Grote veiligheidsrisico's bij Feyenoord-Ajax, 'wonder dat er geen slachtoffers vielen'

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

De bekerwedstrijd tussen Feyenoord en Ajax in april van dit jaar - bekend van het aanstekerincident met Davy Klaassen - had op de tribunes zomaar kunnen uitlopen op een ramp.

De combinatie van binnengesmokkelde fakkels en vuurwerk, grote spandoeken en overvolle supportersvakken, waarbij ook alle trappen bezet waren, veroorzaakte grote brandveiligheidsrisico's. Dat blijkt uit onderzoek van het Auditteam Voetbal en Veiligheid naar de gebeurtenissen rond die wedstrijd.

De onderzoekers noemen het wonderbaarlijk dat er geen slachtoffers zijn gevallen bij de wedstrijd, waar alleen Feyenoord-fans aanwezig waren. De combinatie van fakkels en spandoeken is "uitermate gevaarlijk", zegt voorzitter Bezuijen van het auditteam.

De Rotterdamse burgemeester Aboutaleb is geschrokken van het rapport. "Net onder het spandoek waren veel vuurwerk en fakkels. Als dat spandoek vlam vatte, kon dat ernstige gevolgen hebben. Daar moeten we lering uit trekken", aldus Aboutaleb. Hij denkt dan aan een verbod op grootschalige sfeeracties met spandoeken en fakkels.

Een reconstructie laat zien dat onder druk van ongeduldige supporters bij enkele toegangspoorten kort voor de wedstrijd wordt besloten te stoppen met fouilleren, waardoor veel mensen ongecontroleerd binnenkomen. Bij een andere toegang worden mensen in bezit van fakkels aangehouden. Elders onderschept de politie zakken die over het hek gegooid worden. Er zitten veertien stuks vuurwerk in.

Fakkels onder het spandoek

Rond de aftrap wordt op de overvolle Gerard Meijer Tribune achter het doel een groot spandoek uitgerold met het logo van Feyenoord. Rondom en onder het spandoek worden meerdere fakkels aangestoken. Direct na de aftrap van de wedstrijd wordt voor een tweede keer veel vuurwerk afgestoken. Er ontstaat een zwarte rookwolk die zo groot is dat de scheidsrechter de wedstrijd moet stilleggen.

Het afsteken van het vuurwerk is een gecoördineerde actie, blijkt nu uit het onderzoek van het auditteam. Zo zijn de fakkels genummerd naar plekken in het stadion en worden op verschillende plaatsen tegelijkertijd vuurpijlen afgestoken.

De onderzoekers zijn te spreken over de manier waarop Feyenoord verdachten aanpakt. Dat gebeurt snel en efficiënt, maar het lukt lang niet om alle overtreders te pakken. Ook spreken stewards in en rond het stadion vrijwel niemand aan op onwenselijk gedrag, waardoor dat blijft bestaan. Dat is deels een bewuste keuze, omdat de veiligheid van het personeel niet in het geding mag komen, men liever de-escaleert of wacht op een beter moment om in te grijpen.

Het auditteam constateert ten slotte dat de betrokken partijen wel samenwerken, maar dat ze elkaar niet blindelings vertrouwen. Sommigen hebben toegegeven dat zij bij overleggen niet het achterste van hun tong laten zien, omdat ze vrezen dat de gedeelde informatie kan uitlekken, bijvoorbeeld naar de harde kern van Feyenoord-fans.