Ook na inflatiesprong houdt Europese Centrale Bank vast aan extreem lage rente
De Europese Centrale Bank houdt vast aan het beleid om voorlopig niet de rente te verhogen, ook al loopt de inflatie in de eurozone hard op. Na een vergadering met het bestuur kondigde de centrale bank aan dat eerst het steunprogramma voor de economie in het derde kwartaal wordt stopgezet. Daarna is een renteverhoging mogelijk.
De inflatie in de eurozone liep in maart op naar 7,5 procent. In Nederland steeg de inflatie naar 9,7 procent. De centrale bank houdt er rekening mee dat de inflatie de komende maanden hoog blijft, voornamelijk vanwege de sterk gestegen energiekosten. In een verklaring zegt het bestuur dat de inflatie zich naar steeds meer sectoren verspreid.
De rente verhogen is traditioneel voor centrale banken het belangrijkste wapen om oplopende inflatie te bestrijden. Hogere rente maakt lenen duurder en remt daarmee de economische groei en prijsstijgingen, is daarbij de gedachte. De laatste keer dat de centrale bank de rente verhoogde was in juli 2011.
De inflatie is al maanden flink aan het stijgen: sinds 1976 is de inflatie in Nederland niet zo hoog geweest. Waardoor die grote stijging komt, leggen we uit in deze video:
Op dit moment stimuleert de centrale bank de economie en daarmee de inflatie door staatsobligaties op te kopen. Eurolanden profiteren daarvan omdat ze goedkoper geld kunnen lenen.
In april wordt er 40 miljard door de Europese Centrale Bank in de economie gepompt. De komende maanden wordt dat bedrag verder afgebouwd.
Het Amerikaanse stelsel van centrale banken, de Fed, verhoogde in maart voor het eerst in jaren de rente om de inflatie te beteugelen. Ook de Bank of England verhoogde de rente.
Dat de Europese Centrale Bank een wijziging in zijn beleid zou aanbrengen, leek al onwaarschijnlijk. Onder andere Klaas Knot, die als president van De Nederlandsche Bank bij het overleg aanschuift, temperde vorige week de verwachtingen. Volgens hem is er ondanks de snelle prijsverhogingen nog weinig reden om aan te nemen dat de inflatie ook de komende jaren hoog zal blijven.
Risico's
"We weten niet hoe de inflatie zich gaat ontwikkelen de komende tijd", zei Knot vorige week in een rondetafelgesprek met Kamerleden. "Het debat in Frankfurt gaat met name over degenen die zeggen dat de risico's (van de oplopende inflatie red.) aan de bovenkant zitten. Die zeggen dat het onbestaanbaar is dat we geen reactie in de lonen gaan zien."
"Maar er zijn ook anderen die zeggen, deze oorlog gaat tot een klap op groei leiden", aldus Knot. "Daardoor zou het kunnen dat de inflatie ook weer onder de 2 procent zakt. Ik behoor bij de mensen die het eerste scenario duidelijk urgenter vind, maar we zien die risico's die opwaartse risico's nog niet. We zien nog geen loon-prijsspiraal."
Volgens hem is het niet zo dat de centrale bank niets doet om de inflatie in te dammen. De hypotheekrente loopt al op en ook lenen voor de bedrijven wordt duurder. Volgens Knot komt dat doordat de centrale bank heeft aangekondigd de steunoperatie te beëindigen.
De Europese Centrale Bank loopt achter de feiten aan en stimuleert op dit moment de inflatie
Onder verschillende economen is er kritiek op het beleid van de Europese Centrale Bank. Lex Hoogduin, oud-directeur van De Nederlandsche Bank, zei vorige week in een rondetafelgesprek met Kamerleden dat de centrale bank te laat in actie komt.
"De Europese centrale bank loopt achter de feiten aan, is te laat", zei Hoogduin. "Die had mijns inziens al moeten zijn gestopt met het aankopen van staatsobligaties en de rente zou nu al procentpunten hoger moeten liggen. Dat betekent dat de centrale bank op dit moment de inflatie stimuleert."
Ook een oud-hoofdeconoom van de centrale bank, Otmar Issing, zei deze week tegen de Financial Times dat de centrale bank te laat reageert op de inflatie. Volgens hem zijn er verkeerde diagnoses gemaakt over de inflatie en hebben die geleid tot verkeerd beleid.
