RIVM bezorgd: vaccinatiegraad jonge kinderen zakt onder 90 procent
Voor het tweede jaar op rij heeft een kleiner deel van de jonge kinderen alle basisvaccinaties tegen infectieziekten gekregen. De vaccinatiegraad onder de jongste leeftijdsgroep, baby's en peuters tot 2 jaar, is voor het eerst in decennia gezakt tot onder de 90 procent, meldt het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Het instituut maakt zich zorgen over de afname. Ook staatssecretaris Maarten van Ooijen van Volksgezondheid vindt de daling "echt zorgelijk".
"Een hoge vaccinatiegraad is belangrijk om mensen tegen ernstige ziekten te kunnen blijven beschermen en om uitbraken van deze ziektes te voorkomen", waarschuwt het RIVM. Daarvoor is het van belang dat de vaccinatiegraad hoger is dan 95 procent. "Als dat percentage niet wordt gehaald, is de kans groter dat bijvoorbeeld mazelen weer terugkomt."
Niet geregistreerd
Uit de nieuwste cijfers van het RIVM blijkt dat 83,6 procent van de kinderen die in 2020 zijn geboren op 2-jarige leeftijd alle standaardvaccinaties heeft ontvangen. Voor 6,1 procent van de kinderen uit dit geboortejaar is bij het RIVM geen enkele vaccinatie geregistreerd.
Internationaal gezien kent Nederland een hoge vaccinatiegraad, maar sinds 2015 neemt de animo voor het Rijksvaccinatieprogramma af. Dit in 1957 ingevoerde vaccinatieschema op kosten van de overheid moet kinderen beschermen tegen twaalf infectieziekten, waaronder kinkhoest, mazelen en rodehond.
Voor de meeste van die ziekten lag de vaccinatiegraad steevast ruim boven de 90 procent. Daardoor zijn veel ziektes zeldzaam geworden. Door de huidige daling is het RIVM met name bezorgd over een uitbraak van mazelen en de terugkeer van polio.
Negatieve houding
Het RIVM ontdekte na onderzoek onder jonge ouders dat zij negatiever over vaccinaties zijn gaan denken, mogelijk ingegeven door de coronapandemie en toegenomen weerstand tegen de overheid. Ook zou er verwarring zijn ontstaan tussen de uitnodigingen voor kindervaccinaties en coronaprikken omdat de brieven op elkaar leken.
"Het is belangrijk het tij van een dalende vaccinatiegraad te keren, maar hoe is niet eenvoudig", schrijft het instituut in het jaarrapport. Het RIVM onderzoekt hoe het ouders beter kan informeren en het vertrouwen van ouders in het vaccineren kan terugwinnen. Bijvoorbeeld door de uitnodigingsbrieven duidelijker te maken en vrije inloopmomenten te organiseren.
Kabinet
Ook het kabinet is bezorgd over de dalende vaccinatiecijfers. "Het risico op uitbraken van infectieziekten neemt natuurlijk toe, vooral de kans op een lokale uitbraak in gemeenschappen waar niet-gevaccineerden zich concentreren", reageert staatssecretaris Van Ooijen van Volksgezondheid. Daaronder valt bijvoorbeeld de Biblebelt, een gebied waar van oudsher veel mensen wonen die zich om godsdienstige redenen niet laten vaccineren.
Tegelijk benadrukt Van Ooijen dat vaccineren een vrije keuze is. "Vertrouwen in vaccinaties is niet volledig maakbaar vanuit de overheid. Uiteindelijk maken mensen zelf de keuze of zij een vaccinatie wel of niet willen halen."
