Het aanbod van Chinese elektrische auto's is bezig aan een razendsnelle opmars. Het gaat om merken als NIO, BYD en XPENG. De verwachting is dat in 2025 het marktaandeel in Europa zeker verdubbeld zal zijn, en als het de Chinezen echt meezit zelfs verdrievoudigd. Dat kan grote gevolgen hebben voor de Europese auto-industrie. En hoe zit het met de privacy?
Chinese auto's hebben geen al te best imago in Europa. In het verleden bleken ze bij botsproeven onveilig en verdwenen ze na hun introductie weer stilletjes van het toneel. Maar de tijden zijn veranderd, zegt Niels van den Hoogen van leasebedrijf Athlon. Zijn bedrijf biedt sinds kort vijf nieuwe Chinese merken aan. "Zeker de nieuwe introducties van de Chinese merken voldoen aan alle Europese eisen."
Schaarste
Auto-importeur Thijs Pitlo was vooraf kritisch, maar is onder de indruk. Hij haalde een elektrische SUV van het Chinese staatsbedrijf Dongfeng op in Noorwegen, een auto die nog niet te koop is in Nederland. "De kwaliteit is goed, de rij-eigenschappen zijn goed en na bijna tienduizend kilometer geen piepje, geen kraakje, niks."
Chinese auto's zijn vooral vanwege de lagere prijs dan hun Amerikaanse en Europese concurrenten aantrekkelijk. "In elk segment 4 tot 10 procent goedkoper," zegt onderzoeker Alex Keynes van Transport & Environment. En de Chinese auto's zijn ook veel sneller te leveren, zegt Van den Hoogen. "Europese en Amerikaanse auto's kampen op dit moment met schaarste."
Wake-up call
De opmars van Chinese merken betekent felle concurrentie in Europa en Amerika. Tesla, marktleider in de VS, verwacht dit jaar net iets meer auto's te verkopen (1,6 miljoen) dan het Chinese BYD. Maar het verschil is minimaal.
De Chinese merken danken hun opmars ook aan overheidsbeleid: de elektrische auto-industrie is een speerpunt voor China en kreeg veel overheidssteun. Ze hebben nu voldoende zelfvertrouwen en ervaring om de sprong naar Europa te wagen," zegt onderzoeker Keynes. Hij ziet dat sommige Europese merken zich nog te veel richten op de verbrandingsmotor, terwijl de Chinezen al vol gaan voor elektrisch.
Vorig jaar bestelde het Duitse verhuurbedrijf Sixt 100.000 elektrische auto's, niet bij Volkswagen of Audi, maar bij BYD. Keynes vindt dat tekenend: "Het moet een wake-up call zijn voor de fabrikanten die nog vasthouden aan achterhaalde technologie."
De kwaliteit van de Chinese auto's mag dan geen zorg meer zijn, privacy is dat wel. Alle moderne auto's, ook de Chinese, hebben een draadloze verbinding en sturen grote hoeveelheden data naar de fabrikant. Dat kan de binnentemperatuur zijn of de hoogst behaalde snelheid, maar ook video, audio en GPS-locatiegegevens.
Kwaadwillenden
Hoogleraar Jan Friso Groote hielp mee met de ontwikkeling van de eerste zonne-auto's en werkt bij chipmachinefabrikant ASML. Hij maakt zich zorgen. "De regels zijn vrij onduidelijk. Autofabrikanten mogen verzamelen wat redelijk is. Maar: wat is redelijk? Komt die data in handen van kwaadwillenden, veiligheidsdiensten, die alles over jou weten en daarmee kunnen doen wat ze maar willen?"
China heeft al geen goeie reputatie op privacy- en spionagegebied. Fabrikanten Dongfeng en Hongqi zeggen dat data die hun auto's in Europa genereren alleen op Europese servers terechtkomen en gebruikt zullen worden voor het verbeteren van de auto en de software.
Groote heeft zo zijn twijfels. "Dat er een scheiding is tussen het Europese continent en China? Het is een fluitje van een cent om data door te sturen. Dus dat geloof ik eigenlijk niet."
De Autoriteit Persoongegevens (AP) vindt de belofte van autofabrikanten geen garantie. "Fabrikanten van buiten de EU kunnen alsnog toegang hebben tot de gegevens." Fabrikanten vallen onder de privacywet AVG en mogen alleen onder strikte voorwaarden data met andere landen buiten de EU delen, aldus de AP.
Ministersauto
Zouden bewindspersonen of kabinetsleden in Chinese auto's mogen rijden, gezien het risico op spionage? Het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat gaat over de dienstauto's, laat weten dat er geen automerken op voorhand worden uitgesloten. Wel worden "binnen de contractvoorwaarden eisen gesteld in het kader van dataveiligheid en cyber-security aan (onderdelen van) telematica en track & trace systemen."
Hoogleraar Groote vindt de reactie van het ministerie begrijpelijk. Maar als er keuze is tussen een vergelijkbare Duitse of Amerikaanse auto, dan weet hij het wel: "Ik zou gewoon twee keer nadenken voordat ik een Chinees model zou aanschaffen."
