Poolse opperrechter legt werkzaamheden omstreden tuchtkamer stil na eis EU
Het hoofd van het Poolse Hooggerechtshof heeft het werk van de omstreden tuchtkamer opgeschort, in reactie op de eis van de Europese Commissie om de onafhankelijkheid van het orgaan te verbeteren.
De in 2017 opgerichte disciplinaire kamer van het Poolse hof kan rechters bestraffen, maar de onafhankelijkheid en onpartijdigheid van de kamer wordt betwist. De tuchtkamer is samengesteld uit rechters die zijn geselecteerd door de nationale raad voor de rechterlijke macht, die weer is gekozen door het parlement. Het parlement wordt gedomineerd door regeringspartij PiS.
Er mogen voorlopig geen nieuwe zaken worden aangenomen, zo besloot de hoogste rechter van Polen Malgorzata Manowska. Van zaken die al in behandeling zijn, wordt aan de rechters gevraagd de behandeling op te schorten. De verordening geldt totdat het juridische conflict tussen Warschau en Brussel is opgelost, met een uiterlijke deadline van 15 november.
Bij verschillende hoven en lagere rechtbanken zijn nieuwe rechters benoemd die steun verlenen aan regeringspartij PiS. De kritische rechter Igor Tuleya is niet meer immuun voor strafvervolging, besloot de tuchtkamer.
Botsing met Brussel
Het Europees Hof van Justitie bepaalde vorig jaar dat het werk van de tuchtkamer moet worden opgeschort, maar daar werd tot dusverre geen gehoor aan gegeven. Brussel heeft Polen daarom een ultimatum gesteld: als er voor 16 augustus geen verbeteringen zijn aangebracht aan de tuchtkamer, zal de Europese Commissie via de Europese rechter proberen het land boetes op te leggen.
Het is niet duidelijk of met het tijdelijk stilleggen van de werkzaamheden van de tuchtkamer Polen voldoende tegemoet komt aan Brussel. De Poolse rechtsgeleerde Marcin Matczak twittert dat de verordening slechts tot uitstel leidt, maar geen fundamentele oplossingen biedt.
Overigens zegt opperrechter Manowska, die benoemd is door de Poolse PiS-president Duda, er "diep van overtuigd te zijn" dat de tuchtkamer voldoende onafhankelijk te werk gaat.
Naast de kwestie om de tuchtkamer speelt er een ander, groter conflict tussen Polen en de EU. Het Poolse Constitutioneel Hof oordeelt aan het einde van deze maand of in Polen het Poolse recht boven de Europese wetgeving komt te staan. Dat zou de juridische grondbeginselen van de EU ondermijnen. In Europese verdragen is afgesproken dat uitspraken van het Europees Hof in Luxemburg bindend zijn. Daarmee hebben ze voorrang op uitspraken van nationale rechters.
In elf minuten legt NOSop3 uit waar het conflict tussen Polen en de EU om draait:
