Palestijnse leiders naar Peking: China bemiddelt voor verzoening

• Ernest Claassen

  redacteur Buitenland

Het is een bijzondere reis voor Ismail Haniyeh, de hoogste leider van Hamas. Hij gaat naar Peking voor gesprekken met Fatah, de Palestijnse groepering die de macht heeft op de Westelijke Jordaanoever. De Chinese regering probeert te bemiddelen tussen de twee rivaliserende groepen. Die spreken vandaag en dinsdag met de Chinese minister van Buitenlandse Zaken Wang Yi.

Het is niet voor het eerst dat Hamas en Fatah met elkaar in gesprek gaan. De afgelopen jaren waren er meerdere ontmoetingen in het Midden-Oosten. Maar dat ze naar China vliegen om met elkaar te praten is wél nieuw. In april was er een eerste ontmoeting in Peking, maar die leverde naar verluidt niets op. China hoopt dat de Palestijnen nu wel nader tot elkaar komen, al is niet duidelijk wat ze concreet te bieden hebben.

Een verzoening zou een uitweg kunnen bieden uit de oorlog in Gaza, waarbij nu al bijna 40.000 doden zijn gevallen. De internationale gemeenschap hoopt dat Fatah weer een rol krijgt in het bestuur van Gaza, als de oorlog voorbij is. Daar wordt ook op aangestuurd bij de onderhandelingen over een bestand. Hamas zou bereid zijn om ordetroepen in Gaza toe te laten die verbonden zijn met de Palestijnse Autoriteit van Fatah. Dat zei een Amerikaanse bron vorige week tegen The New York Times.

"Deze top in China is ontzettend belangrijk," zegt Midden-Oostendeskundige Brigitte Herremans. Ze is onderzoeker aan het mensenrechtencentrum van de Universiteit van Gent. "Eerdere gesprekken zijn steeds mislukt. Sinds Hamas in 2007 de macht overnam in Gaza is er een totale kloof tussen Hamas en Fatah. Ze vechten om de macht in de Palestijnse gebieden. Maar vooral nu is het belangrijk dat ze het eens worden over wat er moet gebeuren na de oorlog."

Israël wil niet dat Hamas bestuurlijk verantwoordelijk blijft voor de ordehandhaving in Gaza, vertelt Herremans. "Maar Fatah wil absoluut niet terug naar Gaza zonder een akkoord met Hamas. Dan zal Hamas alles doen om het te torpederen."

Twijfel

Waarnemers betwijfelen of er in Peking een akkoord kan komen. Maar de deelnemers nemen de gesprekken wel degelijk serieus. "De leider van Hamas, Ismail Haniyeh komt naar Peking en Fatah stuurt z'n toponderhandelaar Mahmoud al-Aloul," zegt Midden-Oostendeskundige Herremans. "Ze geven er de hoogste prioriteit aan. Nu China meer internationale ambities toont zullen de Palestijnen denken: daar moeten we gebruik van maken."

Het nieuws over de ontmoeting in Peking is overigens niet door de Chinese regering naar buiten gebracht. The New York Times kwam ermee, nadat Hamas en Fatah het allebei hadden bevestigd.

Een regeringswoordvoerder van China zegt dat er "te zijner tijd" meer details worden vrijgegeven.