'Bersiap' niet gebruikt op Indonesië-tentoonstelling Rijksmuseum
Bij de aanstaande tentoonstelling in het Rijksmuseum over de Indonesische onafhankelijkheidsperiode wordt de historische term 'bersiap' niet gebruikt. De term, die geregeld wordt gebruikt voor de gewelddadige periode in Indonesië na de Japanse capitulatie in 1945, heeft een racistische lading, schrijft gastcurator en historicus Bonnie Triyana in een opiniestuk in NRC.
Triyana schrijft dat "bersiap" werd geroepen door met name jonge Indonesische onafhankelijkheidsstrijders als strijdkreet, in een tijd waarin onder anderen Nederlanders die net uit de Japanse kampen kwamen, werden aangevallen. Vervolgens is het woord met name in Nederland gebruikt als naamgever voor die periode: de Bersiap-periode.
'Sterk racistische lading'
De "sterk racistische lading" van het woord, dat in het Indonesisch "sta paraat" betekent, zit volgens Triyana onder meer in het gegeven dat de term met name door Nederlanders wordt gebruikt en doelt op "primitieve, ongeciviliseerde Indonesiërs als daders van de gewelddadigheden". Dat is volgens hem "niet geheel vrij van rassenhaat".
Triyana: "De wortel van het probleem ligt in het onrecht dat het kolonialisme creëerde en dat een structuur vormde van een op racisme gebaseerde hiërarchische samenleving die de exploitatie van de kolonie omhult". Daar komt bij dat de term bersiap in Indonesië "in deze context" niet gebruikt wordt, aldus Triyana.
NRC schijft dat de term bersiap rond de expositie in het Rijksmuseum wel wordt gebruikt in een begeleidend boek, waarbij het woord van een omschrijving wordt voorzien. De tentoonstelling, met de naam Revolusi, Indonesië onafhankelijk, opent volgende maand.
Eerder maakten we deze terugblik op de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog:
