixingonderzoek nu te veel van de sportbonden verwacht, terwijl de gokindustrie, de politie en de FIOD te veel toekijken.
"In negen van de tien gevallen gaat het om criminele organisaties die hierachter zitten", concludeert hij. En zonder de bevoegdheden die de FIOD en de politie hebben, is dat volgens hem niet op te sporen.
En dus wil Vogelzang een matchfixingorganisatie voor de matchfixingsonderzoeken, zoals er een dopingautoriteit is voor dopingzaken. "Je moet een onderzoeksorganisatie hebben die naar criminele activiteiten kan kijken. Je hebt echte specialisten nodig die bevoegdheden hebben om verder te raken in een complex, internationaal georiënteerd onderzoek."
Politieonderzoek
De signalen van matchfixing in het basketbal zijn twee jaar geleden voor het eerst voorgelegd aan de politie, maar die vonden de informatie vanuit de gokindustrie destijds te mager en zagen er geen brood in. Vervolgens kwamen dezelfde signalen, via de basketbalbond, bij het ISR terecht en werden gaandeweg steeds meer verdachte elementen en wedstrijden gevonden.
Dat opsporingsdiensten niet doorpakken op verdachte goksignalen rond sportwedstrijden is niet nieuw: nog nooit is er met succes strafrechtelijk onderzoek gedaan naar matchfixing.
Nu het sporttribunaal z'n handen aftrekt van dit soort complexe onderzoeken, lijken matchfixers in Nederland vrij spel te hebben, erkent Vogelzang. "Tot op zekere hoogte", is dat volgens hem waar. Maar, zo verdedigt hij het besluit, sportbonden blijven aan "preventie en onderwijs" doen.
Coach Tony van den Bosch van Aris beseft nu dat hij vaak voor niets zijn energie in zijn team heeft gestoken:
