Niet alle jongeren willen weg uit het snelst krimpende land van Europa
Wie een grafiek bekijkt van het aantal inwoners van Moldavië, ziet een stabiele lijn omlaag. Van 4,4 miljoen inwoners in 1990 naar 2,6 miljoen inwoners nu. Nergens in Europa is de bevolkingskrimp zo groot. Een derde van de Moldaviërs werkt in het buitenland, vanwege de beperkte carrièremogelijkheden en lage salarissen in eigen land.
Toch zijn er ook jongeren die wel een zonnige toekomst zien in Moldavië. Neem de tweeling Andreea en Vlada Sajin uit Chisinau. In de klas van de 21-jarige marketingstudenten willen de meesten weg uit het land. "Ze denken dat het beter is in het buitenland, omdat ze hier geen toekomst hebben. Maar dat is niet zo", zegt Andreea. Vlada vult aan: "Er zijn veel kansen, maar je moet gewoon goede ideeën hebben en je best doen."
Ook Mihaela Onofreiciuc ziet haar toekomst in Moldavië, maar ze sluit niet uit dat ze op een dag naar het buitenland trekt. "De oorlog in Oekraïne is hier erg dichtbij. We weten niet wat morgen of volgende maand gebeurt." Volgens de student overwegen veel leeftijdsgenoten het land te verlaten vanwege de oorlog. "We praten er eigenlijk iedere dag over."
Veel familieleden en vrienden van Onofreiciuc zitten in het buitenland. "Dat heeft vooral met betere salarissen te maken. Wie een goede opleiding heeft, gaat naar Frankrijk of Nederland."
Roemeens paspoort
Het is behoorlijk eenvoudig voor Moldavische jongeren om hun heil elders te zoeken. Met name buurland Roemenië, waar dezelfde taal wordt gesproken, is scheutig met het uitdelen van paspoorten. Een derde van de Moldaviërs heeft inmiddels een Roemeens paspoort. Daarmee kunnen zij eenvoudig door de rest van de Europese Unie bewegen. Veel Moldaviërs vragen "voor de zekerheid" een Roemeens paspoort aan, voor het geval het onrustig wordt in het land of omdat het makkelijker is qua reizen.
Ook de zusjes Sajin hebben een Roemeens paspoort aangevraagd. "Dat was eenvoudig omdat onze ouders er al een hadden. We hebben gewoon in Roemenië een paspoort aangevraagd, en twee weken later kregen we het opgestuurd."
De bevolkingskrimp kan Moldavië op korte termijn grote problemen opleveren. Gevreesd wordt voor personeelstekorten in bijvoorbeeld de zorg, doordat de achtergebleven bevolking relatief oud is. Overigens is de ontvolking in het onafhankelijk verklaarde Transnistrië nog nijpender. Daar is het aantal inwoners in drie decennia meer dan gehalveerd, tot zo'n 300.000 mensen nu.
Onder leiding van de pro-Europese president Maia Sandu probeert Moldavië jongeren vast te houden, maar de middelen zijn beperkt. "De enige echte oplossing is economische groei en hogere salarissen, dan blijven mensen wel", zegt parlementariër Dan Perciun, zelf 31 jaar.
Ook probeert de regering vertrokken Moldaviërs terug naar het land te lokken. "We hebben een speciaal investeringsprogramma. Wie 10.000 dollar investeert in Moldavië, kan rekenen op een aanvullende investering van 30.000 dollar door de regering. Zo hopen we dat de Moldavische diaspora terugkeert."
Tekenend is dat een aanzienlijk deel van de Moldavische regering in het buitenland heeft gestudeerd of gewerkt. Ook president Sandu werkte enkele jaren over de grens, als topadviseur bij de Wereldbank in Washington.
Zelfbeeld verbeteren
Terugkeren naar Moldavië is echter niet vanzelfsprekend, zegt Andreea Sajin. "Veel familie van ons blijft in het buitenland, omdat ze daar nou eenmaal gewend raken." Ook de vriend van Vlada Sajin zit ver weg, in Engeland. "Dat is soms lastig voor onze relatie, maar ik heb hem gezegd dat ik hier blijf."
De tweelingzussen zien het als hun roeping om het Oost-Europese land te promoten. "Mensen zeggen dat Moldavië arm is, maar dat is niet zo. Als je goed je best doet, kun je veel geld verdienen." Ook het zelfbeeld van Moldaviërs moet verbeteren: "Ze moeten door het land reizen, in plaats van naar het buitenland, en zien hoe mooi het is. Dan waarderen ze het wel."
Mihaela Onofreiciuc ziet een taak weggelegd voor de jonge generatie. "Moldavië staat bekend als armste land van Europa. Daar moeten wij iets aan doen. Wij moeten dit land laten groeien."
