RIVM: nog steeds veel uitstoot kankerverwekkende stoffen bij Tata Steel
Er daalt nog steeds veel stof met hoge concentraties kankerverwekkende stoffen neer in de omgeving van staalfabrikant Tata Steel. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) onderzocht in 2022 twee keer de uitstoot in de omgeving van IJmuiden, waar de fabriek staat.
Het RIVM deed zo'n meting ook al in 2020. Het instituut concludeert dat in beide jaren een vergelijkbare hoeveelheid stoffen is neergedaald, met uitzondering van ijzer. Daarbij was afgelopen voor- en najaar sprake van een daling ten opzichte van 2020. Volgens Janneke Elberse van het RIVM kan dat komen door verbeteringen bij plekken waar ijzer wordt gebruikt, zoals hoogovens.
Neerslag van ijzer leidt niet direct tot gezondheidsrisico's. Dat is wel het geval bij de structurele uitstoot van metalen als lood en andere zorgwekkende stoffen.
Vooral in Wijk aan Zee komt dat veel voor. De neergedaalde hoeveelheden zijn volgens het RIVM "ongewenst voor de gezondheid, vooral van kinderen". In Beverwijk, Velsen-Noord en IJmuiden zijn ook verhoogde concentraties, maar niet zo hoog als in Wijk aan Zee.
Stofscherm
Tata Steel heeft voor de komende jaren een verbeterprogramma opgezet. Het bedrijf herkent zich niet volledig in de uitkomst van het RIVM-rapport en zegt dat de uitstoot wel degelijk wat is verminderd. Marco Workel, directeur van de afdeling HSSE (Health, Safety, Security and Environment), erkent wel dat Tata Steel een grote uitstoter is in de regio.
Hij benadrukt dat er veel wordt gedaan om de overlast voor omwonenden te verminderen. Zo is er afgelopen jaar een installatie neergezet die de uitstoot van bepaalde kankerverwekkende stoffen (PAK's) moet verminderen. Dat betekent alleen niet dat er meteen minder neerslag te merken is. Die kan namelijk in bijvoorbeeld stofvorm opnieuw opwaaien.
Volgens Workel wordt daarvoor dit jaar een groot stofscherm gebouwd. Ook investeert Tata Steel in bijvoorbeeld afzuigkappen om geuroverlast te beperken. "Een groot deel van de maatregelen is al uitgevoerd, we gaan vooral door met wat we nu doen. We verwachten komend jaar verbetering."
Nieuwe metingen
Uit het rapport van het RIVM blijkt dat er nog geen duidelijke meetbare effecten zijn van de maatregelen die Tata Steel heeft genomen. Onderzoeker Elberse: "Er kunnen bijvoorbeeld wel verbeteringen bij de uitstoot van een pijp zijn gedaan, maar dat zien we nog niet terug bij de neerslag."
Het onderzoeksinstituut kan niet met zekerheid zeggen welke schadelijke stof waarvandaan komt. Er zijn meerdere bronnen van PAK's, zoals het stoken van hout en transport. Het RIVM weet wel zeker dat Tata Steel voor het grootste deel verantwoordelijk is voor de neerslag van zorgwekkende stoffen in de omgeving.
Er komen nog meer metingen, omdat er pas meer duidelijk wordt na meerdere jaren. Daarover gaan de opdrachtgevers: het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de provincie Noord-Holland.
'Valt tegen'
Stichting Frisse Wind, een initiatief van omwonenden in het gebied, diende vorig jaar een massaclaim in tegen Tata Steel omdat het bedrijf de gezondheid van bewoners willens en weten zou schaden. Over het rapport zegt de stichting dat "de staalreus al jaren claimt te werken aan groen staal in een schone omgeving. Maar in onze omgeving is niets verbeterd. Dit stof vormt dag in dag uit een risico voor jonge kinderen."
Ook staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur en Waterstaat, laat weten dat het haar tegenvalt hoelang het duurt om tot resultaten te komen. "Het bedrijf moet echt aan de bak. Er is alleen een toekomst voor Tata in Nederland als die groen en schoon is. De uitkomsten van dit onderzoek benadrukken nogmaals de urgentie van het doorvoeren van de aangekondigde verbeteringen."
