Veel vraag naar kinderopvang bij boer, maar regels belemmeren uitbreiding
Anna Mees
redacteur Online
Het kabinet wil dat het makkelijker wordt voor boeren om een kinderopvang te beginnen of uit te breiden. Er is veel vraag naar kinderopvang, maar boeren die een opvang op het erf willen beginnen lopen tegen veel regels aan.
"Dat kan toch niet zo zijn", zegt minister Adema van Landbouw. Hij erkent dat regelgeving boeren belemmert om te ondernemen, daarom gaat hij met gemeenten praten. "Ik hoop dat gemeenten flexibeler met regels willen omgaan, en boeren ook ruimte willen geven om te ondernemen. "
De vraag naar deze vorm van opvang op boerderijen is groot, met wachtlijsten van soms wel twee jaar. Maar boeren die de kinderopvangtak van hun bedrijf willen uitbreiden, worden belemmerd door allerlei landelijke en gemeentelijke regels.
Die gaan bijvoorbeeld over oppervlaktes en de uitstoot van fijnstof. Ook mag de nevenactiviteit, de opvang, niet groter worden dan de hoofdactiviteit, het boerenbedrijf.
"De kinderopvangprijzen stijgen ieder jaar behoorlijk. In de melkveehouderij is dat niet zo, dus de balans is al snel zoek", zegt Monique Litjens van de Verenigde Agrarische Kinderopvang (VAK), waarbij 70 bedrijven zijn aangesloten met zo'n 3000 kindplaatsen.
"Sommige collega's die willen stoppen met het boerenbedrijf, komen in de onmogelijke positie dat ze eigenlijk hun vee moeten houden. Zonder hoofdtak is het namelijk geen neventak. Maar dat wil de overheid ook niet."
Camping en winkels
Dat wet- en regelgeving "knellend zijn" bij het ontwikkelen van agrarische kinderopvang, geldt ook voor andere nevenactiviteiten, zoals zorgboerderijen en boerderijwinkels, zegt boerenbelangenorganisatie LTO.
En dat terwijl in 2030 naar verwachting ongeveer de helft van de agrariërs niet alleen maar wil boeren op zijn erf. "De regels zijn bedacht voor grootschalige bedrijven, maar ook kleinschalige bedrijven hebben met die regels te maken" zegt Arjan Monteny van LTO.
Het gevolg is volgens LTO dat "de groei en transitie van de landbouw minder snel gaat dan dat eigenlijk zou kunnen. Het kan gewoon sneller en mooier."
Driedubbel winst
Met een schrijnend tekort aan kinderopvangplekken roept ook minister van Sociale Zaken Van Gennip gemeenten op om te kijken hoe boeren gestimuleerd kunnen worden om een dagverblijf te beginnen.
"Als boeren een nieuw bedrijf erbij kunnen zetten is het winst voor boeren, winst voor de kinderen die kunnen buitenspelen en winst voor de ouders."
Volgens Van Gennip knelt het nu vaak door de bestemmingsplannen en daar gaan de gemeenten over. "Maar we kunnen wel met gemeenten in gesprek, en dat doen we ook."
In Westbeemster probeert Femke Akkerman van kinderopvang De Loeiende Koe al een jaar of zeven om uit te breiden. Op een paar kilometer afstand is een nieuwbouwwijk waar straks 590 huizen staan. Van bewoners krijgt ze regelmatig de vraag of zij hun kinderen kunnen inschrijven. Maar ze heeft een wachtlijst van zo'n anderhalf jaar. Ze vangt 48 kinderen op en heeft 60 koeien.
In hun geval speelt ook mee dat het gebied op de Werelderfgoedlijst van Unesco staat. "Een stal neerzetten mag op bepaalde manieren niet vanwege het doorzicht."
Nieuwe stikstofberekening
"Er komt bij zo'n aanvraag veel kijken en het is inderdaad complex", reageert de gemeente Purmerend, waar Westbeemster onder valt. Inmiddels is er een plan dat voldoet en de gemeente staat positief tegenover het uitbreiden van de kinderopvang.
Maar nu moet De Loeiende Koe van de provincie eerst een nieuwe stikstofberekening aanleveren. "Auto's die het pad op kunnen rijden stoten dan weer meer uit, wat schadelijk is voor het Natura 2000-gebied hier in de buurt."
Nieuwe medewerkers weten hun weg naar de agrarische kinderopvang overigens wel te vinden, vertelt Monique Litjens van de VAK. "Maar als je niet van buiten zijn en vies worden houdt, heb je bij ons niks te zoeken."
