Grote verschillen tussen kankersoorten in stadium diagnose
Het afgelopen jaar is bij 128.000 nieuwe patiënten de diagnose kanker gesteld, 2000 meer dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie die het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) deelt in aanloop naar Wereldkankerdag aanstaande zondag. De stijging is volgens de verwachting op basis van de bevolkingsgroei en het stijgende aandeel ouderen.
900.000 mensen in Nederland leven op dit moment met kanker. Uit de nieuwe cijfers blijkt dat het stadium wanneer de kanker wordt vastgesteld sterk verschilt tussen de kankersoorten.
Diagnose in een vroeg stadium
Zo worden kanker van de schildklier, baarmoeder en een melanoom in ongeveer 70 procent van de gevallen in een gunstig stadium ontdekt, terwijl bij kanker van de slokdarm, maag, galwegen en alvleesklier dat slechts in ongeveer 10 procent van de diagnoses het geval is.
Long-, maag-, slokdarm- en alvleesklierkanker zijn de dodelijkste typen kanker zegt Thijs Merkx, oncoloog en voorzitter van IKNL in het NOS Radio 1 Journaal. "Dat ligt vooral aan de aard van deze typen kanker, waarbij de cellen zich sneller vermenigvuldigen."
Latere diagnose bij dodelijkste soorten kanker
Volgens Merkx worden deze agressieve vormen van kanker over het algemeen bovendien vaak in een laat stadium herkend. "Terwijl hoe eerder je deze kankers detecteert, hoe groter de overlevingskans." Long-, maag-, slokdarm- of alvleesklierkanker geeft pas laat symptomen, waardoor het vroeg opsporen lastiger is dan anderen typen kanker.
Artsen moeten alle onderzoeksmiddelen inzetten die er zijn om kanker op te sporen, vindt Merkx. "Dat kost energie, geld en overtuigingskracht. Maar een kankerpatiënt behandelen is nog veel duurder, dus voorkomen is beter dan genezen."
De oncoloog zegt dat de deelname aan bevolkingsonderzoeken is afgenomen. "We voeren een sterk pleidooi om de deelnamegraad te verhogen, want het vroeg herkennen is juist zo belangrijk." Merkx weet niet waardoor er minder animo is voor de bevolkingsonderzoeken.
Bevolkingsonderzoek helpt vroeg kanker op te sporen
Het bevolkingsonderzoek heeft bij borst- en darmkanker geholpen het aandeel vroege diagnoses te verhogen. Bij borstkanker steeg dat aandeel van 28 procent eind jaren 80 naar 45 procent in 2022. Bij darmkanker ging het percentage van 19 naar 25.
Ook bij melanomen en prostaatkanker ging het aandeel gunstige diagnoses omhoog. Bij longkanker nam het aandeel diagnoses in een ongunstig stadium toe van ruim een kwart naar meer dan de helft, als gevolg van betere technieken om uitzaaiingen op te sporen. Dit lijkt een negatieve ontwikkeling, stelt het IKNL, maar hierdoor kan bij steeds meer patiënten juist het 'werkelijke' stadium worden bepaald en kan aan deze patiënten ook de goede behandeling worden aangeboden.
