2022 is 'Jaar van de Onvrede' voor murw gebeukte Britten
De stemming in het Verenigd Koninkrijk is er anno 2022 een van mineur. De Britten zijn moe gestreden en murw gebeukt door de politieke chaos en economische ellende.
De Britten noemen het daarom al de Winter van de Onvrede, een verwijzing naar de roemruchte winter van 1979 toen maandenlange stakingen en een energiecrisis het land lamlegden. Gezien de voortdurende politieke, maatschappelijke en economische turbulentie zou Jaar van de Onvrede een betere titel zijn voor 2022.
De inflatie zit al maanden hardnekkig boven de tien procent, huishoudens zuchten onder torenhoge energierekeningen en het land staat aan de vooravond van de tweede recessie in twee jaar tijd.
Stakingen
In feestmaand december voert dan ook vooral chagrijn de boventoon. Ziekenhuisbazen adviseren de Britten om deze dagen thuis te blijven, niet te veel te drinken en zeker geen risico's nemen. Een ambulancerit naar het ziekenhuis of een hospitaalbed is immers allerminst verzekerd na een ongeluk.
Elke dag is er deze maand wel een staking. Verplegers. Ambulancepersoneel. Postbodes. Spoorwegmedewerkers. Paspoortcontroleurs. Bagagepersoneel op luchthavens. Buschauffeurs. Rijinstructeurs. Onderwijzers. Allemaal eisen ze forse salarisverhogingen om de inflatie te compenseren.
In Calton, een wijk in Glasgow in Schotland, voelen ze de pijn. Daar leeft de helft van de kinderen in armoede. En de gemiddelde levensverwachting van mannen ligt 15 jaar onder het landelijk gemiddelde:
Het kan verkeren.
"We hebben het voor elkaar gekregen", jubelt Boris Johnson voor een uitzinnige aanhang van de Conservatieve Partij. "We hebben de impasse gebroken, de stagnatie beëindigd en alle obstakels stuk geslagen."
Het is in de vroege vrijdagochtend van 13 december 2019 en Johnson heeft zojuist een monsterzege geboekt. Hij eindigt de speech met een Johnsoniaanse kwinkslag. "Let's get Brexit done. But first, my friends, let's get breakfast done."
De Tories hebben bij de parlementsverkiezingen het Labour van Jeremy Corbyn weggevaagd. Johnson mag rekenen op een riante meerderheid van tachtig Lagerhuiszetels. Wat kan er nog misgaan? Overmoedige aanhangers van Johnson mijmeren dat hij zeker tot in de jaren dertig gaat regeren als premier.
Drie premiers
Drie jaar later is het Verenigd Koninkrijk twee premiers, een staatshoofd, een pandemie, een diepe recessie, een oorlog in Oekraïne en een energiecrisis verder. Johnson verzoop in zijn eigen schandalen en moest na een partijrevolte opstappen. Zijn opvolger Liz Truss creëerde met een casinobegroting chaos op de markten en hield het amper zeven weken vol.
Aan Rishi Sunak, de derde Britse premier in nog geen twee maanden tijd, de ondankbare taak om zijn partij overeind te houden. De Tories staan een straatlengte achter in de peilingen en Labour gedraagt zich meer en meer als een government-in-waiting. Tussen de verschillende aktes van het Shakespeareaanse drama van Downing Street door overleed ook nog eens Queen Elizabeth II.
En dan hebben we het nog niet gehad over de Brexit. Drie jaar geleden trok het Verenigd Koninkrijk definitief de Europese deur achter zich dicht. Ondanks de belofte van "sunlit uplands" en een "high-wage economy" heeft Brexit nauwelijks voordelen opgeleverd en vooral de handel belemmerd. Het is Bregret wat nu de boventoon voert.
Meer dan de helft van de Britten denkt dat Brexit met terugwerkende kracht een slecht idee is, terwijl de steun voor Brexit is gedaald tot 34 procent. Van een jubelstemming bij de Brexiteers is allang geen sprake meer.
Het einde is voorlopig niet in zicht. Werkgevers, overheid en vakbonden zetten de hakken in het zand en lijken niet tot een compromis bereid in hun arbeidsconflict. Voor het nieuwe jaar is inmiddels een nieuwe reeks stakingen afgekondigd.
Strompelend en struikelend
De Britse regering heeft weliswaar miljarden uitgetrokken om de allerzwaksten in de samenleving te helpen, maar na de puinhopen van Truss ligt Downing Street aan de leiband van de financiële markten. Miljoenen Britten hebben de grootste moeite het hoofd boven water te houden, maar de ruimte voor een nieuw, omvangrijk hulppakket is beperkt.
Zo strompelt en struikelt het Verenigd Koninkrijk het nieuwe jaar in. Een jaar geleden klonk Boris Johnson bij zijn Nieuwjaarsboodschap nog op zijn karakteristieke wijze optimistisch. "Wat de uitdagingen ook zijn de komende weken en maanden, onze positie vandaag is zo veel malen beter dan het afgelopen jaar."
Rishi Sunak zal het bij zijn Nieuwjaarboodschap niet durven herhalen. Inderdaad, het kan verkeren.
