Bellingcat: tweede hoofdverdachte MH17 was op Oekraïens grondgebied

Het internationale onderzoekscollectief Bellingcat en het Russische onderzoeksplatform The Insider hebben de naam achterhaald van een tweede hoge Russische militair die betrokken was bij het neerhalen van vlucht MH17. Het is volgens hen de inlichtingenofficier Oleg Ivannikov, die in elk geval een half jaar geleden nog bij de buitenlandse militaire inlichtingendienst (GRU) van Rusland werkte. Hij is een van de twee hooggeplaatste personen die in beeld zijn bij het internationale onderzoeksteam JIT.

Op basis van onder meer telefoontaps concluderen de onderzoekers dat hij direct betrokken was bij het transport van de Buk-installatie naar en van Oekraine.

Het Joint Investigation Team (JIT) gaat de onthullingen van Bellingcat "met interesse bestuderen", liet een woordvoerder van het Openbaar Ministerie namens het JIT weten. Inhoudelijk commentaar werd niet gegeven.

Loegansk

De 51-jarige Ivannikov, die door het JIT werd aangeduid als Orion werkte tijdens de ramp volgens Bellingcat in de rebellenrepubliek Loegansk in Oost-Oekraïne. Hij was daar militaire adviseur en gaf in feite de leiding aan de republiek. Hij coördineerde en leidde de activiteiten van de Russische militanten, de pro-Russische Oekraïense rebellen en een 'privé-leger' dat bekendstaat als de Wagner-groep, aldus Bellingcat.

Hiermee is volgens Bellingcat voor het eerst vastgeld dat een hoge Russische officier die betrokken was bij de ramp met de MH17 ten tijde van de ramp op Oekraïens grondgebied was. Wat precies zijn rol is geweest bij het neerhalen van het toestel is niet duidelijk.

Syrië

Eerder zou Ivannikov onder een schuilnaam minister van Defensie zijn geweest in Zuid-Ossetië, een pro-Russisch republiekje dat zich met Russische steun heeft afgescheiden van Georgië. Later was hij ook actief in de Syrische burgeroorlog. Dat hebben de onderzoekers onder meer afgeleid uit een telefoongesprek met de echtgenote van Ivannikov.

Bellingcat heeft de bewijzen gedeeld met het JIT. Dat gebeurde al ruim voor de openbaarmaking van vandaag, om te voorkomen dat alle openbare bewijs zou worden gewist voor het JIT ernaar kon kijken. Van Ivannikov waren geen foto's op internet te vinden, zodat hij onopgemerkt onder verschillende namen kon opereren.

Correspondent David Jan Godfroid zegt dat de bevindingen van Bellingcat belangrijk zijn. "Als Ivannikov er inderdaad bij betrokken was, kan het niet anders dan dat de militaire en politieke top van het ministerie van Defensie in Rusland erbij betrokken was. En in dat geval is het haast ondenkbaar dat het Kremlin, en dus ook president Poetin, er niet vanaf wist." Hij wijst erop dat het Russische leger strikt hiërarchisch is georganiseerd en dat lager geplaatsten niets ondernemen zonder toestemming van bovenaf. "Dat geldt zeker voor de inzet van Buk-raketten in Oekraïne."

Eind vorig jaar identificeerde Bellingcat in samenwerking met The Insider een andere door het JIT gezochte hoge militair als kolonel-generaal Tkatsjov.

Eerder had Bellingcat al ontdekt dat de 53ste brigade van het Russische leger de Buk-installatie naar Oekraïne had gebracht. Dit werd gisteren bevestigd door het JIT, waarmee volgens het internationale onderzoeksteam de betrokkenheid van Rusland bij de ramp wettig en overtuigend bewezen is.

Vanochtend besloot het kabinet om die reden Rusland aansprakelijk te stellen voor het neerhalen van vlucht MH17.