Tiebreak beslist 'Wimbledon van het schaken': Wei klopt tieners en Giri

Blitz-tiebreaks met razendsnelle zetten onder enorme tijdsdruk hebben het 'Wimbledon van het schaken' beslist. De Nederlander Anish Giri (29) speelde lang mee om de winst van het Tata Steel-toernooi, voor prolongatie van zijn titel in Wijk aan Zee, maar zo ver kwam het niet.

De prestigieuze zege ging naar de 24-jarige Chinees Wei Yi, die in een zenuwslopende tiebreak de 17-jarige Dommaraju Gukesh versloeg.

Eerste Chinese winnaar

Wei, een dichtende grootmeester uit Yancheng, bestookte Gukesh in de finale met tal van valstrikken, maar Gukesh omzeilde alle trucs. Totdat de Indiase schaaktiener zijn hand voor de mond sloeg en het hoofd boog, nadat hij met nog enkele seconden op de klok merkte dat hij een allesvernietigende blunder had begaan.

Verslagen bleef Gukesh zitten, starend naar het slagveld dat voor hem op het bord lag. Onder luid applaus van de schaakfans in dorpshuis De Mondriaan stond Wei grijzend op, wetende dat hij de eerste Chinese winnaar in Wijk aan Zee ooit is.

Zo viel de beslissing in het Tata Steel-schaaktoernooi na twee uitputtende weken en dertien speelronden van klassiek schaken pas na een spectaculaire knockoutfase met blitz-partijen van slechts drie minuten. Wei, Gukesh, Giri en de Oezbeekse tiener Nodirbek Abdusattorov (19) streden in twee halve finales en een finale om de eindzege.

Wei versloeg in zijn halve finale na twee potjes de wat nerveus ogende Abdusattorov. Giri verloor de andere halve finale na drie snelschaakpartijen van Gukesh, die knap terugkwam van een nederlaag met wit.

Na afloop was Giri wel tevreden met zijn spel van afgelopen twee weken. "Het is niet vanzelfsprekend dat ik voor de eerste plek kan vechten in zo'n toernooi, met veel sterke spelers. De jonge generatie komt eraan en het toernooi wordt alleen maar sterker."

Maar "gemengde gevoelens" sijpelden kort na de nederlaag wel door. "Want het liep helaas niet goed af."

Giri en Blitz-variant

Nog nooit was het vertoond in Wijk aan Zee, dat een tiebreak met vier schakers de boel moest beslissen. Finales met minder spelers kwamen wel eerder voor. Giri verloor zo al eens de titelstrijd van Jorden van Foreest (2021) en van de dit jaar afwezige Magnus Carlsen (2018). Wat Giri van zulke Blitz-finales vindt? "Niets mis mee, maar het kan wel misgaan."

Vijf van de veertien schakers waren de slotdag om 12.00 uur 's middags begonnen met een gelijk aantal punten van 7,5. Tegen het begin van de avond hadden vier van hen - Giri, Abdusattorov, Wei en Gukesh - hun partij gewonnen en kwamen daarmee op 8,5 punten uit.

"Ik heb niet eerder meegemaakt dat er zo veel partijen in het toernooi winnend werden afgesloten", zei toernooidirecteur Jeroen van den Berg na afloop. "Het tekent de strijdlust van vooral de jonge talentvolle deelnemers." Ook Giri ontgaat dat niet: "Ze werken ook heel hard, hebben de kwaliteiten en het werd een mooi toernooi."

Van den Berg en Giri doelen daarmee op de schaaktieners uit India (Gukesh) en Oezbekistan (Abdusattorov), maar ook op Alireza Firouzja (20), de in Iran geboren Fransman die een mode-opleiding volgt in Parijs, vaak in opvallende kleding aan het bord plaatsneemt en dit toernooi wereldkampioen Ding Liren en Ian Nepomnjasjtsjii wegblies.

Wei, die vorig jaar een speciaal gedicht schreef naar landgenoot Ding Liren (negende dit toernooi) voor diens wereldtitelpartij, verlaat Wijk aan Zee overigens niet met al het prijzengeld voor de winnaar. Die zak centen wordt verdeeld tussen de vier schakers die na de dertien speelronden gezamenlijk op kop eindigden.