Voordat we een cultuur hebben waarin iedereen zich veilig voelt, zullen we een tijdlang "wat strenger" voor elkaar zijn. Dat zegt Mariëtte Hamer, die regeringscommissaris seksueel overschrijdend gedrag en seksueel geweld wordt.
Een van haar taken is het op gang brengen van een maatschappelijk gesprek over grensoverschrijdend gedrag. "Waar voelen we ons veilig bij, wat vinden we met elkaar acceptabel? Dat gesprek op de werkvloer, dichtbij mensen zelf, zal eerst leiden tot meer meldingen. In andere landen waar zo'n gesprek is gestart zie je die cijfers eerst omhoog gaan, en dan pas naar beneden."
We moeten goed kijken: is de positie van vertrouwenspersonen onafhankelijk genoeg?
Hamer, nu nog voorzitter van de Sociaal-Economische Raad, werd dinsdag voor drie jaar benoemd als regeringscommissaris. Na de onthullingen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij The Voice of Holland, Ajax en de PvdA wil het kabinet serieus werk gaan maken van de aanpak van dit soort #MeToo-zaken.
Hamer zegt al "overladen" te zijn door personen en organisaties die haar daarbij willen helpen. Gisteren werd ze gelijk door een aantal jonge meiden aangesproken, vertelt ze in Nieuwsuur. "We hadden het over de dickpic. Die krijgen we elke dag, vertelden ze. Die deleteten ze. Ze zijn er een beetje aan gewend, maar ze vinden het niet leuk."
"En nu zeggen ze: eigenlijk is het echt gek. Daarom is het zo goed dat we dit gesprek aangaan, het is natuurlijk niet gewoon."
Geen afrekencultuur
Cruciaal is dat slachtoffers weten waar op hun school of hun werk ze terecht kunnen, zegt Hamer. Nu worden gevallen vaak niet gemeld. "Er zijn gelukkig heel veel meldpunten en vertrouwenspersonen. Waar we goed naar moeten kijken: is de positie van die vertrouwenspersonen onafhankelijk genoeg? Worden die meldpunten genoeg ondersteund?"
Maar een oplossing vergt meer dan genoeg meldpunten regelen, benadrukt Hamer. Want het probleem zit diep verankerd in de cultuur op werkvloeren, merkte ze zelf. "Het zit soms ook in taal. Ik heb een poos met twee mannelijk collega's gewerkt van wie de ene elk gesprekonderdeel een seksueel getint grapje moest maken."
"Op een gegeven moment was het afgelopen. Het bleek dat de andere mannelijke collega er iets van had gezegd. Dat is waar we naartoe moeten, dat we elkaar aanspreken op dat gedrag. Vaak vragen vrouwen zich af: ga ik er wat van zeggen? Zit het me wel in de weg? Maar als je het gedrag toelaat, laat je het ook toe bij anderen."
Tegelijk wil Hamer geen afrekencultuur waarin mensen elkaar zomaar beschuldigen van ongewenst gedrag. "Daar moet je zorgvuldig in zijn. Je moet altijd zorgen dat je beschuldigingen onderzoekt. Maar het probleem zit ook in kleine gedragingen, daar moet je echt met elkaar over praten. Ik hoop dat we, misschien aan het eind van mijn drie jaar, een ontspannen manier houden hoe we met elkaar omgaan."
