Amateursportclubs blijven maar moeilijk overeind. Hun ledental is tijdens de coronaperiode flink gekrompen, vrijwilligers haken af en ondertussen betalen ze zich blauw aan de energierekening. Dat moet anders.
Sommige clubs overwegen een hogere contributie of vrezen dat ze helemaal moeten stoppen. Maar volgens het Nationaal Klimaat Platform, dat zich inzet voor het versnellen van de energietransitie, is dat niet nodig. Een groot deel van de problemen zou zijn opgelost met verduurzaming. En omdat dat voor de amateursport zelf ingewikkeld blijkt, komt het platform vandaag met een aantal voorstellen die clubs een handje kunnen helpen.
Verwarming uit
Energiekosten slokken een groot van het clubbudget op. "Wij zijn op jaarbasis ongeveer 50.000 euro kwijt, voornamelijk aan verlichting van de velden en verwarming", zegt Renske van 't Boveneind, bestuurder bij honkbal- en softbalvereniging B.S.C. Almere. In 2005 werd op de vereniging nog het WK Honkbal georganiseerd. Nu is het erop of eronder voor de club, vooral vanwege de energierekening die in een paar jaar tijd is verdubbeld. "50.000 euro is heel veel. Helemaal voor de 180 leden die we hebben."
De financiële zorgen van sportverenigingen zijn de afgelopen jaren gegroeid, zegt sportonderzoeker Janine van Kalmthout van het Mulier Instituut. "Dat komt door de gestegen kosten, de energiekosten en het effect van corona."
Zestig procent van de sportverenigingen verhoogde daarom de contributie, ziet het RVVB, de organisatie van verenigingsbestuurders. Meer dan een kwart stelt investeringen uit en 14 procent zet de verwarming niet of nauwelijks nog aan.
Kees Vendrik, voorzitter van het Nationaal Klimaat Platform, zegt dat er ook een andere manier is die de hoge kosten kan dekken: verduurzaming. "Als je clubs helpt te besparen, verduurzamen en zelfs van het gas te gaan, dan help je ze aan een veilige energierekening."
Vendrik ziet dat een aantal clubs afgelopen jaren al bewust bezig is met verduurzaming, maar dat vooral het laaghangend fruit werd geplukt: led-verlichting en isolatie van de kleedkamers. "Heel veel clubs hebben moeite de volgende stap te zetten en te investeren in zonnepanelen of een warmtepomp. Daar moeten clubs echt in geholpen worden want dat zijn forse investeringen."
Daarom komt zijn organisatie vandaag met een voorstel aan het kabinet. Allereerst moeten clubs via een energieadvies en langdurige en uitgebreide begeleiding ontzorgd worden. Vendrik: "Je moet je realiseren dat sportclubs worden gerund door vrijwilligers. Je kan van vrijwilligers veel vragen maar niet om zomaar even op een achternamiddag een plannetje te maken om de hele sportclub te verduurzamen."
Regie
Daarnaast moet de financieringsdrempel voor clubs naar beneden, onder meer door eenvoudigere toegang tot subsidies en lagere rentes op leningen. Tot slot moet de gemeente of provincie veel meer de regie nemen in verduurzaming van sportclubs zodat meerdere clubs tegelijkertijd kunnen worden aangepakt.
Dat verduurzamen veel impact kan hebben blijkt bij een bezoek aan SV Wijk aan Zee, waar bestuurder Bianca Kramer zich de afgelopen jaren inzette voor verduurzaming. "Net zoals de meeste verenigingen, kampten wij met een hoge energienota. Dat kan je op twee manieren oplossen: doorberekenen in contributie of het probleem zelf oplossen." Kramer koos voor het laatste en met succes: de club heeft vorig jaar zijn contributie kunnen halveren.
Ze laat ons zien hoe:
Met het voorstel van het Nationaal Klimaat Platform hoopt Vendrik dat meer clubs het voorbeeld van SV Wijk aan Zee kunnen volgen. Maar heeft hij er ook vertrouwen in dat het nieuwe kabinet het plan omarmt? "Mijn indruk is dat iedereen van links tot rechts dit een belangrijk onderwerp vindt. Meer dan zes miljoen mensen zitten elke week of weekend op de sportclub om actief bezig te zijn. Alle investeringen en verduurzaming van clubs draagt bij aan behoud van wat we allemaal zo belangrijk vinden."
Voor Van 't Boveneind van B.S.C. Almere is verduurzamen in ieder geval nu nog niet binnen handbereik. Ze zou heel graag zonnepanelen neerleggen die tegelijkertijd ook warmte opwekken. "Maar dat kost al gauw vijftig- tot zestigduizend euro. En dat is er zeker niet." Bovendien is de subsidiepot van het Rijk momenteel leeg. Eind deze maand wordt in de Tweede Kamer gestemd over een eenmalige verhoging.
Aan omvallen van de club moet Van 't Boveneind niet aan denken: "Ons stadion is het paradepaardje van dit sportpark, het zou zonde zijn als dat wegvalt."
