Partners van zelfstandigen betalen door coronasteun extra belasting
Het is een onaangename verrassing voor veel partners van zzp'ers die aan het begin van de coronacrisis inkomenssteun van de overheid hebben gekregen: zij moeten vanwege deze nooduitkering vaak honderden euro's extra belasting betalen.
Boekhouders, belastingadviseurs en belangenbehartigers van zzp'ers krijgen er veel ongeruste telefoontjes over. "Het was toch een uitkering voor de zelfstandige?", zegt Peter van den Bunder van de Kunstenbond. "Erg gek dat het nu ineens bij het inkomen van je partner wordt opgeteld."
"Merkwaardig, om het zacht uit te drukken", zegt Roos Wouters van belangenplatform de Werkvereniging. "Dit was blijkbaar het addertje onder het gras." Belastingadviseurs twijfelen zelfs aan de rechtmatigheid.
Volgens het ministerie van Sociale Zaken is vanaf het begin duidelijk gecommuniceerd dat deze regeling gebaseerd is op de algemene bijstand. Dat is een gezinsuitkering, dus heeft dat gevolgen voor de inkomstenbelasting van je partner, zegt een woordvoerder.
De man van Natasja - haar echte naam is bij de redactie bekend - is zelfstandig kok. Hij kreeg die maximale uitkering. In de belastingaangifte wordt nu de helft daarvan toegekend aan Natasja: 2517 euro bruto. Over dat bedrag moet ze nu 833 euro belasting betalen. "Zoals het spelletje door het kabinet verkocht is bij de aankondiging van de steun, zo werkt het dus niet helemaal. Dat blijkt nu."
Ze kwam erachter door de belastingaangifte. "Ik heb een prima baan, en we redden het wel. Maar ik weet ook dat er veel zelfstandigen zijn die sinds juni op het sociaal minimum geleefd hebben, omdat hun partner net meer dan 1500 euro verdiende. Zo'n aanslag van een paar honderd euro maakt dan echt uit."
Leven van één inkomen
Wim Rikkert komt het dagelijks tegen. Hij is belastingadviseur bij kantoor LamersRozendal in Bornerbroek, Overijssel. Zijn klanten zijn kunstenaars en musici. "Klanten schrikken er echt van, en begrijpen het ook niet. Sommigen zeggen: haal maar uit mijn aangifte want ik heb die hele uitkering niet aangevraagd."
Maar dat gaat niet. Bij de Belastingdienst wordt de helft van de uitkering als bijstand opgeteld bij het inkomen van de partner. De partner moet daar loonheffing over betalen en kan geen loonheffingskorting meer krijgen omdat ze die al gebruiken bij hun werkgever.
Volgens Sylvester Schenk, fiscaal directeur van beroepsvereniging Register Belastingadviseurs, kan dat niet zomaar: "De hoogte van een uitkering kan wel worden beïnvloed door het inkomen van de partner, maar een partner moet geen belastingaanslag kunnen krijgen over de uitkering van de ander." Ze gaan klachten verzamelen en hierover in gesprek met de overheid.
Trap na
Kim en Patrick de Heus zijn klanten van Rikkert. Patrick geeft muziekworkshops op basisscholen, en heeft tijdens de lockdowns niet kunnen werken. Kim werkt voor de gemeente in loondienst. Ze moet 390 euro belasting betalen over de steun. "Dit wisten we niet van tevoren. Ik vind het ook niet kunnen", zegt Kim.
Ze leven al maanden van Kims inkomen. "We hadden net een huis gekocht met een hypotheek gebaseerd op twee inkomens en zaten midden in een verbouwing. Die kunnen we nu niet afmaken." Hoewel Kim een prima salaris heeft, is het door de hogere vaste lasten lastig om de eindjes aan elkaar te kopen. "We hebben geen schulden opgebouwd afgelopen jaar, daar hebben we hard voor gewerkt."
Roos Wouters van de Werkvereniging vindt het opnieuw een voorbeeld van de grote verschillen tussen mensen met vast werk en zelfstandigen. "Werknemers krijgen via de loonsteun hun volledige salaris uitbetaald, tot maximaal 9538 euro per maand. Zelfstandigen worden op het sociaal minimum gehouden, en krijgen nu ook nog een trap na via de inkomstenbelasting."
Het ministerie van Sociale Zaken laat weten dat zelfstandigen normaal gesproken geen aanspraak kunnen maken op sociale vangnetten. "Daarom is bij de start van de crisis de enige regeling die er is voor zelfstandigen, de bijstand voor zelfstandigen, aangepast en vereenvoudigd om deze groep toch te kunnen ondersteunen."
