In een brief aan Mark Rutte roepen twintig wetenschappers de demissionair premier op om ventilatie serieuzer te nemen als maatregel tegen de verspreiding van corona. Ze vragen hem onder meer om bij persconferenties het 'handen wassen'-icoontje op het katheder te vervangen door een 'goed ventileren'-icoontje.
"Je kunt wel 1,5 meter afstand houden maar zonder ventilatie hebben de maatregelen weinig zin", zegt Philomena Bluyssen, hoogleraar binnenmilieu aan de TU Delft en de eerste ondertekenaar van de brief aan Rutte.
Aerosolen
Goede ventilatie kan volgens de deskundigen voorkomen dat het coronavirus zich in binnenruimtes verspreidt via aerosolen, minuscule deeltjes in de lucht die langdurig blijven zweven. "Corona is duidelijk een airborne-virus dat dus meer door de lucht verspreid wordt dan bijvoorbeeld via de handen", zegt Bluyssen.
Ondanks dat nog maar weinig Nederlanders met corona in het ziekenhuis belanden, is het volgens de wetenschappers belangrijk om verdere verspreiding tegen te gaan. Door de snelle toename van het aantal besmettingen neemt de kans op het ontstaan van nieuwe varianten toe. Ook is de gezondheidsschade door een infectie bij jongeren "bepaald niet verwaarloosbaar", schrijven ze.
Overal CO2-meters
Het coronavirus lijkt zich vooral te verspreiden bij nauw contact via grotere druppeltjes die vrijkomen bij praten, hoesten, en zingen. Maar dat ook aerosolen een rol spelen, wordt steeds meer erkend. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en het CDC, het Amerikaanse RIVM, stelden dit voorjaar dat het virus zich in slecht geventileerde ruimtes kan verspreiden door de lucht via kleine druppeltjes.
Landen om ons heen namen al maatregelen voor betere ventilatie. In België geldt het advies om in elke ruimte een CO2-meter op te hangen, om een indicatie te krijgen hoeveel uitgeademde lucht er hangt.
De meeste mensen weten inmiddels dat besmetting via de lucht plaatsvindt. Het is tijd dat de autoriteiten dit bevestigen.
Ook 'ons' RIVM voegde onlangs aan zijn website toe dat besmetting "onder bepaalde omstandigheden ook kan plaatsvinden via virusdeeltjes die in kleine druppeltjes (aerosolen) een grotere afstand kunnen afleggen. Bijvoorbeeld in ruimtes waar geen of te weinig ventilatie is en/of veel mensen, vooral voor een langere tijd, bij elkaar zijn."
En ook de experts van het Outbreak Management Team (OMT) waarschuwen in hun nieuwste adviezen voor het risico van bijvoorbeeld nachtclubs en discotheken "waarbij er veel personen zonder afstand te houden bij elkaar staan in soms onvoldoende geventileerde ruimtes".
Binnenfeestjes waar de anderhalve meter afstand-regel los mocht worden gelaten, lijken een grote rol te hebben gespeeld bij de recente snelle opmars van het virus in Nederland. Een belangrijke oorzaak daarvan is volgens OMT-lid Andreas Voss dat het kabinet geen voorwaarden over ventilatie aan de clubs stelde.
'Kom met richtlijnen'
"Helaas", schrijven de twintig wetenschappers in hun brief, vindt het kabinet extra regels rondom ventilatie vooralsnog niet nodig. "In de praktijk weten de meeste mensen inmiddels dat besmetting via de lucht plaatsvindt, dichtbij of verderaf, maar het is tijd dat dit wordt bevestigd door de autoriteiten."
Het ministerie van Onderwijs trok al wel honderden miljoenen uit voor betere ventilatie in scholen, maar dat bleek te weinig geld om de ventilatie echt op orde te brengen.
De wetenschappers, allemaal vooraanstaande deskundigen op het gebied van ziekte(verspreiding) of ventilatie, vinden dat het kabinet in de persconferenties het belang van het vermijden van slecht geventileerde ruimtes moet benadrukken. Verder pleiten ze voor nieuwe richtlijnen voor het voorkomen van virusverspreiding door de lucht zoals meer ventilatie, geen hergebruik van lucht en een lagere bezetting van ruimtes.
De ondertekenaars van de brief zijn:
Prof.dr.ir. Philomena M. Bluyssen, Prof.dr. Peter H. Boncz. Dr. Ingrid Ndaba-Jongenelen, Drs. Elisabeth van Steenhoven, Prof.dr.ir. Bert Blocken, Prof.dr.ir. Atze Boerstra, Prof.dr. Daniel Bonn, Dr. Lorenzo Botto, Prof.dr. Frances Brazier, Prof.dr.ir. Andy van den Dobbelsteen, Prof.dr. Laure Itard, Prof. dr. Detlef Lohse, Dr.ir. Marcel G.L.C. Loomans, Dr. P. de Man, Dr. D.S.Y. Ong, Prof.dr. Fulvio Scarano, Dr.ir. H.R. (Roel) Schipper, Dr. J.C.C.M. (Hans) in 't Veen, Prof.dr.ir. Henri Werij, Prof.ir. Wim Zeiler.
