VVD onder vuur in debat over kabinetsnotulen

VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans is in aanvaring gekomen met een groot deel van de Tweede Kamer in het debat over de geopenbaarde kabinetsnotulen over de toeslagenaffaire. Hermans zei dat uit die notulen niet blijkt dat het kabinet om politieke redenen informatie heeft achtergehouden voor de Kamer.

Dat was tegen het zere been van de meeste oppositiepartijen. Zij wezen erop dat de commissie Van Dam, die onderzoek deed naar de toeslagenaffaire, op basis van die notulen al constateerde dat er wel om politieke redenen informatie is achtergehouden. De hele Tweede Kamer, ook de VVD, heeft de conclusies van de commissie onderschreven.

Maar volgens Hermans klopt de uitspraak van demissionair premier Rutte vorige week dat er "niets onoorbaars" is gebeurd. "Er is bepaalde informatie niet gedeeld om redenen die wij kunnen volgen. Maar dat waren geen politieke redenen. De weigering had beter gemotiveerd moeten worden, maar er is geen sprake geweest van een doofpot", zei Hermans.

Gevolgen voor andere dossiers

Partijen als SP, Denk, Partij voor de Dieren, JA21 en PvdA reageerden daar boos op, omdat er in de notulen staat dat het kabinet besloot om geen feitenrelaas naar de Kamer te sturen, omdat dat grote gevolgen zou hebben voor andere dossiers. "Hoe kun je daar geen politieke redenen in lezen?", vroeg Kamerlid Nicki Pouw-Verweij van JA21.

Volgens PVV-leider Geert Wilders bewijzen de opmerkingen van Hermans dat ze nog steeds "de tassendrager" is van premier Rutte. In het verleden was ze zijn politiek assistent. En zo stelt ze zich nog steeds op, vindt Wilders:

Hermans noemde de manier waarop er in het kabinet is gesproken over Kamerleden verder "lelijk en ongepast". Ze wil vooral dat premier Rutte afstand neemt van de opmerking van VVD-minister Van Nieuwenhuizen dat coalitie-Kamerleden geen scherper oordeel mogen hebben dan oppositie-Kamerleden.

Denk-fractievoorzitter Farid Azarkan diende direct een motie van wantrouwen in tegen het demissionaire kabinet. Dat is een unicum, voor zover bekend is er nog nooit een motie van wantrouwen ingediend tegen een kabinet dat al is opgestapt. Volgens Azarkan heeft Rutte III de wet overtreden. De motie is medeondertekend door PVV-leider Geert Wilders die het kabinet een "politieke maffiabende" noemde en door Forum voor Democratie, BBB en BIJ1.

Jetten: opgeklopte ophef

Veel oppositiepartijen toonden ook onbegrip voor het optreden van een andere coalitiepartner, D66. Kamerlid Rob Jetten zei weinig nieuws te lezen in de openbaar gemaakte notulen. Het meeste stond volgens hem al in de stukken die de commissie Van Dam heeft mogen inzien en stonden ook in het rapport van die commissie. "We moeten waken voor opgeklopte ophef", zei Jetten.

Jetten interrumpeerde ook PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen, die zei dat het kabinet vooral bang was voor precedentvorming en bezig was met het onder de duim houden van kritische Kamerleden. Hypocriet, vond Jetten, want in het verleden werden ook PvdA'ers door hun eigen partij onder druk gezet om niet te kritisch te zijn. "Deze cultuur bestaat al veel langer, ook al voor dit kabinet, toen de PvdA nog in de regering zat."

Ploumen noemde het een afleidingsmanoeuvre van Jetten, om het niet over de werkelijke problemen te hoeven hebben. "Wilt u soms terug naar Adam en Eva?" reageerde Ploumen.

Het debat gaat naar verwachting de hele dag duren.