Het ontslagrecht, een heikel punt bij de formatie
Het nieuwe kabinet moet een aantal maatregelen nemen die goed zijn voor de arbeidsmarkt. Maar over wat goed is voor de arbeidsmarkt lopen de meningen van VVD, CDA, D66 en GroenLinks uiteen.
Over de Wet werk en zekerheid (Wwz) bijvoorbeeld, waarin het ontslagrecht en flexwerk zijn geregeld. Alle vier de partijen willen iets aan de wet doen, omdat er vanuit de samenleving veel klachten over binnenkomen.
Onzekerheid
Het ontslaan van een werknemer zou door de wet lastiger zijn geworden. Rechters keuren minder snel een ontslag goed, omdat degene die wordt ontslagen minder geld meekrijgt dan vroeger. Gevolg is dat bedrijven minder snel iemand in vaste dienst nemen, en werkenden dus langer in onzekerheid zijn over hun baan.
De VVD wil het liefst van de hele wet af, D66 wil ontslag makkelijker maken omdat dat zou leiden tot meer vaste contracten, en CDA en GroenLinks willen ieder verschillende aanpassingen. Het is een van de lastigste dossiers op de onderhandelingstafel.
Niet zinvol
Maar ook bij de Sociaal Economische Raad (SER) ligt dit vraagstuk op tafel. Bij de SER proberen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers en onafhankelijke deskundigen ook een akkoord over de Wwz te bereiken, en zo de politiek voor te zijn.
Hoogleraar arbeidsrecht en kroonlid van de SER Verhulp is direct bij die gesprekken betrokken. "Het is niet zinvol de Wet werk en zekerheid helemaal in te trekken. Ten eerste deugde de oude wetgeving op een aantal onderdelen niet. En ten tweede heb je dan twee jaar onrust voor niets gecreëerd. Een nieuwe wet invoeren kost veel geld, en we zijn nog bezig met de implementatie."
Als nieuwe wetgeving niet de uitwerking heeft die je beoogde dan moet je eerst uitzoeken waardoor dat komt.
De Wwz ging op 1 januari en 1 juli 2015 in. Rechters, arbeidsrechtadvocaten en hrm-adviseurs zijn dus nog geen twee jaar met die wet in de praktijk bezig. Zonder de wet zelf te veranderen kan er in de uitvoering nog van alles aangepast worden.
“Als nieuwe wetgeving niet de uitwerking heeft die je beoogde dan moet je eerst uitzoeken waardoor dat komt", zegt Verhulp. "Dat vergt een goede evaluatie."
De ontevredenheid over de wet komt voor een groot deel door beeldvorming, zegt Verhulp. "Als werkgevers door negatieve verhalen of een paar vervelende ervaringen van anderen denken dat zij geen mensen meer kunnen aannemen, dan kom je in deze situatie. Maar dan zul je toch wat moeten doen, in ieder geval aan die beeldvorming.”
Er staat veel op het spel voor de werkenden in dit land
FNV-voorzitter Busker zit ook bij de SER-onderhandelingen. De FNV vindt de Wwz zo slecht nog niet en wil eerst een evaluatie afwachten. "Ik wil geen deadline noemen. Wij willen alleen iets dat goed is voor de leden van FNV."
De werkgeversorganisaties VNO-NCW, MKB Nederland en LTO Nederland hebben meer haast. Voorzitter De Boer: "We willen dat ondernemers weer het gevoel krijgen dat ze mensen aan de slag kunnen helpen en banen kunnen creëren."
Ongewenst compromis
Op één punt hebben vakbonden en de werkgevers hetzelfde belang. Zij willen er zelf uitkomen en het vraagstuk niet aan de politiek overlaten. Want dan komt er misschien een ongewenst compromis uit.
Daar komt bij dat de vier politieke partijen liever pas dit soort grote knopen doorhakken als de werkgeversorganisaties en de vakbonden het er samen al over eens zijn geworden. Iets opleggen vanuit de politiek kan slecht uitpakken.
Voorzitter Hamer van de SER had dit allemaal in haar achterhoofd toen ze langskwam op het Binnenhof. Ze deed aan 'de formatietafel' verslag over van de stand van zaken op haar eigen tafel. "We willen meer zekerheid bereiken", zei ze achteraf. Maar of dat voor werkgevers, werknemers of allebei gaat lukken is voorlopig nog niet duidelijk.
