Tientallen landen roepen China op Oeigoeren vrij te laten

Vijftig vooral westerse landen hebben China opgeroepen om zo snel mogelijk werk te maken van het VN-rapport over de ernstige mensenrechtenschendingen tegen de Oeigoeren. Dat rapport kwam eind augustus uit.

Volgens de landen, waaronder ook Nederland, moet China in ieder geval alle Oeigoeren die "willekeurig van hun vrijheid zijn beroofd" vrijlaten. Ook pleiten de landen er bij China voor om "het lot en de verblijfplaats van vermisten" op te helderen. China moet verder zorgen voor "veilige ontmoetingen en herenigingen", zo stellen de landen.

Mensenrechtenorganisaties en journalisten berichten al jaren over stelselmatige mensenrechtenschendingen de Noord-Chinese regio Xinjiang. Naar schatting een miljoen moslims zitten daar vast in detentiekampen. Veel mensen zeggen dat ze daar zijn gemarteld, seksueel zijn misbruikt en afstand moesten doen van hun eigen taal en religie.

Het VN-rapport van voormalig mensenrechtenchef Michelle Bachelet, waaraan drie jaar was gewerkt, bevestigde dat. Ze sprak onder meer met Oeigoeren die eerder opgesloten hadden gezeten.

China-correspondent Sjoerd den Daas reisde twee jaar geleden door Xinjiang en maakte daar deze reportage over de Oeigoeren:

De vijftig landen noemen het rapport "onafhankelijk en gezaghebbend" en wijzen erop dat China er informatie voor heeft aangeleverd. "Het rapport levert een belangrijke bijdrage aan het bestaande bewijs van ernstige en systematische mensenrechtenschendingen in China", zeggen de landen.

In het rapport worden de mensenrechtenschendingen overigens geen genocide genoemd. Verschillende parlementen doen dat wel, vanwege gedwongen abortussen en sterilisaties.

Interne aangelegenheid

Het is niet waarschijnlijk dat China iets met de oproep van de vijftig landen gaat doen. Vorige week organiseerden verschillende landen vanwege het VN-onderzoek een bijeenkomst. Die werd door China vooraf betiteld als een "anti-Chinese gebeurtenis" en een "politiek gemotiveerde bijeenkomst".

De Chinezen vinden de gang van zaken in Xinjiang "een interne aangelegenheid". Peking zou hebben geprobeerd publicatie van het rapport te voorkomen.