Rutte bij Indië-Herdenking: praten over WO II was lang ongemakkelijk
Premier Rutte heeft bij de Nationale Indië-herdenking benadrukt dat de ervaringen van mensen die de Tweede Wereldoorlog doormaakten in Nederlands-Indië in Nederland "lang onnodig en ongemakkelijk" werden gevonden.
"Ook al is dit vandaag voor ruim 2 miljoen Nederlanders onderdeel van hun familiegeschiedenis", zei Rutte in een toespraak. Na verschrikkingen in onder meer Jappenkampen kregen velen volgens Rutte na aankomst in Nederland te horen dat hun oorlogsverhaal ondergeschikt was aan wat zich in Nederland had afgespeeld.
"Uiteindelijk bleef daardoor veel onuitgesproken", zei Rutte. "Er werd gezwegen en het verleden werd in hutkoffers op zolder gelegd." Volgens de premier is het vandaag daarom vooral belangrijk dat de verhalen verteld blijven worden. "Omdat het meer is dan terugkijken. Het is ook erkennen. Ieder jaar weer."
Bekladding
Met de Indië-herdenking werden alle slachtoffers herdacht van de oorlog tegen Japan en de Japanse bezetting van Nederlands-Indië. Vandaag is het 75 jaar geleden dat Japan de capitulatie aankondigde in de Tweede Wereldoorlog.
Ook koning Willem-Alexander was aanwezig bij de herdenking bij het Indisch Monument in Den Haag. Hij legde een krans tijdens de plechtigheid, die vanwege de coronamaatregelen geen openbaar karakter had. Alle aanwezigen droegen een speld van de Melati, de Indische jasmijn en het symbool van de herdenking.
Gisteren werd het monument nog beklad met rode verf door een groep die zegt gerechtigheid te willen voor de "wandaden" van Nederland in Indonesië. De Federatie Indische Nederlanders noemde de bekladding walgelijk.
De organisatie van herdenking vindt de actie respectloos richting de slachtoffers en "bijzonder pijnlijk" voor alle nabestaanden. De gemeente Den Haag deed aangifte. Het monument kon wel tijdig schoongemaakt worden voor de herdenking.
'Indië was altijd aanwezig'
Premier Rutte vertelde in zijn speech bij de herdenking ook nog over zijn vader, die in de oorlog in Nederlands-Indië in een Jappenkamp zat en in een ander kamp zijn eerste vrouw verloor."Indië was altijd aanwezig in ons gezin", zei Rutte, die zelf werd geboren in Nederland.
En hoewel zijn vader hem veel heeft verteld over zijn tijd in Nederlands-Indië, leerde hij ook dat hij in sommige gevallen niet moest doorvragen.
"De oorlog was voor hem een gitzwart hoofdstuk", zei de premier. In zijn herinneringen zat "een donker hoekje" waarover zijn vader liever niet sprak. Rutte: "De verhalen van mijn vader behoren nu tot mijn bagage. Ik heb daar veel van geleerd, zoals we nu allemaal meer weten. We moeten erkennen dat dit hoofdstuk van de Tweede Wereldoorlog een onlosmakelijk onderdeel is van onze gezamenlijke geschiedenis."
Bekijk hieronder de hele toespraak van de premier over onder meer zijn jeugdherinneringen:
