Mieren bereiken hun doel ruim 80 procent sneller met een shotje cafeïne
Geef mieren een dosis cafeïne, en ze navigeren een stuk sneller naar hun doel. Niet door sneller te lopen, maar door een snellere route te kiezen. De cafeïne lijkt dus een positief effect te hebben op hun leervermogen. Dat concluderen wetenschappers in een nieuwe studie die gepubliceerd is in het wetenschappelijke blad iScience.
Om het effect van de cafeïne goed te kunnen meten, werkten de onderzoekers met verschillende hoeveelheden cafeïne en kreeg een controlegroep helemaal geen cafeïne. Met een gemiddelde dosis cafeïne - omgerekend naar de mens vergelijkbaar met een blikje energiedrank - legden de mieren de route gemiddeld 38 procent sneller af.
En met elke keer ging het sneller: na vier keer oefenen deden ze nog maar 54 seconden over een route waar ze aanvankelijk vijf minuten over deden.
Met een kleinere hoeveelheid cafeïne boekten de mieren per oefening zo'n 28 procent tijdswinst, iets minder dus, waardoor ze na vier keer oefenen gemiddeld 1 minuut en 53 seconden nodig hadden voor de route. Zonder het pepmiddel was er helemaal geen leereffect. Datzelfde gold voor een extreem hoge hoeveelheid cafeïne: dan gingen de tijden evenmin omlaag.
Het onderzoek is uitgevoerd met de Argentijnse plaagmier, een van oorsprong Zuid-Amerikaanse miersoort die wereldwijd voorkomt, sinds 1976 ook in Nederland. Deze invasieve soort is zeer succesvol, en daarmee een gevaar voor veel inheemse diersoorten. In Nederland weten de wegmier en de zwarte zaadmier de opmars van de plaagmier niet goed tegen te houden.
Plaagmier aan het gif
Het toedienen van de cafeïne is dan ook niet bedoeld om de plaagmier de wind in de zeilen te geven, maar juist om ze sneller bij lokaas te krijgen, met daarin gif. Dat uitzetten van lokaas is tot nu geen effectieve strategie gebleken, omdat de mieren het al links laten liggen voordat er veel van is gegeten. Mogelijk hebben ze al snel in de gaten dat er gif in zit.
"We verwachten dat de mieren door de toevoeging van cafeïne sneller andere mieren zullen optrommelen om ook van het gif te eten, nog voor ze in de gaten hebben dat er gif in zit", vertelt Henrique Galante, een van de onderzoekers. "We hebben er vertrouwen in dat dit een effectieve manier is om de mieren meer van het gif te laten eten".
Op dit moment testen de onderzoekers dat voor het eerst buiten het laboratorium, in een natuurlijke setting in Spanje. "Daar aten de mieren inderdaad meer van het lokaas, zoals we hadden voorspeld", zegt Galante. Die resultaten moeten echter nog worden geanalyseerd. Daarbij zal ook moeten blijken of de cafeïne geen negatief effect heeft op de werking van het gif.
