Wat hebben elektrische auto's en varkenspoten met elkaar te maken? Op het eerste oog weinig, maar beide producten zijn onderdeel van een dreigend handelsconflict tussen China en de Europese Unie.
China kondigde deze week een onderzoek aan naar wat Beijng ziet als "dumping" van varkensvlees vanuit de EU. Naar alle waarschijnlijkheid is dit een tegenreactie op het verhogen van de importheffingen op Chinese elektrische auto's door de EU. Het is een beperkte tegenzet van China, maar de varkensindustrie vreest een financiële klap.
10 tot 15 procent van een varken bestaat uit producten die wij niet eten, maar waarvoor China een belangrijke afzetmarkt is.
Nederlands mooiste varkenskoppen gaan naar China, "een van de best betalende landen als gaat om staart, snuit en oren", zegt Laurens Hoedemaker, voorzitter van de brancheorganisatie voor slachterijen (COV). De Nederlandse varkensboeren, -slachterijen en -vleesverwerkers draaiden in 2023 een omzet van ruim drie miljard euro. Bijna een half miljard daarvan verdienden ze aan de export naar China.
Waarom koopt juist China, 's werelds grootste varkenshouder, zoveel Nederlands vlees? "Tot vijf á tien jaar geleden woonde de helft van de varkens in China", zegt Hoedemaker. "Maar toen kreeg het land te maken met een uitbraak van Afrikaanse varkenspest en daar zijn ze nog steeds niet helemaal van hersteld. Bovendien vinden de Chinezen al die producten die wij hier niet zo lekker vinden juist wel heel lekker. Ze kopen graag onze hoge kwaliteit snuiten, staarten, oren en pootjes."
"Al die dingen kun je heel goed eten", zegt Robbert van 't Hoff, directeur van varkensslachterij Westfort, dat dagelijks 10.000 varkenskoppen naar China verscheept. "De staartjes worden met veel kruiden en specerijen zo gemaakt dat je ze lekker kunt afkluiven."
"En ook de wangetjes en de oren kun je op een heel speciale manier bereiden zodat er echt smaak aan komt. Iets wat we in Nederland niet kennen. 10 tot 15 procent van een varken bestaat uit producten die wij niet consumeren, maar waarvoor China een belangrijke afzetmarkt is."
Kleine economische klap
Niet dat het voor de Europese economieën veel zou uitmaken als China die import van die producten stopt, erkent Hoedemaker. "We verkopen elk jaar voor 240 miljard aan China. Varkensvleesproducten zijn daar maar 1 procent van."
Maar voor de varkenssector zou een importstop vervelend zijn. "Dan moeten we op zoek naar andere markten waar we normaliter een lagere opbrengst hebben", zegt Van 't Hoff. "Dan halveert de prijs en dat betekent ook dat we de Nederlandse boer minder kunnen betalen voor het varken. En dat producten hier mogelijk ook duurder worden."
Het is nog maar zeer de vraag of het Chinese onderzoek daadwerkelijk tot een importstop of importtarieven op varkensvlees gaat leiden. Er is "absoluut geen sprake" van dumping op de Chinese markt, zegt Hoedemaker. "We vertrouwen erop dat het onderzoek dat ook gaat aantonen. Wij houden ons netjes aan de regels, we krijgen geen ongeoorloofde staatssteun en we krijgen een hoge prijs voor de producten die we daar verkopen."
Mogelijk dooft het handelsconflict uit voordat het echt ontbrandt. De Europese maatregelen tegen Chinese auto's zijn nog niet definitief ingegaan, en de Chinese tegenzet omvat nu alleen nog het onderzoek.
Als China wél met heffingen op varkensvlees komt, hoopt Hoedemaker op steun vanuit Brussel. "Dit is gerelateerd aan maatregelen die de Europese Commissie treft voor de import van Chinese auto's. Ik vind niet dat de varkenssector daar de rekening voor moet oppakken. Dus dan verwachten we financiële steun van de Europese Commissie."
