Kan Giri 'Wimbledon van het schaken' wéér winnen? Schaaktieners zitten hem dwars

Geen schaakcomputer die drie ronden voor het einde durft voorspellen wie dit jaar het Tata Steel-schaaktoernooi wint. Na tien ronden van het prestigieuze 'Wimbledon van het schaken' is wel duidelijk dat een nieuwe generatie talenten niet langer in de schaduw van de gevestigde namen blijft staan.

Nodirbek Abdusattorov (19) en Dommaraju Gukesh (17) leiden met 6,5 punten, op een half punt gevolgd door Gukeshs landgenoot uit India Rameshbabu Praggnanandhaa (18) en de Nederlander Anish Giri (29), die knokt met de jonkies om zijn titel in Wijk aan Zee te prolongeren.

De top drie van de wereld - Magnus Carlsen, Fabiano Caruana en Hikaru Nakamura - is afwezig. En hongerig talent profiteert ervan. Praggnanandhaa, alias 'Pragg', en Gukesh vertegenwoordigen een golf schaaktalent uit India. De Oezbeek Abdusattorov en de talentvolle voor Frankrijk schakende Iraniër Alireza Firouzja (20), die woensdag remise speelde tegen Giri, dragen ook bij aan de verjonging aan het bord.

Donderdag is een rustdag in Wijk aan Zee. Daarna staan de laatste drie speelronden op het programma. Giri heeft kansen in het slotweekend: de nummer tien van de wereld speelt nog wel tegen de sterke Rus Jan Nepomnjasjtsjii, maar treft daarna zijn wat lager gerankte landgenoten Jorden van Foreest en Max Warmerdam.

Worstelende wereldkampioen

Dat Ding Liren op plek tien (van veertien) staat, valt voor een regerend wereldkampioen flink tegen. Maar niet als je weet dat dit Dings eerste grote toernooi sinds lange tijd is. Nadat hij in april 2023 op spectaculaire wijze de wereldtitel had gepakt, de uitputtingsslag was enorm geweest, verdween Ding als bij toverslag van het schaaktoneel.

Teruggekeerd naar China, bewust uit de spotlights gestapt, bleek later dat Ding kampte met depressieve klachten en geen plezier meer had in het schaken.

In Wijk aan Zee wil Ding weer terug, kijkend hoe het met zijn vorm is. Vermorzeld door Firouzja twee dagen geleden en dinsdag met een remise in bedwang gehouden door Giri, eindigde de reprise van de WK-tweekamp van vorig jaar tegen Nepomnjasjtsjii woensdag in een vierde nederlaag.

Het is niet Dings toernooi, al versloegen hij en Giri als enigen koploper Gukesh.

Ju sterk in Masters-groep

De vier schaaksters in Wijk aan Zee laten zien dat de keuze van de toernooileiding om vrouwelijke, lager gerankte, schakers mee te laten doen op het hoogste en tweede niveau - iets dat maar zelden voorkomt in het schaken - interessante partijen oplevert.

Ju Wenjun (32) houdt zich tussen de dertien mannelijke grootmeesters in de Masters-categorie knap staande. De wereldkampioen bij de vrouwen gaat het slotweekend in op plek elf met vier punten. Woensdag hield ze de Iraniër Parham Maghsoodloo op remise.

Ju's hoogtepunt in Wijk aan Zee vond misschien afgelopen donderdag al plaats, toen ze het soms nog wat grillige toptalent Firouzja versloeg. Dat vond Ju ook: "Dit was de grootste overwinning uit mijn carrière."

Bij de Challengers (tweede niveau) staat de Nederlandse Eline Roebers (17) dan wel laatste, men zal achteraf vooral spreken over haar kenmerkende agressieve spel en de wonderbaarlijke zeges die dat opleverde tegen de veel hoger gerankte Hans Niemann en Mustafa Yilmaz, de als nummer één en twee geplaatste schakers op het tweede niveau in Wijk aan Zee.

"Ik genoot ervan, zelfs op de momenten dat ik dacht dat ik er slechter voor stond", zei Roebers na de partij tegen Yilmaz.

De andere twee vrouwen, Divya Deshmukh (18) en Dronavalli Harika (33) uit India, staan op een verdienstelijke elfde en twaalfde plek. Vrijdag dirigeren de schakers in dorpshuis De Mondriaan weer de lopers, torens en paarden over het bord. Zondag wordt een winnaar gekroond.

Schaken is de ultieme e-sport geworden, met YouTube-kanalen en 'chessfluencers'. Maar er is ook een keerzijde. Is het online schaken een vloek of een zegen? In deze Sportexplainer leggen we het uit: