2023 was het jaar van weerextremen, schade geschat op 13,4 miljard euro
Miljoenen Europeanen zijn afgelopen jaar getroffen door extreme weersomstandigheden. Het weer was naast extreem, ook gevaarlijk: er vielen 63 doden door stormen, 44 door overstromingen en ook 44 door bosbranden. Dat staat in het jaarlijkse rapport van de Europese klimaatdienst Copernicus en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO).
Ook de vele langdurige hittegolven hebben veel slachtoffers geëist. In de afgelopen twintig jaar is het aantal mensen dat - mede - door de hitte is omgekomen met zo'n 30 procent toegenomen, zo schrijven de klimaatwetenschappers.
"In 2023 was Europa getuige van de grootste bosbrand ooit gemeten, een van de natste jaren, ernstige hittegolven op zee en wijdverspreide verwoestende overstromingen", zegt directeur van de klimaatdienst Carlo Buontempo. Hij wijst op de noodzaak om ons aan te passen aan deze weersextremen.
Niets doen is duurder
De totale kosten van weer- en klimaatgerelateerde verliezen worden geschat op 13,4 miljard euro, waarvan 81 procent werd veroorzaakt door overstromingen. Ruim anderhalf miljoen Europeanen kregen daarmee te maken. Ook daarom is het van groot belang om de uitstoot naar nul te brengen, zegt Celeste Saulo van de WMO.
"De kosten van klimaatactie lijken hoog, maar de kosten van niets doen zijn veel hoger. Zoals dit rapport laat zien, moeten we de wetenschap inzetten om oplossingen te bieden die de samenleving ten goede komen."
Het rapport staat stil bij de effecten van klimaatverandering op de gezondheid. 2023 was het op één na warmste jaar ooit. Het jaar telde een recordaantal dagen met extreme hittestress, vooral in Zuid-Europa. Deze classificatie krijgen dagen die aanvoelen alsof het heter dan 46 graden is.
Het aantal hitte-gerelateerde doden is voor 2023 nog niet bekend, maar in 2022 waren het er volgens schattingen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) tussen de 55.000 en 72.000.
Meer hittedoden
Vooral voor kwetsbare groepen, bijvoorbeeld zwangeren en ouderen, kan langdurige hitte gevaarlijk zijn. Ook is hittestress groter in stedelijke gebieden. Door vergrijzing en stedelijke groei verwachten de wetenschappers dat het hittesterftecijfer zal blijven stijgen.
Hitte is bij uitstek een gevolg van klimaatverandering waar adaptatiemaatregelen sterfte kunnen voorkomen. De WMO spoort meer landen aan een uitgebreid hittegezondheidsplannen op te stellen, met onder meer een waarschuwingssysteem voor gevaarlijke temperaturen.
Een positieve noot in het rapport: in 2023 werd 43 procent van alle elektriciteit door duurzame bronnen geproduceerd. Ook daarmee werd een record gevestigd. Door de vele stormen tussen oktober en december werd er bovengemiddeld veel windenergie opgewekt.
Door de vele regen lag ook de productie van waterkrachtcentrales hoog. De opwek door zonne-energie lag in Noordwest- en Centraal-Europa onder het gemiddelde, maar in het zuiden er weer boven.
