Zorgen over recordtemperatuur oceaanwater: 'Geen tijd voor herstel ecosystemen'
Deskundigen zijn bezorgd over de temperatuur van de Stille Oceaan. Deze week werd daar aan de oppervlakte een recordwarmte gemeten van 21,1 graden. Het zeewater is sinds het begin van de satellietmetingen nog nooit zo warm geweest. Die temperatuur kan grote gevolgen hebben, zegt onder meer Erik van Sebille, oceanograaf en klimaatwetenschapper aan de Universiteit van Utrecht.
"Voor al die dieren en organismen in de oceaan is het zeker niet goed dat de oceaan aan het opwarmen is", zegt hij. "Zij zijn die warmte helemaal niet gewend. Ze moeten verhuizen en verplaatsen en dat heeft impact op ecosystemen."
De opwarming van het water is volgens hem ook voor de mens niet goed. "Een warmere oceaan kan moeilijker CO2 opnemen." De oceaan neemt bijna een kwart van alle CO2 op die we uitstoten, legt hij uit. Als het water minder opneemt, blijft er meer CO2 in de atmosfeer over. "En dat betekent dat er weer meer klimaatverandering is, ook op het land."
Ook volgens Marjolijn Christianen, zee-ecoloog aan de universiteit Wageningen, heeft het warmere zeewater allerlei effecten. "Op het weer, maar ook op het zeeleven. De effecten op bijvoorbeeld de zeezoogdieren en de vogels zijn heel divers. Het bekendste voorbeeld zijn de koralen."
Ecosysteem uit balans
Volgens haar kunnen ecosystemen best tegen een stootje, maar volgen de hittegolven die onder water voorkomen elkaar steeds sneller op. "De ecosystemen hebben daardoor geen tijd om zich te herstellen voordat de nieuwe hittegolf zich aandient."
"Mobiele soorten als vissen gaan zich verschuiven van tropische naar koelere gebieden. Daardoor komen ze in conflict met niet-mobiele soorten of andere soorten die daar al waren. Dat heeft weer effect op de lokale visserij die was ingesteld op die lokale vissoorten. En het ecosysteem raakt uit balans."
"Zo'n verschuiving hoeft niet per se erg te zijn", zegt Christianen. "Maar dan moet die wel langzaam genoeg gaan, zodat de onderlinge verhoudingen zich kunnen herstellen." Eén verandering hoeft volgens haar niet per se negatief te zijn, maar ze noemt de snelheid waarmee het zich nu afspeelt "zorgelijk".
'Oceaan beetje van slag'
Uit gegevens van de Amerikaanse instantie National Oceanic and Atmospheric Administration (NOAA) bleek eerder deze week dus dat het vorige record, 21 graden in 2016, is verbroken. De afgelopen drie jaar werd de opwarming volgens klimaatwetenschappers getemperd door het natuurverschijnsel La Niña. Dan zijn de oceanen koeler dan bij tegenhanger El Niño.
Wetenschappers zeggen nu dat het warme oceaanoppervlak mogelijk wijst op El Niño, schrijft The Guardian. "De recente 'drievoudige dip' La Niña is klaar", zegt een van de NOAA-wetenschappers tegen de Britse krant.
Ook Van Sebille ziet dit gebeuren. "Een paar jaar lang is het relatief koel geweest in de oceaan. Dat heeft ermee te maken dat de oceaanstromingen net zo waren dat er vooral bij de evenaar veel koud water vanuit de diepzee omhoog kwam. Dat kwam door de passaatwinden die daar waaiden. Die winden zijn aan het wegvallen. Daardoor wordt het veel warmer bij de evenaar en daardoor is de hele oceaan nu eigenlijk een beetje van slag."
Regenveranderingen
De warmere oceaan wordt dit jaar wel een probleem, denkt klimaatwetenschapper Van Sebille. "Wat we gaan zien is dat er zeker in december en januari enorme droogte in bijvoorbeeld Australië is, en juist een heel nat Brazilië. Echt heel grote regenveranderingen over de hele wereld. Het weer zal eigenlijk overal van slag zijn het komende jaar, behalve misschien hier in Europa."
Over het algemeen leidt een warmere oceaan tot meer regen, omdat een warme oceaan meer water verdampt, legt hij uit. "Daarnaast zet een warmere oceaan uit en krijgt meer volume. En de oceaan kan maar één kant op, en dat is omhoog. Een warmere oceaan leidt dus direct tot zeespiegelstijging."
