Elke vrouw kan wel #metoo zeggen: 'We zijn het allemaal zo gewend'
"Ik ben een keer door zes jongens van mijn fiets getrokken. Terwijl zij lachten en me betastten, huilde en vocht ik. De politieagente vroeg me naderhand waarom ik alleen fietste 's avonds. Ik haalde mijn schouders op: waarom niet?"
De 26-jarige Lisa (niet haar echte naam) uit Zoetermeer is een van de vrouwen die besloten hebben hun verhaal te doen over seksuele intimidatie. De hashtag #metoo ontketent wereldwijd een discussie over seksueel ongepast gedrag. Vrouwen geven ermee aan dat ze daar wel eens slachtoffer van zijn geweest. Al die verhalen leidden ertoe dat Lisa ook haar verhaal wilde vertellen.
Ik wil dat iedere vrouw, al jurkjes dragend, door Nederland kan fietsen.
"Een vriendin zei na het incident dat ik me misschien anders moest kleden, want ik zag er altijd zo vrouwelijk uit", vertelt ze. "Maar ik wil me niet anders kleden; ik wil mezelf zijn. Ik wil dat iedere vrouw met een jurkje aan door Nederland kan fietsen."
Lisa vond het nu een goed moment om haar verhaal te delen. "Er komt eindelijk aandacht voor het grotere geheel, in plaats van de losse incidenten. We moeten als samenleving kijken naar dat grotere geheel."
Volgens onderzoek zou één op de acht Nederlandse vrouwen worden verkracht, vertelt Lisa. "Betrouwbare cijfers zijn er niet, want er wordt niet altijd aangifte gedaan. Waarschijnlijk zijn er meer slachtoffers."
Boetes
Volgens Lisa is er wel een stap in de goede richting gezet door Stichting Stop Straatintimidatie. In Amsterdam kunnen mannen een boete verwachten als ze een vrouw naroepen, -sissen of achternalopen. Ook in Rotterdam gebeurt dit vanaf 1 januari 2018. "Maar laten we wel wezen: het gebeurt niet alleen in grote steden. Het gebeurt overal."
Felicia (27) uit Amsterdam maakte een soortgelijke situatie mee toen ze zestien was. "Ik was op theaterkamp. Voor een opdracht stond ik even alleen in het bos toen er opeens een oudere man voor me stond. Ik dacht: hij wil iets vragen, er is niets aan de hand. Maar iets in me zei ook dat ik moest vertellen dat ik niet alleen in het bos was."
Felicia draaide zich om om de man te wijzen waar de andere mensen waren. Toen ze zich weer terugdraaide, had de man zijn broek op zijn enkels. "Hij was zich aan het aftrekken. Ik stamelde iets van: 'oh meneer!', omdat ik gewoon niet wist wat ik moest zeggen. Daarna ben ik heel hard gaan rennen en heb ik mijn slipper nog verloren. Ik was heel erg van streek. Dat is het meest choquerende dat ik als jonge vrouw heb meegemaakt."
Ik heb al vaak getwijfeld of ik er niet gewoon eens iets over moet schrijven. Maar dan vind ik dat ik me aanstel.
Het bleek geen op zichzelf staand incident. Felicia krijgt dagelijks te maken met seksueel ongepast gedrag van mannen. "Elke dag word je aangesproken op straat. Dan zeggen ze: 'hé poppetje', of iets dergelijks. Ik heb al vaak getwijfeld of ik er niet gewoon eens iets over moet schrijven. Maar dan vind ik dat ik me aanstel of dat mensen gaan reageren met 'stel je niet aan, het is een compliment' of 'het is lief bedoeld'. En het klinkt natuurlijk ook lief, maar dat is het helemaal niet."
Dat de hashtag #metoo nu rondgaat, vindt de Amsterdamse goed. "Als je niet aan mannen vertelt dat dit vervelend is, komen ze er nooit achter. Dan gaat er niets veranderen. Je moet zo'n actie hebben om dit een keer te kunnen vertellen." Daarnaast is ook voor de vrouwen een goed initiatief. "Zo zien de vrouwen: 'het gebeurt niet alleen bij mij, ik ben niet alleen'. Het geeft ze inspiratie om dit niet zomaar te pikken."
Het is zo normaal dat je voorbeelden vergeet. We zijn het allemaal zo gewend.
Bij een rondgang op de redactie van de NOS wordt ook snel duidelijk dat elke vrouw wel eens een vorm van seksueel ongepast gedrag heeft meegemaakt. "In mijn kont knijpen, of tegen je aan schuren", zegt een vrouwelijke collega. "Als ik over straat loop, roepen mannen 'hey meisje' naar me", vertelt een ander.
'Wat heb je ervoor over?'
Ook zijn er vrouwen die op de werkvloer soortgelijke situaties hebben meegemaakt. "Ik liep stage bij een ander mediabedrijf en na afloop wilde ik er graag blijven werken. Toen zei ik tegen de eindredacteur: ik ben beschikbaar, hebben jullie iets voor me? Toen vroeg hij: wat heb je ervoor over? Ik zei een beetje naïef dat ik er wel een kratje bier voor over had. Maar dat kon hij ook wel in de supermarkt halen, zei hij toen."
Een andere vrouw belde met een presentator voor een interview. "Hij zei: ik kom net uit de douche, heb alleen een handdoekje aan. Hoe zit jij erbij?" Sommige vrouwelijke collega's hebben niet zoiets op de werkvloer meegemaakt, maar wel bij het uitgaan. "In de club? Oh ja, natuurlijk. Het is zo normaal dat je die voorbeelden vergeet. We zijn het allemaal zo gewend."
