Lachgas voor de partyscene bereikt de Nederlandse markt op steeds grotere schaal. Het gebruik van lachgas uit slagroompatronen is al langer bekend, maar uit onderzoek van NOS op 3 blijkt dat nu ook de verkoop van lachgasflessen toeneemt. Lachgas is in het uitgaanscircuit populair als partydrug.
Vooral kroegen, shisha-lounges en festivals verkopen ballonnen uit grote cilinders, die zij weer afnemen bij tussenhandelaren. De handel in lachgas is sinds 2016 voor iedereen legaal. Er is alleen een probleem: het is voor handelaren moeilijk om aan grote voorraden lachgas te komen. Daardoor ontstaat een wat schimmige wereld.
Trucs van handelaren
Grote Nederlandse fabrikanten volgen het advies van de Vereniging van Fabrikanten van Industriële Gassen om niet te leveren aan de partyscene. Ze overtreden er weliswaar geen wetten mee, maar willen er niet mee geassocieerd worden. "Het is gevaarlijk als je het te veel doet en wij hebben niet in de hand hoe mensen het gebruiken", zegt Marcel de Groote van Westfalen Gassen. "Wij willen maatschappelijk verantwoord ondernemen en hier geen geld aan verdienen."
Toch proberen handelaren het bij ze. "Wij krijgen zeer frequent telefoontjes van handelaren die via trucs proberen toch aan het lachgas te komen", vertelt Lex van Leeuwen van Linde Gas. Bijvoorbeeld door te doen alsof ze het voor grote hoeveelheden slagroom gebruiken. De fabrikanten hebben een check ingebouwd de zogeheten eindgebruikersverklaring te controleren. Klanten moeten daarin verklaren wat ze met gassen doen.
Lachgas wordt voor meerdere markten geproduceerd. De grootste is het medische circuit, waar ziekenhuizen het gebruiken als pijnbestrijding. Daarnaast is er de voedingsindustrie, waar lachgas als drijfgas in slagroomspuiten wordt gebruikt. En er is technisch lachgas, dat industriële toepassingen heeft. Van alle soorten moet medisch lachgas aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen.
Hoewel er in Nederland dus lachgas van goede kwaliteit beschikbaar is, zit er voor veel handelaren in de partyscene niets anders op dan hun lachgas uit het buitenland te halen. Ze willen over veel praten, behalve over waar ze hun voorraad lachgas vandaan halen, merkte NOS op 3.
Duidelijk is wel dat een groot deel van het gas uit China komt. Fabrieken leveren daar aan particulieren zonder eindverklaring. Eenmaal besteld is er ook geen toezicht op het verdere gebruik van het lachgas.
Eén handelaar wilde wel met ons praten: Leon Riemers. Hij krijgt zijn lachgas in manshoge gasflessen binnen en vult daarmee kleinere, gebruiksvriendelijke flessen. Hij verkoopt op dit moment honderden kilo's per week aan clubs, festivals, shisha-lounges en kroegen.
Aan het begin kocht ook Leon zijn lachgas bij Nederlandse fabrieken via een truc. "Ik heb een automobiel-bedrijf opgezet en deed alsof we het lachgas gebruikten om ermee te racen, dat deden alle handelaren toen. Tot ik erachter kwam dat er meerdere soorten lachgas zijn en dat het technische lachgas eigenlijk niet voor consumptie bedoeld is. Toen heb ik gekozen voor een andere weg."
Leon vond uiteindelijk een fabrikant in Turkije die hem nu medisch lachgas levert via de Rotterdamse haven. "Het is niet makkelijk om aan te komen en het levert allerlei problemen met transport op", zegt hij. "Maar het lukt." Hij wil zich daarbij aan alle veiligheidsregels voor vervoer en opslag houden.
Want ook daar zit een probleem. De groeiende populariteit van lachgas trekt handelaren aan die zich liever niet aan de regels houden. Doordat iedereen omwegen moet verzinnen om aan het lachgas te komen, is het verleidelijk om dan maar helemaal onder de radar te blijven.
In september werd op de A20 een auto van de weg gehaald, omdat de achterkant laag hing. De auto bleek volgestouwd met flessen lachgas. De bestuurder kreeg een proces-verbaal: gasflessen moeten bijvoorbeeld tijdens vervoer worden vastgezet.
"Op dit moment zijn denk ik zo'n honderd à tweehonderd mensen actief in de lachgashandel", zegt Leon. "Iedereen verkoopt aan iedereen, dus ook mensen zonder registratie bij de Kamer van Koophandel. Die handelaren zijn niet bezig met het welzijn van de consument en wetten interesseren ze ook niet. Ze doen maar wat, het is een markt van cowboys."
Ook andere grote handelaren zeggen tegen ons dat er meer en meer handelaren op de markt komen die zich niet aan de regels houden. Ze zien bijvoorbeeld gascilinders die niet voldoen aan veiligheidseisen. Een oplossing zou volgens hen een keurmerk voor lachgas in de partyscene zijn, zodat iedereen die het gebruikt weet dat het veilig is.
Staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid laat in een reactie weten daar niets in te zien. "Het is juist mooi dat Nederlandse fabrieken het netjes doen en alleen leveren aan partijen waar het lachgas voor bedoeld is. Een keurmerk zou dan ook een heel verkeerd signaal afgeven, namelijk dat recreatief gebruik van lachgas oké is als het een keurmerk heeft."
Wil je iets kwijt over dit onderwerp? Mail dan anna.pruis@nos.nl.
