Schuldhulpverleners zijn blij dat er nog dit jaar een noodfonds komt voor mensen die in de schulden terechtkomen omdat ze hun energierekening niet meer kunnen betalen, al vinden ze het wel laat. "We hebben in april/mei al aan de bel getrokken", zegt Marco Florijn, voorzitter van de NVVK, de branchevereniging voor schuldhulpverlening in Nieuwsuur.
Hij zegt dat het nu zaak is om de regeling zo simpel en eerlijk mogelijk te maken. Florijn roept het kabinet op om samen met schuldhulpverleners en energiebedrijven te kijken naar een regeling waarbij de mensen die het meest in de problemen zitten geholpen kunnen worden. Schuldhulpverleners kunnen helpen bij het zo goed en eerlijk mogelijk verdelen van deze gelden.
Wat er in ieder geval niet gedaan moet worden is een "draconische maatregel zoals bij kinderopvangtoeslag", zegt Florijn. Hij doelt op het uitdelen van 30.000 euro aan iedereen die met dit dossier te maken kreeg. "We moeten dit veel preciezer vaststellen."
Politiek verslaggever Nynke de Zoeten zegt dat er nog hard gewerkt wordt aan de uitwerking van het plan. "Maar het idee van het kabinet is nu om te kijken: wat was je maandbedrag? Dat moeten mensen blijven betalen, bij wat er bovenop komt, kan de overheid dan eventueel bijspringen als mensen dreigen afgesloten te worden."
Sommige mensen nemen de vlucht naar voren en nemen wel erg drastische maatregelen:
Nadja Jungmann, bijzonder hoogleraar schulden aan de Universiteit van Amsterdam, noemt het voornemen van het kabinet een "hele belangrijke en noodzakelijke stap voor de korte termijn". Volgens haar helpt dit om te voorkomen dat mensen in een "onoplosbare situatie" komen.
In totaal gaat het vermoedelijk om zo'n 600.000 mensen die hun energierekening niet kunnen betalen. Ook mensen met middeninkomens dreigen in de problemen te komen.
Het vaststellen van wat een onoplosbare situatie is, kan objectief op basis van gegevens van energiebedrijven, denkt Marco Florijn. "Al zullen er altijd grenssituaties zijn." Energiebedrijven kunnen nu al zien bij wie de tarieven enorm zijn toegenomen of gaan toenemen, zegt Florijn.
Schuldendeskundige Jungmann denkt dat het verstandig is om de normeringen te gebruiken die nu al worden gebruikt in de schuldhulpverlening. Dat is eerlijk en bovendien "is er geen tijd om te wachten en om langer te rekenen".
Een andere uitdaging wordt om mensen te bereiken met de geboden hulp, denkt Jungmann. "Je kan het signaleren, maar mensen moeten de hulp ook aanpakken." Florijn denkt dat de energiebedrijven hier het voortouw moeten nemen. Als zij zien dat er achterstanden zijn, moeten ze ook doorverwijzen naar hulp.
Jungmann denkt dat het belangrijk is om mensen niet alleen in de juiste richting te helpen, mensen hebben ook concrete hulp nodig bij het aanvragen van steun. "Help ze ook met zaken als papierwerk", zegt de bijzonder hoogleraar schulden.
'Prikkel om te besparen'
Ondanks een luide roep van onder andere gemeenten en schuldhulpverleners, zag het er lang niet naar uit dat het kabinet voor dit jaar al met maatregelen zou komen. Dat die er nu toch komen, wil niet zeggen dat de plannen voor de lange en middellange termijn losgelaten moeten worden. Integendeel, zeggen Jungmann en Florijn.
"Hoe bouw je een prikkel in om toch energie te besparen?", werpt Jungmann op. "Je moet op een bepaald moment naar een middellange termijnoplossing." Ook Florijn roept de politiek op om naast een noodfonds ook met een plan te komen om meer energie te besparen, om te voorkomen dat het draagvlak verdwijnt bij mensen die het ook moeilijk hebben, maar geen aanspraak kunnen maken op het noodfonds.
