Uitstoot broeikasgassen transportsector licht gestegen, sector wordt wel efficiënter
De uitstoot van broeikasgassen moet omlaag om de opwarming van de aarde tegen te gaan en om internationale doelen te halen, maar de uitstoot door de transportsector in Nederland is de afgelopen jaren juist licht gestegen. Dat komt vooral door de luchtvaart.
Ten opzichte van 2012 stootte de Nederlandse transportsector vorig jaar ongeveer evenveel broeikasgassen uit. Vergeleken met 2010 steeg de uitstoot vorig jaar met 3 procent, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). "Een lichte stijging, maar als je over een langere periode kijkt gaat het veel harder", zegt hoofdeconoom Peter Hein van Mulligen in het NOS Radio 1 Journaal.
"Vooral de luchtvaart stoot veel meer uit. In klimaatafspraken wordt vaak het jaar 1990 als startpunt genomen. De luchtvaart stoot nu 2,5 keer meer uit dan toen. Het streven is dat de totale uitstoot in 2030 ongeveer de helft minder is. Daar zit de luchtvaart nog ver vanaf."
Zuiniger bestelbusjes en vrachtwagens
De transportsector was in 2018 verantwoordelijk voor 12 procent van de uitstoot van de hele Nederlandse economie. Het vervoer op de weg, de scheepvaart en de luchtvaart stootten in dat jaar samen 26 miljard kilo broeikasgassen uit. Bijna de helft van die kilo's kwam van de luchtvaart. De Nederlandse vliegtuigen stootten zelfs 13 procent meer uit ten opzichte van 2010.
De scheepvaart, op zee en op de rivieren, deed het ietsje beter. Daar ging de uitstoot vergeleken met acht jaar geleden met 2 procent omlaag. Op de weg ging het nog beter: er werd door de transportsector op de weg 8 procent minder uitgestoten dan in 2010, hoewel het aantal gereden kilometers door de groei van de economie flink is gestegen.
"Het gaat met name beter met het goederenvervoer", zegt Van Mulligen. "Dat heeft er waarschijnlijk mee te maken dat veel transportbedrijven zuiniger bestelbusjes en vrachtwagens hebben ingezet. Er zijn veel meer kilometers gereden, maar door efficiëntere verbrandingsmotoren is de uitstoot omlaaggegaan. Ook het personenvervoer gaat relatief de goede kant op."
Het overgrote deel van de uitstoot komt volgens het CBS buiten Nederland terecht. Maar liefst 75 procent van de broeikasgassen van de Nederlandse transportsector gaat buiten de landsgrenzen de lucht in. De zeevaart stoot bijna alles uit buiten de Nederlandse territoriale wateren. Datzelfde geldt voor de luchtvaart.
"Bij stikstof is het een ander verhaal, omdat de fijnstof boven de Nederlandse snelwegen en steden hangt", zegt Van Mulligen. "Maar CO2 komt in de atmosfeer en het klimaat verandert wereldwijd, dus het maakt niet zoveel uit waar het wordt uitgestoten. De lucht- en zeevaart stoten inderdaad bijna alles uit buiten Nederland. Dat zijn net de twee takken van de transportsector die niet meetellen in het Klimaatakkoord van Parijs."
Voor veel landen geldt overigens dat hun uitstoot naar het buitenland verdwijnt. Voor de opgave van landen om uitstoot terug te dringen maakt dat niet uit. Ook al verdwijnt het in de lucht in een ander land, Nederland blijft verantwoordelijk voor het terugdringen van die broeikasgassen.
Toch is ook over de luchtvaart iets positiefs te melden. Want de zogenoemde emissie-intensiteit is wel gedaald in de luchtvaart, met maar liefst 20 procent. Die emissie-intensiteit drukt de uitstoot per geproduceerde euro in onze economie uit.
De economie is gegroeid de laatste jaren, maar de uitstoot per geproduceerde euro is afgenomen. In de luchtvaart komt dat doordat er kortere afstanden gevlogen worden, de brandstof efficiënter is geworden en de vliegtuigen beter bezet worden.
