Vandaag heeft staatssecretaris Aukje de Vries haar 'versnellingsoperatie' gepresenteerd, die ertoe moet leiden dat gedupeerde ouders in de toeslagenaffaire sneller gecompenseerd worden. Maar die operatie gaat niet voorkomen dat advocaten uit gaan vallen en toeslagenouders lang moeten wachten, vreest Sanne van Oers, bestuurder van de Nederlandse Orde van Advocaten. Dat zegt ze in Nieuwsuur.
"Advocaten doen al heel lang concrete voorstellen hoe het proces verbeterd kan worden. Maar daar wordt niks mee gedaan. Dat is een gemiste kans."
De kern van de ideeën van de advocaten is dat de zogenoemde voorfase van het compensatieproces versterkt moet worden. "Mensen moeten nu heel lang wachten op hun beoordeling. Dossiers worden niet op tijd geleverd en als ze er zijn staat heel veel informatie er niet in."
Versnellingsoperatie
Eerder schatte de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) dat het tot 2030 kan duren voordat alle ouders het geld hebben gekregen waar ze recht op hebben. Sommige advocaten van die ouders zijn inmiddels zo moedeloos dat ze overwegen het bijltje erbij neer te gooien.
"Het zou vreselijk zijn als advocaten door het systeem moeten afhaken, want deze ouders hebben recht op een advocaat die het werk doet zoals je dat hoort te doen", zegt Van Oers.
De operatie van staatssecretaris moet ervoor zorgen dat 90 procent van de melders in het eerste kwartaal van 2025 weet of ze bovenop de Catshuisvergoeding van 30.000 euro nog meer schade vergoed krijgen. De laatste 10 procent moet een half jaar later zijn beoordeeld.
Staatssecretaris De Vries wil met de inzet van mediation zorgen dat de bezwaren sneller worden behandeld. Ook moet er extra personeel komen voor de Uitvoeringsorganisatie Herstel Toeslagen (UHT), de dienst die de problemen voor gedupeerde ouders moet oplossen. Het weglakken van gevoelige informatie in dossiers moet worden uitbesteed aan software of uitzendpersoneel.
In een deel van die plannen kan Van Oers zich vinden, zoals de inzet van mediaton. "Maar dan wel het liefst zo vroeg mogelijk. Want nu is mediation pas na bezwaar. Je kan dat veel verder naar voren trekken, om te kijken of je er samen uit gaat komen."
Eerder om tafel
De orde van advocaten pleit ervoor dat er eerder een "triagegesprek" komt, waarbij gekeken wordt wat de ouder voor wensen heeft en wat daarvoor nodig is. "Want er zijn heel veel zaken die je op die manier best snel kan oplossen. Dan heb je die ouders geholpen."
De groep die dan nog overblijft is op te delen in twee groepen, zegt Van Oers. "Je hebt de mensen die er snel vanaf willen en willen schikken. Je zou daarbij met vooraf vastgelegde bedragen kunnen werken, je kunt mediation inzetten, dat kan afgewikkeld worden. Dan heb je tot slot de groep van zaken die echt ingewikkeld zijn, die kunnen dan door naar de Commissie Werkelijke Schade."
Dat is de commissie die het uitvoerigste onderzoek doet naar het dossier van een toeslagenouder en het laatste station voor mensen die compensatie willen.
Weinig informatie
"Nu is het zo dat er heel weinig informatie wordt gegeven in de voorfase. Mensen voelen zich daardoor gedwongen om helemaal door te procederen tot de Commissie Werkelijke Schade. Omdat daar pas duidelijk wordt wat in het dossier zit en hoe de schade eruitziet."
Van Oers hoort van advocaten dat het "ongelofelijk lang" duurt voordat de dossiers van de toeslagenouders die zij vertegenwoordigen geleverd worden. Waarom dat zo is, weet ze niet.
"Er wordt gezegd dat het heel ingewikkeld is en dat zal zo zijn. Maar juist daarom is het zo belangrijk om aan de voorkant aan tafel te gaan, om te bespreken: welke informatie heb je als ouder nodig?"
