Rente in VS voor eerste keer sinds 2018 verhoogd vanwege inflatie

De Amerikaanse centrale bank, de Fed, heeft zoals verwacht de rente verhoogd. In de strijd tegen de hoge inflatie is de basisrente opgetrokken van nul naar 0,25 tot 0,5 procent. Naar verwachting zal de Fed de komende maanden de rente in kleine stapjes verder verhogen. De laatste keer dat de Fed de rente verhoogde, was in 2018.

Bij de uitbraak van de coronapandemie in maart 2020 verlaagde de Fed de rente in twee stappen naar nul procent en startte met een grootschalig steunprogramma om de economie te behoeden voor een ineenstorting. Inmiddels toont de Amerikaanse economie een sterk herstel van de crisis en kampt het met een scherp gestegen inflatie. Dat is de hoogste inflatie in meer dan veertig jaar, deels door de gestegen energieprijzen.

"De inflatie blijft ruim boven ons langetermijndoel van 2 procent", zei Fed-voorzitter Powell. "De stijging van de prijzen van ruwe olie en andere grondstoffen als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne zal extra opwaartse druk geven op de inflatie op korte termijn hier bij ons."

Powell verwacht dat de rente eind dit jaar op gemiddeld 1,9 procent zal liggen en in 2023 uitkomt op 2,8 procent. Dat is een stuk hoger dan eerder gesteld. Powell: "Deze verwachtingen vertegenwoordigen niet een besluit of plan van de Fed en niemand weet met enige zekerheid waar de economie over een jaar precies staat."

Fed versus ECB

In tegenstelling tot de Fed heeft de Europese Centrale Bank (ECB) tot nu toe de rente niet willen optrekken, ondanks ook een torenhoge inflatie. Volgens de ECB is de Europese hoge inflatie grotendeels het gevolg van de excessief gestegen olie- en gasprijzen, in combinatie met de oorlog in Oekraïne,. Naar verwachting zal de inflatie in de loop van dit jaar of volgend jaar weer dalen. Europa moet bovendien het grootste deel van zijn energie importeren, terwijl de VS zelf veel olie en gas produceert.

Een andere graadmeter voor de rente is de arbeidsmarkt en de loonontwikkeling. In de VS drijven de krappe arbeidsmarkt en de inflatie de lonen op en zorgen voor een loon-prijsspiraal, iets waarvan in Europa nog niet echt sprake is.

Bandbreedte

De VS hanteert trouwens een bandbreedte van een kwart procent in de basisrente. De rente staat nu op 0,25 tot 0,5 procent. Dat heeft te maken met de economische verschillen in de regio's en staten, waardoor de ene regio meer baat heeft van hogere rente dan de ander. Regio's kunnen de rente daardoor beter afstemmen.

De basisrente van de ECB daarentegen is gewoon een percentage, hoewel de eurozone ook uit verschillende economieën bestaat met economisch en financieel sterke(re) en zwakke(re) landen, die ook gebaat zouden zijn met verschillende rentes. Duitsland en Nederland verteren een hogere rente beter dan bijvoorbeeld Italië of Griekenland. Toch zou een bandbreedte van de rente in de eurolanden verstorend kunnen werken en ongewenste kapitaalstromen tussen landen op gang brengen.