Het aftellen naar 3 november is begonnen, de dag van de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Afgelopen nacht begon de Democratische, voornamelijk virtuele, conventie in de staat Wisconsin. Een staat waar voor de Democraten veel op het spel staat.
Want het was in Wisconsin in 2016 een gevoelige klap voor de Democraten: de overwinning van Donald Trump. De agrarische staat in het middenwesten van Amerika had twee keer met ruime meerderheid voor Barack Obama gestemd en de Democraten hadden zich hier al rijk gerekend.
Zo rijk, dat Hillary Clinton de staat in de aanloop naar de verkiezingen meende te kunnen negeren. Ten onrechte: Donald Trump won nipt, met 47 tegen 46 procent. Trump pakte zijn winst vooral op het platteland. Dat ging met bijna twee derde van de stemmen naar de vastgoedman en reality-tv ster uit New York City.
En dus, zegt de lokale partijvoorzitter Mary Ginnebaugh, was er werk aan de winkel voor de Democraten. "Trump pakte in 2016 een groot gedeelte van de stemmen op het platteland. Ik denk dus dat het van groot belang is voor de Democratische partij om nu, in 2020, ook buiten de steden van zich te laten horen." Maar de partij lijkt daar nog niet echt in te slagen.
Driekwart Republikeins
Een van de counties in Wisconsin die in 2016 naar Trump gingen, was Marinette in het noorden van de staat. Ruim 64 procent van de bevolking van dit hyperlandelijke gebied koos voor de Republikein.
Volgens de Democratische activist Tom Mandli, die er al decennia woont, is de meerderheid aan Republikeinen er zelfs nog groter: driekwart van de kiezers kan tot de achterban van de partij worden gerekend. "Deze county is behoorlijk rood, behoorlijk Republikeins."
Dit is geen stedelijk gebied. Hier worden de zaken anders afgehandeld.
Mandli maakt van dichtbij mee hoe de Amerikaanse boeren er worstelen na jaren van kelderende melkprijzen. "In 2012 telde Wisconsin nog 3000 melkveehouderijen. Nu nog maar 1700. Een gigantisch verlies." Veel anderen stonden met hun rug tegen de muur; hun stem ging naar de man die beloofde naar hen te zullen luisteren: Donald Trump.
Mandli was niet verbaasd over de overwinning van Trump, vertelt hij:
Partijvoorzitter Ginnebaugh noemt Trump "een totaal ongeschikte Republikein, een racist en een vrouwenhater". De belangrijkste les van zijn overwinning? "Je moet met kiezers praten, een band opbouwen en ze niet als stemvee beschouwen."
Maar dat doen de Democraten nog te weinig, vindt Mandli. "Een van de dingen waar we nog steeds geen lering uit hebben getrokken, is de manier waarop wij Democraten naar Wisconsin kijken. Wij behandelen de hele staat als een stedelijk gebied. Dat schuurt. Dit is geen stedelijk gebied. Hier worden de zaken anders afgehandeld."
Dat is ook het verwijt van de bekende progressieve schrijver Thomas Frank. "De partij heeft niets geleerd van 2016." De Democratische elite in de steden is volgens Frank het contact met de traditionele achterban in de arbeidersklasse en op het platteland verloren. "Ze verwerpen de Trump-kiezers nog meer dan ze toch al deden. Luisteren naar hun zorgen? Niet acceptabel in hun belevingswereld."
Ondertussen heeft Trump het de laatste jaren veel over de boeren. Hij pompte bovendien miljarden aan subsidies in de landbouwsector en veeteelt. Het Amerikaanse platteland voel zich voor het eerst in lange tijd gehoord.
Biden voor in peilingen
Waarom gloort er dan toch hoop voor de Democraten in Wisconsin? Door de manier waarop Trump de coronapandemie heeft aangepakt, of beter: heeft nagelaten aan te pakken. Ineens is volgens Mandli en Ginnebaugh alles anders.
Het enthousiasme voor Joe Biden is toegenomen. Hij staat in Wisconsin zelfs ruim voor in de peilingen. Schrijver Frank: "Dat komt door het jammerlijke falen van de regering bij de bestrijding van de pandemie. En ook omdat de bevolking per slot van rekening Joe Biden minder haat dan Hillary Clinton."
Ook Mandli voelt dat het tij keert voor de Democraten. "Ik kan je huizen laten zien waar een paar weken geleden nog Trump-borden in de tuin stonden, maar nu niet meer. In een paar weken tijd zijn mensen van gedachten veranderd."
