'Nieuwe Amerikaanse Caesar-wet voor Syrië raakt niet alleen regime, ook bevolking'

• Daisy Mohr

  Correspondent Midden-Oosten

"Iedereen die zaken doet met het Assad-regime, ongeacht waar in de wereld ze zich bevinden, riskeert te worden blootgesteld aan reisbeperkingen en financiële sancties", waarschuwde de Amerikaanse Minister Mike Pompeo van Buitenlandse Zaken eerder deze week. Pompeo sprak over de zogenaamde Caesar-wet, die gisteren is ingegaan.

Met de Caesar-wet voeren de Verenigde Staten de druk op het regime van de Syrische president Bashar al Assad verder op. De Amerikaanse autoriteiten hebben met de wet sancties opgelegd aan tientallen bedrijven en personen, onder wie de Syrische leider en zijn vrouw Asma. Het is de eerste keer dat sancties worden opgelegd aan de vrouw van Assad. Pompeo noemde haar 'een van de beruchtste 'oorlogsprofiteurs' van Syrië.

'Caesar' in de naam van de wet verwijst naar de militaire deserteur die in 2013 onder deze schuilnaam meer dan vijftigduizend foto's van gemartelde en dode gevangenen het land uit smokkelde.

De Syrische mensenrechtenadvocaat Noura al Ghazi reageert op de nieuwe wet. Al Ghazi noemt die verwarrend. "Dit regime verdient de zwaarste straffen en ergste sancties en alles wat je verder nog bedenken kan. Maar deze sancties treffen ook de gewone burger."

De Syrische lira keldert met de dag, vertelt Al Ghazi. Zeker 80 procent van de Syriërs leeft onder de armoedegrens, haar eigen familie kan nauwelijks meer aan genoeg medicijnen komen. Zelf ondervindt ze ook obstakels. "Omdat ik Syrisch ben, kan ik bijvoorbeeld geen bankrekening openen. Ik heb allerlei projecten maar kan het geld daarvoor niet ontvangen", vertelt ze over haar organisatie die juridische bijstand verleent aan Syrische vluchtelingen. Dat zijn vooral vrouwen, van wie familieleden in Syrië opgesloten zijn.

Voor Al Ghazi maakt de naamgeving van de wet ook heel wat los. Ze analyseerde vanaf 2013 de Caesar-foto's om de martelpraktijken te onderzoeken. "Caesars foto's choqueerden de wereld", zegt ze. "Het was meteen duidelijk hoe de Syrische autoriteiten hun gevangenen martelen en vermoorden. Verschrikkelijk was het om te zien. Ik heb veel familieleden moeten vertellen dat hun geliefde geïdentificeerd was." Tot op de dag van vandaag is Al Ghazi nog bezig met foto's van Caesar.

Al Ghazi's echtgenoot, de prominente activist Bassel Khartabil, kwam om in een Syrische cel. Ze leerden elkaar kennen tijdens de demonstraties in 2011. Ze trouwden in de gevangenis en werden 'de bruid en bruidegom van de revolutie' genoemd. Hoewel de muren van haar appartement vol hangen met familiefoto's, ontbreekt Bassel. "Ik probeer een nieuw leven te starten. Mijn vader zegt: kijk niet de hele dag naar zijn foto's", zegt ze. Het is voor haar gekmakend dat ze nooit bewijs heeft gezien van Bassels overlijden. "Het recht om hem te begraven is mij ontnomen. Soms twijfel ik of hij misschien nog leeft."

Haar ogen sprankelen als ze praat over de recente demonstraties die sinds dik een week zijn opgelaaid in verschillende delen van het land. Met de slechte economie als directe aanleiding, werd het al snel politiek. "Het doet me denken aan 2011, toen het allemaal begon. Na bijna tien jaar bruut geweld zijn Syriërs nog altijd niet bang. Ze herhalen dezelfde leuzen, het is zo inspirerend."

Hoewel Noura denkt dat de Syrische regering zeker flink geraakt zal worden door de nieuwe sancties, is het voor haar niet de oplossing. "Als de internationale gemeenschap echt van het Syrische regime af had gewild, dan hadden ze dat allang kunnen doen. Daarvoor hebben we een internationale politieke wil nodig. Deze sancties gaan veel te veel gevolgen hebben voor de gewone Syriërs. Dat verdienen we niet."