Annabel van Gestel
redacteur Online
Annabel van Gestel
redacteur Online
Met J.D. Vance als running mate heeft de Amerikaanse presidentskandidaat Donald Trump gekozen voor een loyale medestander die nauwelijks van zijn eigen standpunten afwijkt. Dat geldt ook voor zijn visie op buitenlandbeleid. Vance staat vierkant achter Trumps 'America First'-ideologie en is een scherp criticus van de Europese Unie en steun aan Oekraïne. "Dat is een grote zorg voor Nederland en Europa", zegt Amerika-kenner Kenneth Manusama.
Wat een terugkeer van Trump in het Witte Huis precies zal betekenen voor samenwerking met Europa en de NAVO, wordt pas duidelijk als het zover komt. Trumps keuze voor de 39-jarige Vance als zijn mogelijke vicepresident zal de meeste Europese leiders niet geruststellen. Zo zegt een anonieme EU-functionaris tegen nieuwssite Politico dat Vance als vicepresident een "ramp" zou zijn voor Oekraïne, en daarmee ook voor Europa.
Binnen de Republikeinse partij is Vance, momenteel senator van Ohio, een van de grootste voorstanders van een politiek van isolationisme, oftewel: buitenlandbeleid staat laag op de prioriteitenlijst. Als senator heeft hij zich regelmatig kritisch uitgelaten over de Europese Unie en over de NAVO en hij is bovenal een fel tegenstander van hulp aan Oekraïne.
Zo verzette hij zich eerder dit jaar tegen een miljardensteunpakket voor Oekraïne. "Amerika kan geen blanco cheques uit blijven schrijven. We hebben simpelweg niet de productiecapaciteit om een grondoorlog in Oost-Europa te blijven steunen", zei Vance destijds. Hij vindt dat Europa zijn eigen defensie op orde moet krijgen en minder afhankelijk moet worden van de VS.
Vance's uitspraken over Oekraïne en Europa passen volledig binnen het plaatje van Trumps 'America First'-beweging, zegt Amerika-kenner Kenneth Manusama. "Aanhangers van die beweging hanteren een hele nauwe interpretatie van het nationaal belang. Die interpretatie houdt eigenlijk op bij de economische belangen van het Amerikaanse vasteland. De gedachte is: we moeten eerst voor onszelf zorgen voordat we naar het buitenland kijken."
Ideologisch zitten Trump en Vance op één lijn, zegt ook Julie Carr Smyth, journalist bij persbureau AP, die Vance als politicus volgt. Volgens haar trok Vance twee jaar geleden als kandidaat-senator Trumps aandacht toen hij zich kritisch uitliet over de Amerikaanse steun aan Oekraïne. "Hij behoort tot een groep politici die vinden dat het geld dat naar Oekraïne gaat, anders zou moeten worden besteed. Bijvoorbeeld naar het versterken van de zuidelijke grens."
Vriendschap met Orbán
Net als Trump heeft Vance in het verleden zijn lof uitgesproken voor de Hongaarse premier Viktor Orbán. Afgelopen september pleitte Vance in een podcast voor de "de-woke-ificiation" van scholen in zijn staat en noemde daarbij Orbán als inspiratiebron. Hij prees het verbod dat Orbán heeft opgelegd aan universiteiten om onderwijs te geven over racisme en gender.
Binnen de EU verliest Orbán juist steeds meer van zijn geloofwaardigheid. Vorige week bracht de Hongaarse premier een bezoek aan Donald Trump - na eerder al een bezoek te hebben gebracht aan president Poetin en president Xi - als onderdeel van zijn zelfverklaarde 'vredesmissie'. Dit kwam hem op felle kritiek te staan van Europese leiders. Vandaag besloot de Europese Commissie zelfs het EU-voorzitterschap van Hongarije te boycotten vanwege zijn eenmansactie.
Op zijn sociale media deelde Orbán beelden van zijn bezoek aan Trump:
Wat de vriendschap tussen Trump, Vance en Orbán zal betekenen voor de verhoudingen tussen de VS en Europa als Trump wordt verkozen, is moeilijk te zeggen, zegt Amerika-kenner Manusama. "Die drie mannen zijn geestverwanten. Met de MAGA-beweging (Make America Great Again, red.) wil Trump de identiteit van zijn land beschermen. Hij heeft een Amerika voor ogen waarin het witte, mannelijke deel van de bevolking de macht heeft. Orbán heeft in Hongarije vergaande maatregelen genomen, zoals het onder staatscontrole stellen van universiteiten, in een poging die identiteit te beschermen. Vance is daarvan gecharmeerd."
Nieuwe generatie
Mocht Trump in november verkozen worden tot president, dan is de vraag hoeveel invloed Vance als vicepresident kan uitoefenen op het beleid, zegt Manusama. "Dat hangt af van de rol die Trump hem geeft. De vicepresident heeft geen formele bevoegdheden en kan geen eigen beslissingen nemen."
Wel denkt Manusama dat Vance er als vicepresident voor kan zorgen dat het MAGA-gedachtegoed nog sterker wordt bestendigd in de Amerikaanse maatschappij. "Vance is pas 40 als hij begint aan zijn functie. Hij spreekt een nieuwe generatie aan en kan daarmee die beweging uitbouwen. Dat kan op termijn grote gevolgen hebben voor het Amerikaanse buitenlandbeleid."
