Weer vertraging nieuwe coronasteun: 'Het is maar de vraag of ik volgende maand rondkom'

De steunregeling voor burgers die door de coronamaatregelen hun woonlasten niet kunnen betalen is in de vier grote steden nog niet open. De zogeheten Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten (TONK) werd in december aangekondigd. De ingangsdatum zou eerst in februari zijn en werd al eens uitgesteld naar 1 maart. Maar terwijl in sommige plaatsen de loketten inmiddels open zijn, blijven ze in de grote steden nog dicht.

De Utrechtse Indira Bektas (46) is een van de mensen die daar de dupe van zijn. Door de coronamaatregelen zag ze haar inkomen als zzp'er verdwijnen. Ze heeft een reisbureau, vooral voor artiesten die door Europa toeren. Maar concerten zijn al maanden uit de agenda verdwenen en de reisbeperkingen zijn alleen maar strenger geworden. "Sinds maart heb ik 2000 euro verdiend."

Voor de steunregeling voor zelfstandigen (Tozo) komt Bektas niet in aanmerking doordat er een partnertoets is. Haar man verdient 150 euro per maand te veel. Maar dat ene inkomen is niet voldoende om alle vaste lasten van te betalen. Alleen al de huur is 900 euro per maand. "Tot nu toe is het nog elke maand gelukt. Maar ik heb nu nog 300 euro op mijn bankrekening en rekeningen om te betalen. Het is maar de vraag of we volgende maand nog rondkomen."

Buiten de boot

De TONK-regeling leek een uitkomst. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid trok begin december 130 miljoen euro uit voor de TONK, omdat het kabinet zag dat er met de bestaande steunpakketten mensen buiten de boot vielen.

"Toen ik in december over de TONK hoorde dacht ik: iemand heeft mijn dossier gelezen en deze regeling speciaal voor mij gemaakt", zegt Bektas. "Maar de ingangsdatum blijft maar uitgesteld worden. Vandaag hoorde ik van de gemeente half maart. Ik weet niet meer of ik dat kan geloven."

Aanvankelijk schreef het Rijk dat de regeling naar verwachting 1 februari klaar zou zijn. Nu staat er op de website van de Rijksoverheid dat burgers de TONK "waarschijnlijk 1 maart" kunnen aanvragen.

Sommige gemeenten hebben die datum gehaald. "De voorbereidingstijd was kort. Toch is het ons gelukt om de regeling in te voeren en te zorgen dat burgers aanvragen kunnen indienen", zegt een woordvoerder van Orionis Walcheren, dat namens de gemeenten Middelburg, Veere en Vlissingen de aanmeldingen afhandelt. "We hebben op dit moment veertien aanvragen ontvangen. We verwachten begin volgende week de eerste TONK-betalingen te kunnen doen."

Tozo-drukte

Maar in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht - de steden waar naar verwachting de meeste mensen een aanvraag willen indienen - zijn de loketten dus niet opengegaan op 1 maart. Dinsdag kwamen de wethouders van die steden bij elkaar om over de vertraging te praten. Ze zijn alle vier van plan om voor het einde van de maand de uitvoering wel op orde te hebben.

"Begin volgende week maken we bekend wanneer de regeling precies opengaat en hoe deze er precies uit zal zien", zegt een woordvoerder van de gemeente Utrecht. Een van de vertragingsfactoren is de vrijheid die gemeenten hebben. Ze mogen bijvoorbeeld zelf kiezen hoe hoog de uitkering wordt en hoe streng ze zijn met mensen toelaten. "We moeten heel veel keuzes maken. En dat moeten dezelfde mensen doen die nu ook al heel druk zijn met de Tozo-steun, bijzondere bijstand en bijstand."

Dat het sommige kleinere gemeenten wel lukt om de digitale loketten te openen en bij de grote steden niet, komt volgens de Utrechtse woordvoerder ook door de werkdruk in de grote steden. "Je moet bedenken dat de G4-steden meer aanvragen voor bijstandsuitkeringen, Tozo-steun en TONK krijgen dan alle andere gemeenten bij elkaar."