Rugby League weert transpersonen van WK vrouwen, ook andere sporten worstelen

Hebben vrouwen die als man geboren zijn een oneerlijk voordeel in de sport? Bijvoorbeeld vanwege een grotere spiermassa. Met dat vraagstuk worstelen steeds meer sportbonden.

In navolging van zwembond FINA heeft ook rugbybond IRL aangekondigd dat transpersonen voorlopig niet meer welkom zijn in vrouwencompetities. De IRL meldt in een verklaring dat het werkt aan een beleidsplan over deelname van transpersonen. Zo lang dat project loopt, zullen transgenders niet mogen deelnemen aan wedstrijden van hun nieuwe geslacht.

Het verbod geldt in elk geval tot en met oktober, als in Engeland het WK Rugby League voor vrouwen wordt gehouden. Rugby League is overigens niet te verwarren met het veel grotere Rugby Union. Rugby League wordt vooral gespeeld in Australië, Nieuw-Zeeland en het noorden van Engeland.

Balans vinden

"Het is onze verantwoordelijkheid om een balans te vinden tussen het individuele recht om deel te nemen tegenover het risico voor andere deelnemers", schrijft de IRL. "We zullen zorgen dat alle partijen worden gehoord."

Rugby League is niet de enige sport die worstelt met het thema. In november meldde het IOC dat geen enkele sporter zou mogen worden uitgesloten van competities vanwege een eventueel oneerlijk voordeel. Maar de internationale sportkoepel liet het aan de sportbonden zelf over om beslissingen te nemen.

Voetbal en atletiek werken ook aan plannen

In enkele andere sporten - wielrennen en Rugby Union bijvoorbeeld - zijn al strikte regels voor deelname van transpersonen. Zij moeten hun transitie voor hun puberteit hebben ondergaan om in de klasse van hun nieuwe geslacht uit te mogen komen.

Zwembond FINA maakte zondag bekend dat alleen mensen die voor hun twaalfde hun transitie hebben afgerond mogen deelnemen aan wedstrijden. Er wordt overwogen een nieuwe klasse voor transpersonen op te zetten. Voetbalbond FIFA en atletiekfederatie World Athletics meldden dat ook zij aan het onderzoeken zijn hoe ze de regels over de scheiding tussen mannen en vrouwen willen toepassen op transpersonen.

Hoe gevoelig de kwestie ligt, bleek afgelopen zomer wel tijdens de Olympische Spelen in Tokio. De Nieuw-Zeelandse gewichthefster Laurel Hubbard deed als eerste transpersoon ooit mee aan de Spelen. Dat leidde tot verontwaardigde reacties van concurrenten, die vonden dat Hubbard een oneerlijk voordeel had.

Hubbard voldeed aan de in 2015 opgestelde IOC-richtlijnen, die voorschrijven dat haar testosteronspiegel minimaal een jaar lang onder een bepaald niveau moet zijn. De Nieuw-Zeelandse bleef in Tokio overigens ver verwijderd van de medailles.

Testosteronspiegel

In november besloot het IOC de in 2015 opgestelde regels over het testosteronniveau weer te laten varen en het voortaan aan de sportbonden zelf over te laten. Dat besluit werd genomen omdat er ook vrouwen zijn die van nature een zeer hoge testosteronspiegel hebben.

De Zuid-Afrikaanse hardloopster Caster Semenya is daar het meest bekende voorbeeld van. Hoewel zij geboren werd als vrouw, is haar testosteronniveau en spiermassa vergelijkbaar met dat van mannelijke atleten.

Het besluit van zwembond FINA werd fel bekritiseerd door organisaties die strijden voor gelijkheid. Megan Rapinoe, de altijd uitgesproken sterspeelster van het Amerikaanse voetbalteam, noemde de richtlijnen van de FINA "walgelijk en wreed". "Waarom doen sommigen er alles aan om te voorkomen dat een transpersoon succesvol kan zijn in sport?", vroeg ze zich af.

Doordat het IOC het tegenwoordig aan de bonden overlaat om beslissingen te nemen over het gevoelige onderwerp, worstelen veel bonden nu met het thema. Zo ook rugbybond IRL, dat in zijn verklaring schrijft: "We benadrukken dat Rugby League een sport is voor iedereen en dat iedereen onze sport moet kunnen spelen. We zullen een set criteria ontwikkelen, gebaseerd op bewijs, dat een zo eerlijk mogelijk speelveld creëert voor alle betrokkenen."

Voor zover bekend zijn er geen transgender rugbysters

Het besluit van het IRL om transpersonen te weren van het WK in oktober, lijkt amper gevolgen te hebben. De toplanden hebben geen transpersonen in hun selecties en van de kleinere landen is dat evenmin bekend.

De deelnemende landen zijn Australië, Brazilië, Canada, de Cook Eilanden, Engeland, Frankrijk, Nieuw Zeeland en Papoea Nieuw Guinea.