Hamas en Fatah sluiten in China overeenkomst over 'regering voor verzoening'
In Peking hebben veertien rivaliserende Palestijnse groepen, waaronder Hamas en Fatah, een verklaring ondertekend over het beëindigen van hun jarenlange onenigheid en het versterken van de Palestijnse eenheid. Israël heeft afwijzend gereageerd.
Vertegenwoordigers van de Palestijnse organisaties waren naar China gevlogen om daar twee dagen te praten over toenadering, onder leiding van de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi. Onder anderen de hoogste leider van Hamas, Ismail Haniyeh, en Fatah-toponderhandelaar Mahmoud al-Aloul waren er. De verklaring is ondertekend tijdens de slotceremonie van het overleg.
Op een persconferentie met Chinese media zei Hamas-topman Mousa Abu Marzouk dat is afgesproken dat er een "interim-regering voor nationale verzoening" komt in de Palestijnse gebieden, "die de eenheid van de Westelijke Jordaanoever, Jeruzalem en de Gazastrook" moet tonen.
In de verklaring staat dat het Palestijnse volk het recht heeft om zich te verzetten tegen de bezetting van zijn land, dat de "barbaarse belegering" van de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever moet worden opgeheven en dat humanitaire en medische hulp moet worden verleend "zonder beperkingen of voorwaarden".
Alternatief voor de VS
In de verklaring wordt nadrukkelijk afstand genomen van de Verenigde Staten. De Palestijnen moeten zich verenigen om de "zionistische agressie en de genocidale oorlog" te stoppen die wordt gevoerd "met de steun en deelname van de Verenigde Staten van Amerika", staat er.
Net als de Chinese president Xi pleiten de Palestijnse organisaties in de verklaring nu ook voor een internationale conferentie onder auspiciën van de VN "om een einde te maken aan de Israëlische bezetting en resoluties uit te voeren die eerlijk zijn voor het Palestijnse volk als alternatief voor de eenzijdige en bevooroordeelde Amerikaanse bemoeienis".
Reactie van Israël
De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Katz bekritiseerde de overeenkomst fel en had vooral kritiek op de leider van Fatah: "In plaats van het terrorisme af te wijzen, omarmt Mahmoud Abbas de moordenaars en verkrachters van Hamas en onthult zo zijn ware gezicht", schrijft Katz op X. Volgens hem wordt Palestijnse heerschappij over de Gazastrook nooit werkelijkheid, "omdat Hamas zal worden verpletterd".
Na de oorlog in Gaza wil Israël niet dat Hamas, als terreurorganisatie verantwoordelijk voor de aanslag van 7 oktober, daar zeggenschap houdt. De internationale gemeenschap wil dat Fatah er weer een rol krijgt. Een Amerikaanse bron zei vorige week tegen The New York Times dat Hamas bereid zou zijn om ordetroepen in Gaza toe te laten die verbonden zijn met de Palestijnse Autoriteit.
Palestijnse Autoriteit
Fatah erkent, in tegenstelling tot Hamas, het bestaan van de staat Israël en heeft de leiding binnen de Palestijnse Autoriteit. Die wordt door Egypte, het Westen en Israël gezien als een van de weinige Palestijnse organisaties waarmee ze willen onderhandelen.
Internationaal wordt gehoopt dat verzoening tussen Hamas en Fatah een einde aan de oorlog in Gaza dichterbij kan brengen. Hamas heeft de macht in de Gazastrook en Fatah in delen van de Westelijke Jordaanoever, maar ze voeren al jaren strijd met elkaar over de controle in de Palestijnse gebieden.
Sinds 2007, het moment dat Hamas de macht in Gaza kreeg, is er een kloof ontstaan tussen de organisaties. Hamas won het jaar ervoor de parlementsverkiezingen en verjoeg vervolgens in een korte burgeroorlog de Palestijnse strijdkrachten die loyaal waren aan president Mahmoud Abbas, de leider van Fatah.
China manifesteert zich de laatste tijd duidelijk als tegenhanger van de VS, ook in het Midden-Oosten. Het land zegt te willen werken aan vrede en vreedzame oplossingen. In april hadden Hamas en Fatah elkaar ook al ontmoet in China, om verzoening te bespreken. Vorig jaar bemiddelden de Chinezen met succes tussen Iran en Saudi-Arabië.
Bekijk hier waarom vrede in het Midden-Oosten zo lastig is; onder meer Hamas en Fatah hebben verschillende bondgenoten:
