Alleen nog ouderen in verwoest Avdiivka: 'We willen niet weg'

• Chiem Balduk

  Redacteur Buitenland

Het zijn volgens Oekraïne de zwaarste gevechten van het jaar: de slag om Avdiivka. Al wekenlang voert Rusland 24 uur per dag aanvallen uit op de strategisch gelegen stad in de regio Donetsk. Tegen een hoge prijs wint het Russische leger langzaam terrein en wordt de stad afgeknepen van de buitenwereld.

Volgens de Oekraïense autoriteiten wonen er nog zo'n 1500 mensen in het stadje, dat in 2014 nog 35.000 inwoners telde. Het leger probeert mensen te evacueren uit Avdiivka, maar dat wordt steeds ingewikkelder doordat de verbindingsweg naar het Oekraïense achterland onder Russisch vuur ligt. Meerdere evacuatiepogingen werden al geannuleerd.

Eén lid van het evacuatieteam, Vitaly Zjoetsjkov, reist regelmatig naar de frontstad om mensen te evacueren. Hij maakte deze vlog over zijn gevaarlijke werk:

Het zijn voornamelijk ouderen die weigeren te vertrekken uit de stad. Zij zijn te gehecht aan hun geboortegrond. "Het zijn mijn landgenoten, dus we zijn verplicht ze te helpen", zegt Zjoetsjkov. Ook ziet hij veel zwerfhonden in de stad, die door gevluchte bewoners zijn achtergelaten. "Ook voor hen zorgen we."

Veel achterblijvers wonen al maanden in kelders, wat met het herfstweer steeds problematischer wordt. Door regen worden de kelders vochtig, wat leidt tot ziektes. "De mensen leven echt in erbarmelijke omstandigheden, zonder gas, licht en water." Volgens het Oekraïense bestuur zijn er nog twee artsen en vier verpleegkundigen in de stad, die beloven te blijven tot de laatste bewoner is vertrokken.

Tang om de stad

Rond Avdiivka wordt al sinds het begin van de Russische invasie in Oekraïne gevochten. Maar nu lijkt Rusland zijn zinnen te hebben gezet op een snelle verovering voor de winter definitief invalt. De aanvallen werden een maand geleden opgevoerd en in een tangbeweging probeert Rusland de stad te omsingelen.

In het oosten worden ze tegengehouden door heuvels waar Oekraïne al sinds 2014 verdedigingswerken heeft opgetrokken. In het zuiden liggen verschroeide weilanden met loopgraven, aan de noordkant remt onder meer een omvangrijk industrieel terrein de Russische opmars. Tussen het zuid- en noordfront ligt nog zo'n 6 kilometer. Kortom: een kwetsbare positie voor de Oekraïners.

Rusland zet vooral militairen in van de eenheid Storm-Z, die grotendeels bestaat uit gerekruteerde gevangenen. Zij worden met weinig training in golven op de stad afgestuurd. Een Oekraïense bestuurder van Avdiivka sprak onlangs over 'aanvallen van vlees', omdat de Storm-Z-troepen vooral als kanonnenvoer dienen.

Oekraïne schakelt deze weken naar eigen zeggen een recordaantal vijandelijke troepen uit: dagelijks zo'n 700 tot 1000 Russen. Die claim is niet onafhankelijk te verifiëren.

Het land wil de stad niet opgeven. Avdiivka is vanwege de ligging in het zuidoosten van het front van belangrijke waarde. De vrees is dat na de val van Avdiivka, en eerder Bachmoet, voor Rusland de weg vrij ligt om de gehele Donbas-regio te veroveren.

Volgens Vitaly Zjoetsjkov is de verwoesting van Avdiivka groter dan hij in Bachmoet zag. "Het is geen moment stil in de stad: de aanvallen gaan voortdurend door." Ook hij gaat hoe dan ook door met zijn werk aan het front, ondanks de voortdurende beschietingen. "Al sinds 2014 is Avdiivka onze vesting die Rusland buitenhoudt. En dat zal het blijven doen!"